GENETIKA, Vol. 45, broj 1 (2013)

GENETIKA, Vol. 45, broj 1 (2013)

Đurđina RUŽIĆ, Tatjana VUJOVIĆ, Radosav CEROVIĆ

IN VITRO KONZERVACIJA VRHOVA IZDANAKA DVE BILJNE VRSTE (Prunus cerasifera EHRH. I Rubus fruticosus L.) PRIMENOM INKAPSULACIJE DEHIDRACIJE [Izvod] [Rad]

Gordan ZEC,Milica FOTIRIĆ AKŠIĆ, Slavica ČOLIĆ, Todor VULIĆ,Dragan NIKOLIĆ, Čedo OPARNICA, Zoran JANKOVIĆ

UTICAJ SELEKCIJA VINOGRADSKE BRESKVE NA BUJNOST I POČETNU RODNOST BRESKVE I NEKTARINE [Izvod] [Rad]

Novo PRŽULJ, Vojislava MOMČILOVIĆ i Jovan CRNOBARAC

PATH KOEFICIJENT ANALIZA KVALITETA DVOREDOG JAROG JEČMA

[Izvod] [Rad]

Jela IKANOVIĆ, Vera POPOVIĆ, Vojislav TRKULJA, Ljubiša ŽIVANOVIĆ, Željko LAKIĆ, Slobodanka PAVLOVIĆ

MORFOLOŠKE KARAKTERISTIKE interspecies hibrida SIRKA I SUDANSKE TRAVE u uslovima intenzivne ishrane azotom [Izvod] [Rad]

Radica DJEDOVIĆ, Vladan BOGDANOVIĆ, Gligorije TRIFUNOVIĆ, Radmila BESKOROVAJNI, Dragan STANOJEVIĆ

GENETSKI PARAMETARI OSOBINA TELJENJA U POPULACIJI HOLŠTAJN FRIIJSKIH KRAVA [Izvod] [Rad]

Srđan BOJOVIĆ, Philippe HEIYMANN, Dragana DRAŽIĆ, Dragan KOVAČEVIĆ, Petar MARIN, Zorica POPOVIĆ, Rada MATIĆ, Maja JURC

DIVERZITET VRSTE Fraxinus ornus IZ SRBIJE I CRNE GORE PROCENJENA RAPD METODOM [Izvod] [Rad]

Svetlana VOJVODIĆ, Dušica ADEMOVIĆ-SAZDANIĆ, Ivan BUSARČEVIĆ

ISPITIVANJE UDRUŽENOSTI GENA HLA-A, -B I -DRB1 LOKUSA SA HEMATOLOŠKIM BOLESTIMA U VOJVODINI [Izvod] [Rad]

Jelena Marinković, Vuk ĐoRđević, Svetlana Balešević-Tubić, Dragana Bjelić, Biljana Vucelić-Radović, Dragana Jošić

TOLERANTNOST prema OSMOTSKom STRESu, PGP OSOBINE I RAPD analiZA SOJEVA Bradyrhizobium japonicum [Izvod] [Rad]

Slađana ŽILIĆ, Vesna HADŽI-TAŠKOVIĆ ŠUKALOVIĆ, Dejan DODIG, Vuk MAKSIMOVIĆ, Vesna KANDIĆ

SADRŽAJ RASTVORLJIVIH SLOBODNIH FENOLNIH KOMPONENATA I ANTIOKSIDATIVNI KAPACITETA ZRNA GENOTIPOVA HLEBNE I DURUM PŠENICE [Izvod] [Rad]

Jelica GVOZDANOVIĆ-VARGA, Mirjana VASIĆ, Janko ČERVENSKI, Anamarija PETROVIĆ i Đorđe MORAVČEVIĆ

fenotipske razlike u osnovnim karakteristikama kolekcije genotipova crnog luka iz Srbije [Izvod] [Rad]

Branislav CVJETKOVIĆ, Milan MATARUGA, Vasilije ISAJEV, Jelena LEVIĆ, Aleksandar LUČIĆ, Vojislav TRKULJA, Željka KREMENOVIĆ

UTICAJ RAZLIČITIH TRETMANA ČUVANJA SEMENA OMORIKE (Picea omorika PANČIĆ/PURKYNĔ) NA KLIJAVOST I DINAMIKU KLIJANJA SEMENA

[Izvod] [Rad]

Dubravka JOVIČIĆ,Jelena PAJIĆ, Boban RAKIĆ, Ljiljana RADIVOJEVIĆ,Miloš PAJIĆ, Vaskrsije JANJIĆ, Aleksandar MILOVANOVIĆ

CITOGENETIČKA ISTRAŽIVANJA RADNIKA SRBIJE PROFESIONALNO IZLOŽENIH PESTICIDIMA [Izvod] [Rad]

Željko DOLIJANOVIĆ, Snežana OLJAČA, Dušan KOVAČEVIĆ, Milena SIMIĆ, Nebojša MOMIROVIĆ, Života J OVANOVIĆ

PRODUKTIVNOST ZDRUŽENOG USEVA KUKURUZA I SOJE U ZAVISNOSTI OD TIPA HIBRIDA I PROSTORNOG RASPOREDA [Izvod] [Rad]

Jelena VANČETOVIĆ, Dragana IGNJATOVIĆ-MICIĆ, Ana NIKOLIĆ, Sofija BOŽINOVIĆ, Ksenija MARKOVIĆ, Violeta ANĐELKOVIĆ

Novi podtip cmsS kod kukuruza? [Izvod] [Rad]

Nishtian ABDI, Reza DARVISHZADEH, Hamid HATAMI MALEKI

EFEKTIVNI KRITERIJUMI SELEKCIJE U TESTIRANJU REKOMBINOVANIH LINIJA SUNCOKRETA TOLERANTNIH NA SUŠU [Izvod] [Rad]

Gordana ŠURLAN-MOMIROVIĆ, Ilona KRÄMER, Kamenko BRATKOVIĆ, Miroslav ZORIĆ, Una MOMIROVIĆ, Gordana BRANKOVIĆ, Irena ĆALIĆ, Vesna KANDIĆ, Novo PRŽULJ, Frank ORDON, Dragan PEROVIĆ

MOLEKULARNA KARAKTERIZACIJA GENOTIPOVA JEČMA (Hordeum vulgare L.) IZ GEN BANKE SRBIJE SSR MARKERIMA [Izvod] [Rad]

Ana SELAMOVSKA, Suzana KRATOVALIEVA, Katerina NIKOLIC

INTERAKCIJA IZMEĐU SPOLJNE SREDINE I GENOTIPA NA GENETIČKU EKSPRESIJU MIKROFENOFAZE MEŠOVITIH CVATNIH PUPOLJAKA KOD JAGODE

[Izvod] [Rad]

Slađana MARIĆ, Milan LUKIĆ

DETERMINACIJA ETR1 GENOTIPA PERSPEKTIVNIH SELEKCIJA JABUKE STVORENIH U INSTITUTU ZA VOĆARSTVO – ČAČAK [Izvod] [Rad]

Brankica FILIPIC, Branko JOVCIC, Gordana UZELAC, Marija MILJKOVIC, Jelena ANTIC-STANKOVIC, Ljubisa TOPISIROVIC, Natasa GOLIC

UTICAJ POVEĆANE EKSPRESIJE CmbT MDR TRANSPORTERA NA RAST Lactococcus lactis [Izvod] [Rad]

Nina ILIĆ, Aleksandra KRSTIĆ, Miloš KUZMANOVIĆ, Dragan MIĆIĆ, Nada KONSTANTINIDIS and Marija GUĆ-ŠĆEKIĆ

IDENTIFIKACIJA INVERZIJE INTRONA 1 I INTRONA 22 GENA U GENU ZA FAKTOR KOAGULACIJE VIII KOD PACIJENATA OBOLELIH OD HEMOFILIJE A IZ SRBIJE

[Izvod] [Rad]

Jana ŽIAROVSKÁ, Eloy C. FERNÁNDEZ, Luigi MILLELA

IZMENJENA ITS SEKVENCA NUKLEOTIDA DAJE SPECIFIČNOST ZA Smallanthus sonchifolius (Poepp. and Endl.) I IDNETIFIKACIJU PRODUKTA [Izvod] [Rad]

