GENETIKA, Vol. 21, broj 1 (1989)

 

Lj. TOPISIROVIĆ i D. SAVIĆ

TRANSPOZONI I MULTIPNA REZISTENCIJA BAKTERIJA NA ANTIBIOTIKE [Izvod]

 

M. VIDAKOVIĆ

STABILNOST CITOPLAZMATSKE MUŠKE STERILNOSTI C-TIPA KOD KUKURUZA I NJENA INTERAKCIJA SA GENOTIPOM I USLOVIMA SPOLJNE SREDINE [Izvod]

 

R. PETROVIĆ i D. JELOVAC

OCENA RELATIVNOG BROJA LOKUSA ZA PRINOS ZRNA KOD SAMOOPLODNIH LINIJA KUKURUZA (ZEA MAYS L.) [Izvod]

 

S.N. ROY, S.W. ALI i B.C. SAHA

NASLEĐIVANJE MUŠKE STERILNOSTI U BRASSICA CAMPESTRIS L. VAR. TORIA [Izvod]

 

Đ. NIKOLIĆ, Tijana KNEŽEVIĆ, Milena BOGIĆEVIĆ, Gordana ŠURLAN i Mirjana NEŠKOVIĆ

ANDROGENEZA NEKIH GENOTIPOVA KUKURUZA PRIMENOM KULTURE TKIVA IN VITRO [Izvod]

 

W. GOTTSCHALK

GEN COCHLEATA U GENOMU GRAŠKA [Izvod]

 

Olivera MILOŠEVIĆ, B. GARZIČIĆ i D. MARINKOVIĆ

UČESTALOST IZMENE SESTRINSKIH HROMATIDA KOD MLADIH I STARIJIH OSOBA POD DEJSTVOM MUTAGENA [Izvod]

 

G. SAVIĆ, S. ŽIVKOVIĆ, I. BAJRAKTARI i A. HAJRIZI

UTICAJ INDUSTRIJSKOG ZAGAĐIVANjA TEŠKIM METALIMA NA GENETIČKE PROMENE PRIRODNE POPULACIJE VRSTE APODEMUS SYLVATICUS L, [Izvod]

 

Jelena BLAGOJEVIĆ, D. MARINKOVIĆ i Z. RADOVANOVIĆ

POPULACIONO-GENETIČKA ISTRAŽIVANJA ENDEMSKE NEFROPATIJE U OKOLINI LOZNICE [Izvod]

 

 

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 21, broj 1 (1989), str: 1-20
© 1989 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

 

 

UDC 575.112

Originalni naučni rad

 

 

TRANSPOZONI I MULTIPNA REZISTENCIJA BAKTERIJA NA ANTIBIOTIKE

 

Lj. TOPISIROVIĆ i D. SAVIĆ

 

Centar za genetičko inženjerstvo, Vojvode Stepe 283, 11001 Beograd, Jugoslavija

 

 

Izvod

 

Izvod je štampan samo na engleskom jeziku.

 

 

Povratak na sadržaj

 

 

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 21, broj 1 (1989), str: 21-28
© 1989 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

 

 

UDC 576.311 + 635.15

Originalni naučni rad

 

 

STABILNOST CITOPLAZMATSKE MUŠKE STERILNOSTI C-TIPA KOD KUKURUZA-I NJENA INTERAKCIJA SA GENOTIPOM I USLOVIMA SPOLJNE SREDINE

 

M. VIDAKOVIĆ

 

Institut za ratarstvo i povrtarstvo, 21000 Novi Sad, Jugoslavija

 

 

Izvod

 

Proučavana je stabilnost citoplazmatičke muške sterilnosti C-tipa na 13 genotipova kukuruza u dve godine i dve lokacije. Stepen muške fertilnosti (sterilnosti) meren je preko tri različita pokazatelja i to:

(1) Ocene fertilnosti (B e c k e 11, 1971) po skali 1-5

(2) Procenta biljaka koje prase (ocena 3 ili veća)

(3) Indeksa fertilnosti.