Ivana GRUBIŠA, Petar OTAŠEVIĆ, Nebojša DESPOTOVIĆ, Velimir DEDIĆ, Jelena MILAŠIN, Nada VUČINIĆ

GENETIČKI POLIMORFIZAM GLUTATION S-TRANSFERAZE P1 (GSTP1) Ile105Val I OSETLJIVOST NA ATEROGENEZU KOD PACIJENATA SA DIJABETESOM TIPA 2

[Izvod] [Rad]

Dobrivoj POŠTIĆ, Mira STAROVIĆ, Tatjana POPOVIĆ, Predrag BOSNIĆ, Aleksandra StanojkoviĆ- SEBIĆ, Radmila PiviĆ, Dragana JOŠIĆ

SELEKCIJA I RAPD ANALIZA IZOLATA Pseudomonas spp. KOJI POBOLJŠAVAJU BIOLOŠKU SPOSOBNOST KRTOLA KROMPIRA [Izvod] [Rad]

Aleksandar ODALOVIĆ, Ranko PRENKIĆ,Darko DUBAK, Miodrag JOVANČEVIĆ, Miroslav ČIZMOVIĆ, Marija RADUNOVIĆ

EFECAT USLOVA SREDINE NA EKSPRESSIJU BIOPOMOLOŠKIH KARAKTERISTIKE KESTENA (Castanea sativa MILL.) U PRIRODNIM POPULACIJAMA U CRNOJ GORI [Izvod] [Rad]

Branka KRESOVIĆ, Vesna DRAGICEVIC, Boško Gajić, Angelina TAPANAROVA, Borivoj Pejić

Zavisnost prinosa HIBRIDA kukuruza (Zea mays) od količine vode koja dospeva na površinu zemljišta [Izvod] [Rad]

B.N. SINGH i Seema SISODIA

KOMPLEKS Drosophila ananassae VRSTE: EVOLUCIONI ODNOS MEĐU RAZLIČITIM ČLANOVIMA [Izvod] [Rad]

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 1-10

Srbija

UDC 575:634
DOI: 10.2298/GENSR1301001R

Originani naučni rad

IN VITRO KONZERVACIJA VRHOVA IZDANAKA DVE BILJNE VRSTE (Prunus cerasifera EHRH. I Rubus fruticosus L.) PRIMENOM INKAPSULACIJE DEHIDRACIJE

Đurđina RUŽIĆ¹, Tatjana VUJOVIĆ¹, Radosav CEROVIĆ²

¹Institut za voćarstvo, Čačak, Srbija

²Institut za kukuruz zemun Polje

Izvod

In vitro vrhovi izdanaka generativne podloge džanarika (Prunus cerasifera Ehrh.) i kupine ‘Čačanska Bestrna’ (Rubus fruticosus L.) su testirani na mogućnost ponovnog rastenja (konverzije) posle krioprezervacije primenom metode inkapsulacija dehidracija. Vrhovi izdanaka veličine 2–3 mm su inkapsulirani u 3, 5 i 10% natrijum-alginatnom rastvoru u tečnom Murashige i Skoog (MS) medijumu bez CaCl₂, koji je sadržavao 1,0 mg l^-1benziladenina, 0,1 mg l^-1indol-3-buterne kiseline i 0,1 mg l^-1giberelne kiseline. Polimerizacija je vršena u tečnom MS medijumu koji je sadržavao 100 mM CaCl₂, u trajanju 30 min na sobnoj temperaturi. Inkapsulirani vrhovi izdanaka su izloženi u pretretmanu u tečnom MS medijumu sa 0,75 i 1 M saharozom, 24 h u klima komori za gajenje biljaka i dehidrirani 4 h i 8 h (29% i 20% sadržaj vlage, respektivno), pre brzog uranjanja u tečni azot. Posle vađenja iz tečnog azota krioposude sa inkapsuliranim eksplantatima su ostavljane 2 min u struji sterilnog vazduha u Laminaru, a zatim su otvarane i perlice su direktno stavljane na medijum za multiplikaciju. Kod podloge džanarika, osmotska dehidracija u 0,75 M saharozi praćena desikacijom u trajanju od 8 h je dala najveći procenat konverzije (60%) vrhova izdanaka inkapsuliranih u 3% i 5% alginatnim perlicama. Međutim, u poređenju sa džanarikom, vrhovi izdanaka kupine krioprezervirani u istim eksperimentalnim uslovima su pokazali znatno manji kapacitet za ponovno rastenje. Kod ovog genotipa, osmotska dehidracija u 1 M saharozi praćena desikacijom u trajanju od 8 h je dala najveći procenat konverzije (16.7%) vrhova izdanaka inkapsuliranih u 5% alginatnim perlicama. Krioprezervirani vrhovi izdanaka oba genotipa, multiplicirani u tri sukcesivne supkulture, su imali normalnu morfologiju i sličan kapacitet za multiplikaciju u poređenju sa kontrolnim izdancima koji nisu krioprezervirani.

Autor za kontakt: Đurđina Ružić, Institut za voćarstvo,Kralja Petra I. br.9,32000 Čačak, Srbija,tel: 032 227 550,Fax: 032 221 391,e-mail: djinaruzic@gmail.com

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 11 -20
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575:634.25
DOI:10.2298/GENSR130101Z

Originani naučni rad

UTICAJ SELEKCIJA VINOGRADSKE BRESKVE NA BUJNOST I POČETNU RODNOST BRESKVE I NEKTARINE

Gordan ZEC*¹,Milica FOTIRIĆ AKŠIĆ¹, Slavica ČOLIĆ², Todor VULIĆ¹,

Dragan NIKOLIĆ¹, Čedo OPARNICA¹, Zoran JANKOVIĆ³

¹Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Beograd, Srbija

²Institut za primenu nauke u poljoprivredi, Beograd, Srbija

³Institut PKB Agroekonomik, Padinska Skela, Srbija

Izvod

U radu su ispitivani sejanci (potomstvo) osam selekcionisanih genotipova vinogradske breskve nastali samooplođenjem i slobodnim oplođenjem. Dva potomstva neselekcionisane vinogradske breskve različitog geografskog porekla su predstavljala standard u ogledu. Breskva Autumn Glo i nektarina Stark Red Gold su okalemljene na F₁generaciju osam selekcija vinogradske breskve i dva standardna potomstva. Srednje vrednosti parametara bujnosti i rodnosti stabala kalemljenih na različita potomstva selekcija vinogradske breskve, su se značajno razlikovale. Potvđeno je postojanje značajne korelacije između bujnosti podloge i rodnosti okalemljenih sorata. Okalemljene sorte su imale umerenu bujnost i najbolje proizvodne rezultate na podlogama selekcija PSK i 7S.

Autor za kontakt: Gordan Zec, Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Nemanjina 6, Beograd, Srbija, Tel.+381 112615315/232, e-mail address: zecg2004@yahoo.com,

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 21 - 30

Srbija

UDC 575:633.16
DOI: 10.2298/GENSR1301021P

Originani naučni rad

PATH KOEFICIJENT ANALIZA KVALITETA DVOREDOG JAROG JEČMA

Novo PRŽULJ¹, Vojislava MOMČILOVIĆ¹ i Jovan CRNOBARAC²

¹Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija

²Poljoprivredni fakultet, Novi Sad, Srbija

Izvod

Kvalitet pivskog ječma određuje veliki broj međusobno povezanih osobina, kompleksne biohemijske i genetička osnove. Ekstrakt slada je osnovni pokazatelj kvaliteta pivskog ječma i može se smatrati mega osobinom, pošto zavisi od delovanja velikog broja drugih osobina. Poznavanje genetičkih i negenetičkih faktora pod čijom kontrolom se nalazi kvalitet i prinos pivskog ječma suštinsko je za stvaranje novih sorti i uspešnu semensku i merkantilnu proizvodnju. Path analiza je pouzdana statistička metoda koja omogućava razdvajanje direktnih i indirektnih efekata nezavisnih osobina na mega osobinu ili mega osobine. Indirektni efekti su posledica međuzavisnosti i zajedničkog delovanja nezavisnih osobina. Cilj ovoga istraživanja je proučavanje ekstrakta slada, kao mega osobine, u zavisnosti od osnovnih osobina zrna i slada, koje su u određenoj vezi sa sadržajem ekstrakta u sladu. Istraživanje je obavljeno u periodu 1998-2004 na osam sorti dvoredog jarog ječma u agroekološkim uslovima Panonske nizije. Odnos između sadržaja ekstrakta u sladu (EXT) kao zavisne osobine i prinosa (YIL), zapreminske mase (TW), mase hiljadu zrna (GW), sortiranja (GRA), sadržaja proteina u zrnu (GPC), viskoziteta (VIS), Kolbah indeksa (KOL), Hartong broja (HAR) kao nezavisnih osobina određeni su regresionom analizom, prostom korelacijom i path analizom. Kvadratna regresija je najbolje predstavljala funkcionalnu determinisanost EXT navedenim nezavisnim osobinama, mada nisu utvrđene statisički značajne vrednosti koeficijenta determinacije. Vrednosti prostih koeficijenta korelacije između EXT s jedne strane i GW, GRA, KOL, i HAR sa druge strane bile su pozitivne (P<0.01) i iznosile su 0.47, 0.42, 0.39 i 0.50, respective. EXT je bio u negativnoj (P<0.01) korelacionoj vezi sa GPC, -0.72 i VIS, -0.51. Path analiza je objasnila 70% varijabilnosti kod EXT, od čega je 34.3% bilo pod uticajem negativnog direktnog path koeficijenta GPC, koji nije imao značajnih indirektnih efekata. VIS je imao značajan (P<0.01) direktan efekat na EXT i indirektan efekat preko GPC. KOL nije imao značajan direktan efekat na EXT ali su bile visoke vrednosti indirektnih efekata KOL preko GPC, VIS i HAR. HAR je imao značajan pozitivan (P<0.01) direktan efekat na EXT i indirektan efekat preko GPC. Pod uticajem VIS bilo je 13.0%, a pod uticajem HAR 14.1% od ukupne varijabilnosti EXT.

Autor za kontakt: Novo Pržulj, Institut za ratarstvo i povrtarstvo,Maksima Gorkog 30, 21000 Novi Sad, Srbija,Tel: 021 4898 220, fax: 021 4898 222,e-mail: novo.przulj@ifvcns.ns.ac.rs

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 31 -40

Srbija

UDC 575:633.17
DOI: 10.2298/GENSR1301031I

Originani naučni rad

MORFOLOŠKE KARAKTERISTIKE interspecies hibrida SIRKA I SUDANSKE TRAVE u uslovima intenzivne ishrane azotom

Jela IKANOVIĆ¹, Vera POPOVIĆ ², Vojislav TRKULJA³ , Ljubiša ŽIVANOVIĆ¹, Željko LAKIĆ³ Slobodanka PAVLOVIĆ⁴

¹Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Zemun - Beograd, Srbija

2 Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksima Gorkog 30, Novi Sad, Srbija

³ Univerzitet u Banja Luci, Poljoprivredni fakultet, Banja Luka, Bosna i Hercegovina

⁴NUBL Fakultet za Ekologiju, Banja Luka, Bosna i Hercegovina

Izvod

Predmet ove studije su dvogodišnja istraživanja (2009. i 2010.) varijabilnosti morfoloških osobina vrste roda Sorghum interspecies hibrida sirka i sudanske trave Siloking zavisno od upotrebljenih količina azota. Analizirane su morfološke osobine: visina biljka, broj listova, udeo lista, udeo stabla, broj izdanaka, a uzorci su uzimani iz prvog otkosa kada je i efekat upotrebljenih azotnih hraniva bio najveći. Rezultati su pokazali da rastuće količine azota značajno utiču na ispitivane morfološke osobine posebno na intenzitet bokorenja (povećanje broja sekundarnih stabala), broj formiranih listova, kao i udeo lisne mase u ukupnoj nadzemnoj biomasi. Efekat upotrebljenog azota zavisio je od vremenskih uslova, odnosno od rasporeda padavina, te su biljke dostigle najveću visinu u varijanti sa primenjenih 105 kg ha^-1 azota u sušnoj, a u varijanti sa 180 kg ha^-1u vlažnoj godini.

Autor za kontakt: Jela Ikanović, Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Zemun - Beograd, Tel: +381 11 2615 315; E-mail: jela@agrif.bg.ac.rs

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 41 -49

Srbija

UDC 575:636.2
DOI: 10.2298/GENSR1301041D

Originani naučni rad

GENETSKI PARAMETARI OSOBINA TELJENJA U POPULACIJI HOLŠTAJN FRIIJSKIH KRAVA

Radica DJEDOVIĆ¹, Vladan BOGDANOVIĆ¹, Gligorije TRIFUNOVIĆ¹, Radmila BESKOROVAJNI², Dragan STANOJEVIĆ¹

¹Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Beograd-Zemun, Srbija

²Institut PKB Agroekonomik, Beograd-Padinska Skela, Srbija

Izvod

Genetski parametri (koeficijent heritabiliteta i genetske korelacije) tipa teljenja, broja mrtvorođene teladi i telesne mase pri rođenju ocenjeni su u populaciji krava holštajn frizijske rase. Setovi podataka analizirani su putem mešovitog modela najmanjih kvadrata (LSMLMW). Model je pored slučajnog uticaja bikova–očeva obuhvatao fiksne uticaje farme, sezone, pola, ocene vitalnosti teladi i tipa rođenja.

Ocenjeni heritabiliteti i njihove greške za tip teljenja, broj mrtvorođene teladi i telesnu masu pri rođenju bili su niski i iznosili su: 0,190 ± 0,062; 0,018 ± 0,006 i 0,149 ± 0,051, odgovarajuće. Heritabiliteti analiziranih osobina ocenjeni su na osnovu aditivne vrednosti očeva teladi (direktan heritabilitet). Koeficijenti genetskih korelacija između ispitivanih osobina imali su vrednosti od -0,251 (povezanost tipa teljenja i broja mrtvorođene teladi) do 0,340 (povezanost broja mrtvorođene teladi i telesne mase pri rođenju).

Autor za kontakt: Radica Djedović, Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Beograd-Zemun, 11080 Zemun; email:genrad@agrif.bg.ac.rs

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1(2013), str: 51 -61

Srbija

UDC 575:630
DOI: 10.2298/GENSR1301051B

Originani naučni rad

DIVERZITET VRSTE Fraxinus ornus IZ SRBIJE I CRNE GORE PROCENJENA RAPD METODOM

Srđan BOJOVIĆ¹, Philippe HEIYMANN², Dragana DRAŽIĆ³, Dragan KOVAČEVIĆ⁴, Petar MARIN⁵, Zorica POPOVIĆ¹, Rada MATIĆ¹, Maja JURC⁶

¹Univerizitet u Beogradu, Institut za biološka istraživanja “Siniša Stanković”, Beograd, Srbija

²Université Claude Bernard Lyon 1, Génome et Evolution des Plantes Supérieures, Villeurbanne cedex, France

³Institute of Forestry, Belgrade, Serbia

⁴Institut za kukuruz “Zemun Polje”, Zemun-Beograd

⁵Univerzitet u Beogradu, Biološki fakultet, Institut za botaniku i botanička bašta,“Jevremovac“,Beograd, Srbija

⁶University of Ljubljana, Biotechnical Faculty, Department of Forestry and Renewable Forest Resources, Ljubljana, Slovenia

Izvod

U radu su korišćeni PCR-RAPD markeri radi procene individualnih varijacija kod vrste F. ornus. Ukupno 122 fragmenta je amplificirano korišćenjem 7 prajmera, i među njima je bilo 97 polimorfnih fragmenata. Procenat polimorfnih lokusa se kretao između 53.3% i 74.6% sa prosečnom vrednošću od 63.1%. Srednji diverzitet gena za sve ispitivane populacije je iznosio 0.30, dok je srednji Shannon’s index imao vrednost 0.44. Od totalne genetičke varijabilnosti 87% pripada intra-populacionoj varijabilnost, a 13% inter-populacionoj. Mantel test je pokazao značajne korelacije između matrica genetičke i geografske distance. Rezultati ovog rada predstavljaju prvu upotrebu molekularno genetičkih (DNA) markera u cilju određivanja genetičke varijabilnosti populacija F. ornus. Odnosi unutar ukupne genetičke varijabilnosti ukazuju na relativno ograničenu populacionu diferencijacije u odnosu na vrednosti koje su očekivane kod stranooplodne vrste. Na osnovu ovih kao i budućih informacija koje se odnose na genetičku strukturu i varijabilnost vrste F. ornus potrebno je kreirati strategije za očuvanje genetičkih resursa drvenastih vrsta.