Rezultati su pokazali da interakcija citoplazme i nuklearnog dela genoma ima odlučujući uticaj na stabilnost sterilnosti, dok je uticaj faktora spoljne sredine od daleko manjeg značaja. Prilikom ukrštanja citoplazmatski muški sterilnih nonrestorer linija utvrđeno je postojanje pozitivne i negativne komplementarnosti za nivo fertilnosti F1 generacije.

Kod linije S61 utvrđeno je da nestabilnost sterilnosti (late break ot sterility) prouzrokuju samo jedan ili dva dominantna gena za delimičnu fertilnost. Eliminacija ovog (ovih) alela iz linije S61 rezultirala je u kompletnoj i vrlo postojanoj sterilnosti, kako same cmsC linije tako i njenih hibrida.

Koeficijenti korelacija između korišćenih pokazatelja muške fertilnosti bili su visoki (r > 0,9) što ukazuje da se svaki od njih može samostalno koristiti u ocenjivanju stepena sterilnosti, odnosno fertilnosti cmsC genotipova.

 

Povratak na sadržaj

 

 

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 21, broj 1 (1989), str: 29-38
© 1989 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

 

 

UDC 575.117.2 + 635.15

Originalni naučni rad

 

 

OCENA RELATIVNOG BROJA LOKUSA ZA PRINOS ZRNA KOD SAMOOPLODNIH LINIJA KUKURUZA (ZEA MAYS L.)

 

R. PETROVIĆ i D. JELOVAC

 

Institut za kukuruz "Zemun Polje", 11080 Beograd—Zemun, Jugoslavija

 

 

Izvod

 

Većina sadašnjih gajenih sorata kukuruza nastala je ukrštanjem samooplodnih linija kukuruza. Na osnovi intraalelne, interalelne interakcije i drugih načina delovanja alela, potomstvo nastalo ukrštanjem dva roditelja ima superiorne karakteristike u odnosu na same roditelje. Taj fenomen poznat je pod imenom heterozis, ciji stepen ispoljavanja za prinos zrna pretežno zavisi od efekta dominantnih alela. Uticaj heterozisa na prinos zrna kukuruza je merljiv, a njegovo predviđanje sumnjivo. Merenje heterozisa vrši se upoređivanjem određene osobine kod hibrida i roditelja. Praktično, ovo predstavlja deo procedure razvoja superiornih sorata kukuruza, od kojih neke zauzimaju velike površine u određenom vremenu i reonu. Postavlja se pitanje koji početni materijal uzeti za stvaranje superiornih kultura kukuruza. U principu, treba imati dve grupe divergentnog materijala čijim ukrštanjem dolazi do ispoljavanja najjačeg heterozisa. Procedure dodatnog poboljšanja selekcionog materijala sastoji se u rekombinovanju najboljih genotipova u jednoj i drugoj grupi, sa namerom sakupljanja poželjnih alela i selekcije novih genotipova. Međutim, selekcioneri ne raspolažu ocenom da se samooplodne linije, koje rekombinuju, stvarno razlikuju u pojedinim lokusima odnosno alelirna. Zato su rezultati rekombinovanja, stvaranja novih genotipova linija i hibrida i njihova provera nepredvidivi do samog kraja selekcionog postupka. Rezultati u selekcionom radu bi se mogli učiniti izvesnijim, kada bi se raspolagalo podacima koji ukazuju da se genotipovi koji se ukrštaju, razlikuju u pojedinim lokusima, odnosno, alelima,

Cilj ovoga rada je da: (1) na osnovi ukrštanja sedam samooplodnih linija kukuruza, izabere linije donore osobina (alela) koje ne poseduju roditelji elitnog hibrida čiji prinos želimo da poboljšamo; (2) uporedi iskustvene rezultate ukrštanja i selekcije nekih od ispitivanih samooplodnih linija sa dobivenim rezultatima procene relativne vrednosti lokusa; i (3) oceni relativni broj (vrednost) lokusa linije donora kao kriterij u izboru genotipa za popravku jednog od roditelja elitnog hibrida.