Autor za kontakt: Dr. Srđan Bojović, Univerizitet u Beogradu, Institut za biološka istraživanja “Siniša Stanković”, Bulevar Despota Stefana 142, 11060 Beograd, Srbija

bojovic@ibiss.bg.ac.rs, tel. +381112078365, fax. +381112761433

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 63 -74

Srbija

UDC 575
DOI: 10.2298/GENSR1301063V

Originani naučni rad

ISPITIVANJE UDRUŽENOSTI GENA HLA-A, -B I -DRB1 LOKUSA SA HEMATOLOŠKIM BOLESTIMA U VOJVODINI

Svetlana VOJVODIĆ¹, Dušica ADEMOVIĆ-SAZDANIĆ¹, Ivan BUSARČEVIĆ²

¹Zavod za transfuziju krvi Vojvodine, Služba za laboratorijsku dijagnostiku, Laboratorija za tipizaciju tkiva, Novi Sad, Srbija

²Univerzitet u Novom Sadu, Medicinski fakultet Novi Sad, Novi Sad, Srbija

Izvod

Geni glavnog kompleksa histokompatibilnosti (MHC) su uključeni u različite mehanizme etiopatogeneze i imunološkog nadzora hematoloških bolesti. Cilj ove studije je da se istraži udruženost HLA-A,-B i -DRB1 alela sa hematološkim bolestima. U ovoj studiji primenjena je molekulska metoda HLA tipizacije putem lančane reakcije polimeraze sa prajmerima specifičnim za sekvencu (PCR-SSP) za determinisanje HLA-A,-B i -DRB1 alela. Osamdeset-dva bolesnika sa hematološkim oboljenjima (29 sa akutnom limfoblastnom leukemijom (ALL), 19 sa akutnom nelimfoblastnom leukemijom (ANLL), 5 sa hroničnom mijelogenom leukemijom (CML), 2 sa hroničnom limfocitnom leukemijom (CLL), 9 sa mijelodisplastičnim sindromom (MDS), 9 sa limfomima (M.Hodgkin (HL) i Non-Hodgkin (NHL)), 7 sa aplastičnom anemijom (AA) i 2 sa multiplim mijelomom (MM)), su uključeni u studiju. Kontrolna grupa od 111 zdravih dobrovoljnih davaoca krvi sa teritorije Vojvodine poslužila je za procenu stepena udruženosti merenjem etiološke i preventivne frakcije. Među alelima koji su značajno udruženi sa hematološkim bolestima, kod HLA-A*24 alele uočena je viša vrednost etiološke frakcije u odnosu na one kod HLA-A*26 i A*25 alele (RR = 1.027, EF = 1.233, RR = 1.047, EF = 1.141 i RR = 1.213, EF = 0.910). Negativna asocijacija sa značajnom preventivnom frakcijom je uočena za HLA-B*18 i HLA-DRB1*11 alele, sa RR = 0.400, PF = 0.179 i RR = 0.587, PF= 0.176. Naši rezultati sugerišu da su HLA-A*24, -A*26 i -A*25 alele hipotetički predisponirajući geni koji mogu imati ulogu u patogenezi hematoloških bolesti.

Autor za kontakt: Svetlana Vojvodić, Zavod za transfuziju krvi Vojvodine, Hajduk Veljkova 9a, 21000 Novi Sad, Tel.: +381 21 4877 963; fax: +381 21 4877 978, e-mail: svetlana. vojvodic021@gmail.com

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 75 -86
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575

DOI: :10.2298/GENSR1301075M

Originani naučni rad

TOLERANTNOST prema OSMOTSKom STRESu, PGP OSOBINE I RAPD analiZA SOJEVA Bradyrhizobium japonicum

Jelena Marinković¹, Vuk ĐoRđević¹, Svetlana Balešević-Tubić¹,

Dragana Bjelić¹, Biljana Vucelić-Radović², Dragana Jošić³

¹ Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija

²Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Beograd-Zemun, Srbija

³ Institut za zemljište, Beograd, Srbija

Izvod

Tolerantnost sojeva B. japonicum prema osmotskom stresu ispitana je na osnovu preživljavanja sojeva u rastvoru PEG-a. Najmanju tolerantnost prema osmotskom stresu pokazao je soj 511 (43.3%), dok je najtolerantniji bio soj D216 (sa 3.3% smanjenja rasta u prisustvu PEG-a). Ispitane su PGP osobine sojeva B. japonicum. Nijedan od pet sojeva B. japonicum nije produkovao siderofore, ureaznu aktivnost pokazali su sojevi 511 i 518, a sposobnost solubilizacije neorganskog tri-kalcijum fosfata imao je samo soj B. japonicum 518. RAPD analiza, prajmerima AP10, BC318, AF14 i SPH1, ukazala je na genetske razlike između sojeva Bradyrhizobium. Prva grupa (sojevi 3, 6 i 518) pokazala je više od 80% sličnosti. Sojevi 511 i D216 formiraju zasebne klastere. Razlika između soja D216 i ostalih sojeva bila je veća od 60%, a maksimalna divergentnost od 72% zabeležena je u poređenju sa sojem 511. PGP osobine, tolerantnost prema osmotskom stresu i RAPD analiza izdvojili su soj D216 kao veoma značajan za dalja istraživanja B. japonicum u smanjenju negativnih posledica suše na simbioznu zajednicu sa sojom.

Autor za kontakt: Marinković Jelena, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksima Gorkog 30, 21000 Novi Sad, Srbija,Tel.: 021/4898-471,Fax: 021/4898-455,e-mail: jelena.marinkovic@nsseme.com

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 87-100
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575:633.11
DOI: 10.2298/GENSR1301100Z

Originani naučni rad

SADRŽAJ RASTVORLJIVIH SLOBODNIH FENOLNIH KOMPONENATA

I ANTIOKSIDATIVNI KAPACITETA ZRNA GENOTIPOVA HLEBNE

I DURUM PŠENICE

Slađana ŽILIĆ, Vesna HADŽI-TAŠKOVIĆ ŠUKALOVIĆ², Dejan DODIG¹,

Vuk MAKSIMOVIĆ², Vesna KANDIĆ¹

¹Institut za kukuruz, “Zemun Polje”, Beograd, Sebija

²Institut za multidisciplinarna istraživanja, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija

Izvod

Cilj ovih istraživanja bio je da se odredi sadržaj fenolnih komponenata i ukupni antioksidativni kapacitet zrna 10 genotipova hlebne (T. aestivum L.) i 10 genotipova durum (T. durum Desf.) pšenice. Rastvorljive slobodne forme ukupnih fenola, flavonoida, PVPP (polyvinylpolypyrrolidone) vezanih fenola, proantocijanidina i fenolnih kiselina bile su analizirane. Pored toga, korelacioni koeficijent između ukupnog antioksidativnog kapaciteta i koncentracije različitih slobodnih fenolnih komponenata, kao i između rastvorljivih slobodnih ukupnih fenola i fenolnih kiselina, flavonoida i PVPP vezanih fenola bio je određen. Značajne razlike nađene su u sadržaju aceton/voda ekstraktibilnih ukupnih fenola, PVPP vezanih fenola i fenolnih kiselina kako između dve vrste pšenice (durum i hlebne), tako i unutar vrste, odnosno između ispitivanih genotipova iste vrste. U proseku, durum pšenica imala je oko 1.2 puta više ukupnih fenola i oko 1.5 puta više PVPP vezanih fenola nego hlebna pšenica. Tri fenolne kiseline, ferulinska, kafeinska i hlorogena, bile su detektovane u etanolskom ekstraktu celog zrna hlebne pšenice. Kafeinska kiselina nije nađena u genotipovima durum pšenice, dok je ferulinska kiselina bila najzastupljenija u genotipovima obe vrste pšenice. Prisustvo proantocijanidina nije utvrđeno u genotipovima hlebne i durum pšenice. Antioksidativni kapacitet meren kao DPPH radikal vezujuća aktivnost bio je sličan između hlebne i durum vrste pšenice, ali su značajne razlike bile utvrđene između genotipova unutar vrste.

Autor za kontakt: Slađana Žilić, Institut za kukuruz, “Zemun Polje”, Slobodana Bajića 1, 11000 Beograd-Zemun, Srbija; tel.:+381113756704; fax: +381113754994; E-mail: szilic@mrizp.rs

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 101 - 108

Srbija

UDC 575:635.25

DOI: 10.2298/GENSR1301101G

Originani naučni rad

fenotipske razlike u osnovnim karakteristikama kolekcije genotipova crnog luka iz Srbije

Jelica GVOZDANOVIĆ-VARGA¹, Mirjana VASIĆ¹, Janko ČERVENSKI¹,

Anamarija PETROVIĆ¹ i Đorđe MORAVČEVIĆ²

¹Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija

² Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Beogradu, Srbija

Izvod

Crni luk je široko rasprostrnjena povrtarska vrsta, čija proizvodnja zauzima značajno mesto u setvenoj strukturi povrća u Srbiji. Tradicionalni način ove proizvodnje je iz arpadžika, gde su zastupljene stare sorte, populacije i sve prisutniji strani sortiment. Bogatstvo genotipova crnog luka, kako gajenih domaćih populacija tako i sorata, predstavlja značajan gen fond sa ovog područja. U Institutu za ratarstvo i povrtarstvo u Novom Sadu, osnovu kolekcije čine domaće populacije i sorte koje se gaje u širem region, sa prostora bivše Jugoslavije. U radu su prikazane osnovne osobine 30 genotipova crnog luka prema deskriptoru IPGRI (ANNEX I.). Varijabilnost ispitivanih osobina je utvđena PC analizom, gde je ustnovljena visoka varijabilnost za boju lukovice, boju sočnih listova lukovice, broj gnezda i debljinu listova lukovice. Genotipovi su imali boju lukovice od bele do tamno ljubičaste, a takođe i boja sočnih listova. Ove dve osobine su imale najveći uticaj na grupisanje genotipova, tako su formirane dve grupe, uz izdvajanje jednog genotipa koji je heterogen upravo za ove osobine.

Autor za kontakt: Jelica Gvozdanović-Varga, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, M.Gorkog 30, 21000 Novi Sad, Srbija, tel: 021-4898-100, e-mail: jelica.varga@nsseme.com

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 109 – 119

Srbija

UDC 575:630
DOI: 10.2298/GENSR1301109C

Originani naučni rad

UTICAJ RAZLIČITIH TRETMANA ČUVANJA SEMENA OMORIKE (Picea omorika PANČIĆ/PURKYNĔ) NA KLIJAVOST I DINAMIKU KLIJANJA SEMENA

Branislav CVJETKOVIĆ¹, Milan MATARUGA¹, Vasilije ISAJEV², Jelena LEVIĆ³,

Aleksandar LUČIĆ ⁴, Vojislav TRKULJA⁵, Željka KREMENOVIĆ⁶

1Šumarski fakultet, Univerzitet Banja Luka, Bosna i Hercegovina

²Šumarski fakultet, Univerzitet Beograd, Republika Srbija

³Instistut za kukuruz Zemun Polje, Zemun, Republika Srbija

⁴Insititut za šumarstvo, Beograd, Republika Srbija

⁵Poljoprivredni fakultet, Univerzitet Banja Luka, Bosna i Hercegovina

⁶Poljoprivreni institut Republike Srpske, Banja Luka, Bosna i Hercegovina

Izvod

Kvalitet semena omorike, (Picea omorika /Panč/ Purkyne), iz tri populacije, na levoj obali reke Drine, u Bosni i Hercegovini analiziran je primenom genetičko-fizioloških metoda.Za analize je korišćeno seme, iz tri populacije omorike koje reprezentuju ukupne ekološko-proizvodne uslove njenih populacija u Bosni i Hercegovini. Dvije populacije su u delu njenog spontanog javljanja: Veliki Stolac i Gostilj, a jedna populacija je antropogenog porekla u oklini Srebrenice. Šišarice su sakupljene krajem 2009. i početkom 2010. godine sa pet stabala iz Srebrenice, sedam sa Velikog Stolca i pet sa Gostilja. Neposredno nakon sakupljanja šišarice i seme su dorađeni. Energija klijanja, klijavost i dinamika klijanja ispitivana je kod tri kategorije semena: 1) sveže sjeme (kontrola); 2) seme skladišteno šest meseci na 0-4ºC; 3) seme skladišteno sedam mjeseci na 0-4ºC, sa tim što je bilo tretirano fungicidom nakon petog meseca čuvanja. Dinamika klijanja sjemena praćena je trećeg, četvrtog, petog, sedmog, desetog, četrnaestog, dvadestprvog i dvadesetosmog dana.Dobijeni rezultati ukazuju na adaptacioni potencijal omorike za proizvodnju kvalitetnog semena na ekološki različitim staništima. Interakcija uslova staništa i genotipova stabala ukazuju na to da omorika na svojim priodnim staništima postiže cenološki optimum, a ne i ekološki. U sprovedenim analizama nisu evidentirane značajne razlike u dinamici klijavosti na nivou populacija i na nivou tretmana tokom prvih nekoliko dana testa klijavosti. Fungicid (Captan) delovao je kao inhibitor procesa klijanja semena. Seme poreklom iz najveće populacije Veliki Stolac, najbolje je ragovalo na tretman skladištenja sa fungicidom sa obzirom na dinamiku klijanja.Seme poreklom iz Srebrenice koje je čuvano na niskim temperaturama 0-4 °C, bez tretmana fungicidom, pokazalo je najbolji rezultat što se tiče klijavosti. Bez obzira na prisustvo razlika u dinamici klijanja, značajne razlike u klijavosti, u odnosu na različite tretmane, poslednjeg dana testa nisu zabeležene.

Autor za kontakt: Branislav Cvjetković, Faculty of Forestry, Stepe Stepanovića 75a, University of Banja Luka, Bosnia and Herzegovina, tel. + 387 51 460 550, email: cvjetkovicb@gmail.com

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 121-133
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575

DOI: 10.2298/GENSR1301121J

Originani naučni rad

CITOGENETIČKA ISTRAŽIVANJA RADNIKA SRBIJE PROFESIONALNO IZLOŽENIH PESTICIDIMA

Dubravka JOVIČIĆ ¹,Jelena PAJIĆ ², Boban RAKIĆ ², Ljiljana RADIVOJEVIĆ ³,

Miloš PAJIĆ ², Vaskrsije JANJIĆ ³, Aleksandar MILOVANOVIĆ ²

¹Univerzitet Singidunum, Fakultet za primenjenu ekologiju (FUTURA), Beograd, Srbija

²Institut za medicinu rada Srbije „Dr Dragomir Karajović“, Beograd, Srbija

³Institut za pesticide i zaštitu životne sredine, Beograd, Srbija

⁴Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni falkultet, Beograd, Srbija

Izvod

Cilj istraživanja bila je analiza hromozomskih aberacija (CA) i prevremene centromerne deobe (PCD) kod lica profesionalno izloženih pesticidima. Istraživanja su obuhvatala 26 ispitanika profesionalno izloženi pesticidima prosečne starosti 39.89+ 8.66 i 32 ispitanika kontrolne grupe prsečne starosti 40.57+ 6.57. Mann-Whitney U test pokazuje statistički značajnu razliku srednjih vrednosti parametara svih ispitivanih varijabli u odnosu na kontrolnu grupu. Osim toga, Spearmanova (neparametarska) korelacija je pokazala da postoji pozitivna linearna korelacija između CA i PCD. Prisustvo uglavnom hromatidnih i izohromatidnih prekida kod ispitanika ukazuju na kontinuirano izlaganje pesticidima. Odsustvo složenih hromozomskih rearanžmana ukazuje na dobru zaštitu ispitanika na njihovim radnim mestima.