Rezultati procene relativne vrednosti lokusa linija donora pokazali su da se linije donori razlikuju, kao potencijalni imaoci poželjnih alela, za popravku jedne određene linije.

            Sličnost, u genetičkoj konstituciji lokusa, između nekih linija, dobivana na osnovi poređenja relativne vrednosti lokusa (μC' + μF') i ('D' + '/D')i bila je u saglasnosti sa poreklom linija.

 

Povratak na sadržaj

 

 

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 21, broj 1 (1989), str: 39-44
© 1989 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

 

 

UDC 575.116.1 + 633.844

Originalni naučni rad

 

 

NASLEĐIVANJE MUŠKE STERILNOSTI U BRASSICA CAMPESTRIS L. VAR. TORIA

 

S.N. ROY, S.W. ALI i B.C. SAHA

 

Odeljenje za oplemenjivanje biljaka, Poljoprivredni fakultet Bihara,

Poljoprivredni univerzitet Rajendra, P.O. Sabour, Distrikt Bhagalpur,

Bihar, Indija-813210

 

 

Izvod

 

Iz ms populacije dobijene tretiranjem gama zracima Brassica campestris L. Var. toria, sorte BR-23 izdvojeno je 10 muški sterilnih biljaka. Muški sterilne biljke bile su patuljaste (dwarf i žbunolike sa vrlo obilnim grananjem. Cvetovi sterilnih biljaka su sitni i ostaju otvoreni sve od samog početka cvetanja. Istraživanje su pokazala da je muška sterilnost vrste B, campestris L, Var. toria pod kontrolom jednog recesivnog gena. U radu su razmatrane i mogućnosti korišćenja muške sterilnosti za proizvodnju hibridnih kombinacija i koričenja fenomena hibridne snage.

 

Povratak na sadržaj

 

 

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 21, broj 1 (1989), str: 45-51
© 1989 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

 

 

UDC 635.15

Originalni naučni rad

 

 

ANDROGENEZA NEKIH GENOTIPOVA KUKURUZA PRIMENOM KULTURE TKIVA IN VITRO

 

Đ. NIKOLIĆ1, Tijana KNEŽEVIĆ1, Milena BOGIĆEVIĆ1, Gordana ŠURLAN1 i Mirjana NEŠKOVIĆ2

 

Institut za kukuruz "Zemun Polje", 11080 Beograd - Zemun, Jugoslavija

Institut za biološka istraživanja "Siniša Stanković", 11000 Beograd, Jugoslavija

 

 

Izvod

 

Ova istraživanja su veoma značajna kako u oblasti teorijske genetike, tako i prakse oplemenjivanja biljaka. Svakako je od posebne važnosti mogućnost da se primenom kulture antera, in vitro, skraćuje vreme za uvođenje inbridovanih linija u selekcioni postupak, na samo jednu godinu.

U ova istraživanja uključene su antere (mikrospore) 8 genotipova kukuruza - linija, hibrida i populacija (A 188, H 3.1, TK 201-95, M.br. 1131, M.br. 1135 i kineski genotipovi 78-01 i 78-00), u fazi jednojedarne strukture mikrospora. Antere su inkubirane, nakon hladnog pretretmana na 8°C, u vremenu od 14 dana, na YP-v hranljivoj podlozi (G e n o v e s i and C o 11 i n s, 1982). Oko 3 sedmice po inkubiranju uočene su pukotine duž brojnih antera genotopa 78-01, da bi za 7-10 dana kasnije iz njih prorasli kalusi. Od ukupno 300 inkubiranih antera genotipa 78-01, pojavilo se 39 kalusa, ili 13% od zasejanih antera. Preneti na regenerativnu podlogu YPNAS-10 (Genovesi i Coliins 1982), svi kalusi su regenerisali biljke. Najveći broj biljaka, u prvim fazama porasta, odlikovao se normalnim morfo-fiziološkim osobinama. Manji broj biljaka bio je bez korenovog sistema, a samo 4 su posle prorastanja ubrzo nekrotirale.