Autor za kontakt: Jelena Pajic, Deligradska 29, 11 000 Beograd, tel: +381 11 34 00 976; fax: +381 11 26 43 675,e-mail: jejapajic@gmail.com

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 135 -144
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575:633.15
DOI: 10.2298/GENSR1301135D

Originani naučni rad

PRODUKTIVNOST ZDRUŽENOG USEVA KUKURUZA I SOJE U ZAVISNOSTI OD TIPA HIBRIDA I PROSTORNOG RASPOREDA

Željko DOLIJANOVIĆ¹, Snežana OLJAČA¹, Dušan KOVAČEVIĆ¹, Milena SIMIĆ ², Nebojša MOMIROVIĆ¹, Života J OVANOVIĆ²

¹Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Beograd, Srbija

²Institut za kukuruz, “Zemun polje”, Zemun Polje, Beograd, Srbija

Izvod

Gajenjem združenih useva može se poboljšati iskorišćenost najvažnijih resursa (zemljišta, vode i hranljivih materija), obezbediti bolja kontrola korova, štetočina i bolesti, i povećati produktivnost, posebno u uslovima prirodnog vodnog režima. Cilj ovih istraživanja jeste da se utvrde uticaji tri različita višeklipa hibrida kukuruza (FAO 500, 600 i 700) i prostornog rasporeda (naizmenični redovi i trake) na prinose nadzemne biomase i zrna združenih i čistih useva kukuruza i soje. Istraživanja su obavljena na zemljištu tipa černozem u Zemun Polju, Beograd, tokom 2003, 2004 i 2005. godine. Ogledi su izvedeni po planu potpuno slučajnog blok sistema u četiri ponavljanja i tri tretmana: združeni usev kukuruza i soje u trakama za svaki hibrid kukuruza (tri varijante), združeni usev kukuruza i soje u naizmeničnim redovima za svaki hibrid (još tri varijante) i čisti usevi kukuruza i soje. U združenom usevu u naizmeničnim redovima su dobijeni značajno veći prinosi nadzemne biomase i zrna kukuruza. Ispitivani višeklipi hibridi kukuruza iz različitih FAO grupa zrenja, gajeni u združenom usevu sa sojom, imali su pozitivan uticaj na prinos, kako nadzemne biomase, tako i zrna, ali samo u 2004. godini koja je ocenjena kao najpovoljnija sa stanovišta meteoroloških uslova, posebno količine i rasporeda padavina.

Autor za kontakt: Željko Dolijanović, Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, dolijan@agrif.bg.ac.rs; +381 11 2615-315 lok. 321, fax: +381 11 3161-987

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 145 - 151
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575:633.15
DOI: 10.2298/GENSR1301145V

Originani naučni rad

Novi podtip cmsS kod kukuruza?

Jelena VANČETOVIĆ, Dragana IGNJATOVIĆ-MICIĆ, Ana NIKOLIĆ, Sofija BOŽINOVIĆ, Ksenija MARKOVIĆ, Violeta ANĐELKOVIĆ

Institut za kukuruz, Zemun Polje, Beograd, Zemun, Srbija

Izvod

U banci gena kukuruza (Zea mays L.) Instituta za kukuruz Zemun Polje otkrivena su dva uzorka koja sadrže netipičan mitohondirjalni genom koji uzrokuje citoplazmatičku mušku sterilnost (cms). Ova dva genotipa pokazuju tipičnu multipleks polymerase chain reaction (PCR) traku za S-tip citoplazme, ali i dodatnu traku, čije je poreklo za sada nepoznato. Smatra se da je ona proizvod ili rearanžiranja dva mitohondrijalna epizoma karakteristična za cmsS kukuruza ili do sada još nesekvencioniranih gena koji uzrokuju cms. Za dodatnu potvrdu da je ovo zaista nov fenomen, uradili smo analizu svih poznatih izvora cmsS zajedno sa ova dva uzorka. Nijedan od analiziranih podtipova nije pokazao dodatnu traku koja je nađena u našim uzorcima. Dodatna poljska i laboratorijska istraživanja neophodna su u daljem razjašnjavanju ovog fenomena.

Autor za kontakt: : Dragana Ignjatovic Micic, Institut za kukuruz, S. Bajica 1, Beograd, Srbija, email: idragana@mrizp.rs,tel: + 381 11 37 56 627mob: +381 64 840 6029,fax: +381 11 37 56 707

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1(2013), str: 153 - 166
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575:633

DOI: 10.2298/GENSR1301153A

Originani naučni rad

EFEKTIVNI KRITERIJUMI SELEKCIJE U TESTIRANJU REKOMBINOVANIH LINIJA SUNCOKRETA TOLERANTNIH NA SUŠU

Nishtian ABDI¹, Reza DARVISHZADEH^1,2, Hamid HATAMI MALEKI^3*

^{^[1]}Odelenje za poljoprivredu I oplemenjivanje biljaka, Urmia Univerzitet, Urmia, Iran.

²Institut za biotehnologiju, Urmia Univerzitet, Urmia, Iran.

³Odelenje za poljiprivredu I oplemenjivanje biljaka. Poljoprivredni fakultet Maragheh Univerziteta, Maragheh, Iran.

Izvod

U radu su prikazani rezultati testiranja 72 rekombinantne samooplodne linije suncokreta na prinos u uslovima suše i uslovima navonjavanja. Linije su ocenjivane u rectangular 8´9 dizajnu u dva ponavljanja kako u uslovima suše tako i u uslovima navodnjavanja. Korišćeno je osam indikatora tolerantnosti na sušu uključujući indeks stabilnosti tolerantnosti ( STI), prosečnu produktivnost (MP), geometrijski prosečnu produktivnost (GMP), harmonični prosek (HM), indeks osetljivosti na stress suše (SSI), indeks tolerantnosti (TOL). Indeks prinosa (YI) i indeks stabilnosti prinosa (YIS) izračunatih na osnovu prinosa za svaki genotip. Rezultati su pokazali najveće vrednosti indeksa prosečne produktivnosti (MP), geometrijske prosečne produktivnosti (GMP), indeksa prinosa (YI), harmoničnog prinosa (HM) i indeksa tolerantnosti na stress suše (STI) za ‘C134a’ samooplodnu liniju i najnižu vrednost indeksa osetljivosti na sušu (SSI) i tolerantnosti (TOL) za C61 samooplodnu liniju. Prema korelaciji pokazatelja za osobinu prinosa u uslovima stresa suše i u nestresnim uslovima i analize osnovnih komponenata, pokazatelji, uključujući HM, MP, GMP i STI mogu na pravi način razdvojiti samooplone linije suncokreta tolerantnih na sušu sa visokim osobinama prinosa u normalnim i stresnim uslovima suše.

Analizom grupisanja samooplodnih linija korišćenjem Y_si Y_p i osam pokazatelja dobijene su četiri grupe, uključujući 19, 6, 26, i 19 samooplodnih linija

Autor za kontakt: Dr. R. Darvishzadeh, Department of Plant Breeding and Biotechnology, Urmia

University, Urmia, Iran. E-mail: r.darvishzadeh@mail.urmia.ac.ir. Phone: + 98 441 2972785. Fax: + 98 441 2779558

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1(2013), str: 167 – 180

Srbija

UDC 575:633.16
DOI: 10.2298/GENSR1301167S

Originani naučni rad

MOLEKULARNA KARAKTERIZACIJA GENOTIPOVA JEČMA (Hordeum vulgare L.) IZ GEN BANKE SRBIJE SSR MARKERIMA

Gordana ŠURLAN-MOMIROVIĆ¹, Ilona KRÄMER², Kamenko BRATKOVIĆ³, Miroslav ZORIĆ⁴, Una MOMIROVIĆ⁵, Gordana BRANKOVIĆ¹, Irena ĆALIĆ¹, Vesna KANDIĆ⁶, Novo PRŽULJ⁴, Frank ORDON², Dragan PEROVIĆ^2*

¹Univerzitet u Beogadu, Poljoprivredni fakultet, Beograd, Srbija

² Julius Kühn-Institut (JKI), Quedlinburg, Nemačka

³Centar za strna žita, Kragujevac, Srbija

⁴ Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija

⁵ Državni Univerzitet u Novom Pazaru, Beograd, Srbija

⁶ Institut za kukuruz “Zemun Polje”, Zemun, Srbija

Izvod

Molekularni diverzitet 145 genotipova ječma (Hordeum vulgare subsp. vulgare L.) iz Gen Banke Srbije je procenjen SSR markerima. Korišćeno je SSR markera sa svih hromozoma diploidnog genoma ječma u proseku 2-3 markera po hromozomu i sa 4-18 alela po lokusu. Utvrđeno je 15 lokusa i 119 alela sa prosekom od 7.93 alela po lokusu. PIC je bio u opsegu od 0.220 do 0.782 sa prosekom 0.534. Genski diverzitet je bio veći za jare (0.616) i šestorede genotipove (0.616) u odnosu na ozime i dvorede (0.322 i 0.478). Analizom molekularne varijanse utvrđena je značajnost svih izvora variranja (P < 0.01), ali je međugrupna komponenta dominirala. Primenom metoda UPGMA analize zasnovane na zajedničkoj distanci alela (D_SA) na osnovu SSR podataka dobijeno je grupisanje genotipove u dva klastera-jedan manji koji sadrži šest šestoredih jarih genotipova ječma i drugi koji je obuhvatao šest podklastera. Genotip MBR1012 je bio odvojen od svih ostalih genotipova. Korišćenjem metoda Osnovna Analiza Koordinata dobijeno je razdvajanje ozimih genotipova ječma od fakultativnih. Utvrđeno je postojanje dve podpopulacije genotipova primenom algoritma grupisanja STRUCTURE.