 

Povratak na sadržaj

 

 

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 21, broj 1 (1989), str: 53-61
© 1989 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

 

 

UDC 575.224.22 + 635.656

Originalni naučni rad

 

 

GEN COCHLEATA U GENOMU GRAŠKA

 

W. GOTTSCHALK

 

Institut za genetiku Univerziteta u Bonu, D5300 Bonn-1, SR Nemačka

 

 

Izvod

 

Pod uticajem gena cochleata (cock) drastično se menja forma lista graška. Tri različita mutanta tipa cochleata su ukrštana sa drugim mutanitima. Iz takvih ukrštanja je izdvojen 141 rekombinant gde je cochleata gen bio kombinovan sa genima lista - afila (af) i acacia (tlw) i/ili drugim mutantnim genima ili genskim grupama. Od ukupnog broja izdvojenih rekombinanata u 104 slučaja je proučavana produkcija semena.

Produktivnost skoro svih testiranih cochleata genotipova je bila niska. Za razliku od rekombinanata acacia i afila tipa, u cochleata genotipova nije zapažena pozitivna korelacija između visine biljke i proizvodnje semena. U kornbinacijama cochleata i acacia, cochleata i afila kao i kombinacijama cochleata/'afila/'acacia dolazi do brojnih karakterističnih promena na listu. Zapaženo je ne samo aditivno delovanje ova tri gena, vec je primetan i kumulativni efekat koji rezultira u novim i neočekivanim strukturama lista koje i ne postoje u okviru prirodne varijabilnosti leguminoza.

 

Povratak na sadržaj

 

 

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 21, broj 1 (1989), str: 63-72
© 1989 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

 

 

UDC 576.316.33

Originalni naučni rad

 

 

UČESTALOST IZMENE SESTRINSKIH HROMATIDA KOD MLADIH I STARIJIH OSOBA POD DEJSTVOM MUTAGENA

 

Olivera MILOŠEVIĆ1, B. GARZIČIĆ2 i D. MARINKOVIĆ3

 

1 Kliničko-biološki centar, 34000 Kragujevac,

2 Institut za majku i dete, 11070 Novi Beograd,

3Prirodno-matematički fakultet, 11000 Beograd, Jugoslavija

 

 

Izvod

 

Izvod je štampan samo na engleskom jeziku.

 

 

Povratak na sadržaj

 

 

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 21, broj 1 (1989), str: 73-81
© 1989 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

 

 

UDC 575.224.232.6+636.932

Originalni naučni rad

 

 

UTICAJ INDUSTRIJSKOG ZAGAĐIVANjA TEŠKIM METALIMA NA GENETIČKE PROMENE PRIRODNE POPULACIJE VRSTE APODEMUS SYLVATICUS L,

 

G. SAVIĆ1, S. ŽIVKOVIĆ,2 I. BAJRAKTARI1 i A. HAJRIZI1

 

1 Prirodno-matematički fakultet, 38000 Priština, Jugoslavija i

2 Institut za biološka istraživanja 'S. Stanković', 11000 Beograd, Jugoslavija

 

 

Izvod

 

Izvod je štampan samo na engleskom jeziku.

 

 

Povratak na sadržaj

 

 

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 21, broj 1 (1989), str: 83-94
© 1989 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

 

 

UDC 575.17

Originalni naučni rad

 

 

POPULACIONO-GENETIČKA ISTRAŽIVANJA ENDEMSKE NEFROPATIJE U OKOLINI LOZNICE

 

Jelena BLAGOJEVIĆ, D. MARINKOVIĆ i Z. RADOVANOVIĆ

 

Odsek za biološke nauke Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu i

Odsek za epidemiologiju Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu 11000 Beograd, Jugoslavija

 

 

Izvod

 

Izvod je štampan samo na engleskom jeziku.

 

 

Povratak na sadržaj