Autor za kontakt: Dragan Perovic, Julius Kuehn-Institute, Federal Research Centre for Cultivated Plants, Institute for Resistance Research and Stress Tolerance, Erwin-Baur-Str. 27, 06484 Quedlinburg, Germany,e-mail: dragan.perovic@jki.bund.de,Tel.: + 49 (0)394647611

Fax: + 49 (0)394647600

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 181-188
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575:634.75

DOI: 10.2298/GENSR1301181S

Originani naučni rad

INTERAKCIJA IZMEĐU SPOLJNE SREDINE I GENOTIPA NA GENETIČKU EKSPRESIJU MIKROFENOFAZE MEŠOVITIH CVATNIH PUPOLJAKA KOD JAGODE

Ana SELAMOVSKA¹, Suzana KRATOVALIEVA¹, Katerina NIKOLIC²

¹Poljoprivredniinstitut, Univerzitet Sv. Kiril i Metodij, Skoplje, Republika Makedonija

² Poljoprivrednifakultet, Lešak, Srbija

Izvod

Cilj ovog istraživanja je bio diferencijacija i analiza mikrofenofaza niz kojih prolazi razvoj reproduktivnih organa kod dvije jednorodne sorte jagoda (Fragaria x anannassa) senga sengana i pokahontas, u zavisnosti od klimatskih uslova, pojava rozeta i način obrade zemljišta (mulčirani vočnjak sa crnom folijom i vočnjak na golo zemljište). Početak diferencijacije cvatnih pupoljaka koji je genetski predodreђen ovisan je i o klimatskim uslovima (insolaciju, dužinu dana, povečane srednjednevne temperature i temperature vazduha preko noči počevši od 01. Maja do početka diferencijacije, ukupna suma padavina od 01. Maja do 31. Jula), redosled rozeta i način obrade zemljišta. Temperaturna suma preko 10^oC od 01. Maja pa do početka diferencijacije nema uticaj na diferencijaciju. U Skopskim uslovima pojava diferencijacije je zapažena u prvu dekadu Augusta, sa dužinom dana od 14 časova i insolacijom od 9.3 časova. Kod ispitivanih sorata mikrofenofaze prolaze u istom ili sličnom vremenskom intervalu, sa ranim početkom od 2-3 dana kod sorte pokahontas. Diferencijacija primarne rozete odvija se 10-15 dana ranije kod obe sorte u odnosu na sekundarne rozete. Kod biljke koje se gaje na mulčiranom zemljištu diferencijacija cvatnih pupoljaka počinje 7-10 dana ranije u odnosu na biljke koje se gaje na ugar.

Autor za kontakt: Ana Selamovska, Institute of Agriculture, Aleksandar Makedonski bb, 1000 Skopje, Phone/fax +38923230910/+38923114283,E-mail: anfilika2@t-home.mk

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 189-196

Srbija

UDC 575:634.11
DOI: 10.2298/GENSR1301189M

Originani naučni rad

DETERMINACIJA ETR1 GENOTIPA PERSPEKTIVNIH SELEKCIJA JABUKE STVORENIH U INSTITUTU ZA VOĆARSTVO – ČAČAK

Slađana MARIĆ, Milan LUKIĆ

Institut za voćarstvo – Čačak

Izvod

Etilen je najjednostavniji signalni molekul sa hormonskom funkcijom koji reguliše veliki broj različitih procesa tokom rasta i razvića biljaka, uključujući i dozrevanje ploda. Za percepciju etilena je odgovorna familija receptora koja se sastoji od dve potfamilije (potfamilija I i II ). ETR1 receptor je jedan od receptora za etilen kod jabuke, pripada potfamiliji I i kodiran je ETR1 genom. Alelna konstitucija ETR1 gena je određena kod šest perspektivnih selekcija jabuke stvorenih u Institutu za voćarstvo − Čačak [J/54/53/59 (‘Cox's Orange Pippin’ O.P.), J/1/7, J/1/20, J/2/14 i J/60/7/63 (‘Granny Smith’ × ‘Golden Delicious’), i J/2/50 (‘Idared’ O.P.)] i četiri komercijalno značajne sorte (‘Cox's Orange Pippin’, ‘Golden Delicious’, ‘Granny Smith’ i ‘Idared’). Polimorfizam je detektovan nakon digestije PCR-om amplifikovanog genomskog fragmenta ETR1 gena sa dva restrikciona enzima − RsaI i AluI. Na bazi restrikcione analize identifikovana su tri alela (a, b i c) i četiri alelne konstitucije ETR1 gena (aa, ac, b,a/c i c,a/c). Istraživanja u ovom radu su potvrdila da se ETR1 gen nasleđuje u skladu sa Mendelovim zakonima i pokazala da se polimorfizam ETR1 gena može koristiti za genotipizaciju sorti i selekcija jabuke. Na osnovu alelne konstitucije gena uključenih u sintezu i percepciju etilena, kao i na osnovu bioloških i agronomskih osobina ispitivanih genotipova, selekcija J/54/53/59 se može izdvojiti kao elitna selekcija jabuke .

Autor za kontakt: Slađana Marić, Institut za voćarstvo, Kralja Petra I/9, 32000 Čačak, Srbija, tel: ++381 32 221 375, Fax: ++381 32 221 391, e-mail: nidzovicsladja@yahoo.com

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 197-206
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575
DOI: 10.2298/GENSR1301197F

Originani naučni rad

UTICAJ POVEĆANE EKSPRESIJE CmbT MDR TRANSPORTERA NA RAST Lactococcus lactis

Brankica FILIPIC^1,2, Branko JOVCIC^1,3, Gordana UZELAC¹, Marija MILJKOVIC¹, Jelena ANTIC-STANKOVIC², Ljubisa TOPISIROVIC¹, Natasa GOLIC^1*

¹Institut za molekualrnu genetiku i genetičko inžinjerstvo, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija

²Farmaceutski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija

³Biološki fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija

Izvod

U ovom radu je izučavan uticaj povećane ekspresije cmbT gena, odgovornog za sintezu CmbT MDR transportera, na rast Lactococcus lactis. L. lactis pripada grupi bakterija mlečne kiseline (BMK) i ima veliku primenu u prehrambenoj industriji kao starter kultura. CmbT transporter je nedavno okarakterisan MDR protein soja L. lactis, koji doprinosi rezistenciji na različite toksične agense kao i na neke klinički značajne antibiotike. U ovom radu je cmbT gen višestruko eksprimiran u soju L. lactis NZ9000 dodavanjem nizina kao inducera. Povećana ekspresija cmbT gena je praćena metodom reverzne transkripcije (RT-PCR). Pokazano je da se nakon dodatka subinhibitornih koncentracija nizina u medijum za rast povećava količina sintetisane informacione RNK specifične za cmbT gen. Rast soja L. lactis NZ9000/pCT50, u kome je višestruko eksprimiran cmbT gen i L. lactis NZ9000 kontrolnog soja praćen je u bogatom i hemijski definisanom medijumu u prisustvu samo metionina (0.084 mM) ili kombinacije metionina i cisteina (8.4 mM i 8.2 mM). Praćene su krive rasta oba soja, a nakon izračunavanja odgovarajućih vremena generacije, rezultati su pokazali da L. lactis NZ9000/pCT50, brže raste u odnosu na kontrolni soj. Uočena razlika je najverovatnije posledica aktivnosti CmbT transportera koji doprinosi izbacivanju toksičnih agenasa iz ćelije i na taj način poboljšava adaptivne sposobnosti bakterije koja ga eksprimira i daje joj selektivnu prednost.

Autor za kontakt: Natasa Golic, Institut za molekualrnu genetiku i genetičko inžinjerstvo, Univerzitet u Beogradu, Vojvode Stepe 444a, P.O. Box 23, 11010 Beograd, Srbija, natasag@imgge.bg.ac.rs; lab6@imgge.bg.ac.rs

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 207-216.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575

DOI: 10.2298/GENSR1301207I

Originani naučni rad

IDENTIFIKACIJA INVERZIJE INTRONA 1 I INTRONA 22 GENA U GENU ZA FAKTOR KOAGULACIJE VIII KOD PACIJENATA OBOLELIH OD HEMOFILIJE A IZ SRBIJE

Nina ILIĆ ¹, Aleksandra KRSTIĆ ¹, Miloš KUZMANOVIĆ ¹, Dragan MIĆIĆ ¹,

Nada KONSTANTINIDIS ² and Marija GUĆ-ŠĆEKIĆ ¹

¹ Institut za zdravstvenu zaštitu majke i deteta Srbije “Dr Vukan Čupić”, Beograd

²Institut za zdravstvenu zaštitu dece i omladine Vojvodine, Novi Sad

Izvod

Hemofilija A (HA) je X-vezano recesivno oboljenje koje nastaje kao posledica mutacija u genu za faktor koagulacije VIII (F8). Do sada je identifikovan veliki broj različitih tipova mutacija u F8 genu, od kojih su najučestalije inverzija introna 1 (inv1) i inverzija introna 22 (inv22). Ove mutacije su prisutne kod 50% obolelih od teškog oblika HA; inv1 je otkrivena kod 2–5%, a inv22 (inv22) kod 45% pacijenata. Cilj ove studije je bio da se odredi učestalost pomenutih inverzija u grupi HA pacijenata iz Srbije, jer do sada ovakvi podaci nisu publikovani.Analiza je urađena na uzorku od 50 obolelih kojima je u period od aprila 2009. do juna 2012. HA dijagnostikovana na Institutu za zdravstvenu zastitu majke i deteta Srbije, ,,Dr Vukan Čupić" (IMD) i Institutu za zdravstvenu zaštitu dece i omladine Vojvodine (IZZZDIO). Za detekciju inv1 i inv22 korišćena je metoda inverznog PCRa (IS-PCR). Rezultati su pokazli da u analiziranom uzorku HA pacijenata iz Srbije učestalost inv1 iznosi 6%, a inv22 42% (34% inv22 tip I, 8% inv22 tip II). Ovi rezultati se slažu sa objavljenim rezultatima sličnih studija iz drugih zemalja. Analiza za određivanje statusa nosioca inverzija urađena je kod 65 članova porodica obolelih (majke i sestre) i ona je pokazala prisustvo de novo inv22 kod jednog pacijenta. Svi oboleli od HA, kao i članovi njihovih porodica, dobili su odgovarajući genetički savet u okviru Genetičkog savetovališta IMDa i IZZZDIOa.

Autor za kontakt: Nina Ilić, za zdravstvenu zaštitu majke i deteta Srbije “Dr Vukan Čupić” Radoja Dakica 6-8, 11070 Beograd, tel ++ 381 11 3108 273; mob. tel: ++ 381 64 1366 995; e-mail: genetikaimd@beotel.rs, lakic.nina@gmail.com

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 217-226.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575

DOI: 10.2298/GENSR1301217Z

Originani naučni rad

IZMENJENA ITS SEKVENCA NUKLEOTIDA DAJE SPECIFIČNOST ZA Smallanthus sonchifolius (Poepp. and Endl.) I IDNETIFIKACIJU PRODUKTA

Jana ŽIAROVSKÁ^1*, Eloy C. FERNÁNDEZ², Luigi MILLELA³

¹FAPZ, Slovački Poljoprivredni Univerzitet, Nitra, Slovačka

² Fakultet za tropsku nauku u poljoprivredi, CULS – Prag, Republika Češka

³ Odelenje za nauku, Univerzitet u Basilicata, Potenya, Italija

Izvod

Smallanthus sonchifolius, biljka koja uspeva na Andima je vrlo značajna za ishranu ljudi koji boluju od šećerne bolesti i različitih poremećaja varenja i renalnih problema. Kako još uvek ne postoje DNK marker za identifikaciju genotipa u radu su prikazani ITS ( Internal Transcribed Spacer) regioni koji mogu kako da detektuju i utvrde razlike između Smallanthus sonchifolius vrsta kao id a se koriste u autentifikaciji hrane za specifične namene. Analizom novih genotipova, identifikovani korišćenjem nove izmenjene sekvencionirane ITS sekvence, koji potiču iz Perua, Ekvadora i Bolivije dobijeno je unikatnao mesto sekvence koje se razlikuje od svih drugih Smallanthus sonchifolius vrsta a utvr]eno je korišćenjem Dra III restrikcione endonukleaze. Izvršena je digestija ITS fragmenta iz dvadeset osam vrsta i njihovo umnožavanje PCR metodom i u svim slučajevima je utvrđeno da je prepoznato mesto tipično za Smallanthus sonchifolius. Na osnovu dobijenih podataka o nukleotidnoj specifičnosti ITS sekvence, razvijen je protok za identifikaciju Smallanthus sonchifolius i proizvoda dobijenih od tog genotipa.

Autor za kontakt: Jana Žiarovska, FAPZ, Slovak Agricultural University, Nitra, Slovakia, email: jana.ziarovska@uniag.sk

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 227-236.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575

DOI: 10.2298/GENSR13012227G

Originani naučni rad

GENETIČKI POLIMORFIZAM GLUTATION S-TRANSFERAZE P1 (GSTP1) Ile105Val I OSETLJIVOST NA ATEROGENEZU KOD PACIJENATA SA DIJABETESOM TIPA 2

Ivana GRUBIŠA ^1*, Petar OTAŠEVIĆ ^2,6 , Nebojša DESPOTOVIĆ ^3,6, Velimir DEDIĆ⁴ , Jelena MILAŠIN ⁵ , Nada VUČINIĆ ¹

¹ Odeljenje za humanu genetiku i prenatalnu dijagnostiku, Kliničko-bolnički centar "Zvezdara", Beograd, Srbija

²Institut za kardiovaskularne bolesti "Dedinje", Beograd, Srbija

³Odeljenje za gerijatriju, Kliničko-bolnički centar "Zvezdara", Beograd, Srbija

⁴Evropski centar za mir i razvoj Univerziteta za mir Ujedinjenih Nacija, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija

⁵ Institut za humanu genetiku, Stomatološki fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija

⁶ Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija

Izvod

Jedna od osobina tipa 2 dijabetes mellitus (T2DM) je stanje perzistentnog oksidativnog stresa (OS) koji je sastavni deo patogeneze bolesti kao što je ateroskleroza i to najčešće putem hronične hiperglikemije koja stimuliše nastanak reaktivnih vrsta kiseonika (tzv ROS) i povećava nivo OS. Glutation S-transferaza P1 (GSTP1) pripada superfamiliji citosolnih GST. Kao enzim, ima važnu ulogu u neutralizaciji OS. Takođe, učestvuje u regulaciji signalnog puta stresa ali i štiti ćelije od apoptoze putem nekatalitičke ligand-vezujuće aktivnosti. Funkcionalni polimorfizam Ile105Val GSTP1 gena utiče na katalitičku aktivnost proteina i na njegovu stabilnost i cilj ove studije je bio da se utvrdi da li ova genska varijanta utiče na osetljivost na aterogenezu kod pacijenata sa T2DM. Ukupno 240 osobe (140 pacijenata sa T2DM i nekom od kliničkih manifestacija ateroskleroze i 100 zdravih kontrola) je bilo uključeno u ovu studiju. Genomska DNK je izolovana iz ćelija periferne krvi a genotipizacija je urađena primenom reakcije lančane polimeraze posle koje je urađena analiza dužine restrikcionih fragmenata (PCR-RFLP analiza).Nismo dobili statistički značajne razlike u raspodeli alela i genotipova između obolelih i kontrola (P>0.05) ali asocijacija između Ile/Val (OR=0.6, 95%CI=0.35-1.05, P=0.08) i Val/Val (OR=0.45, 95%CI=0.18-1.11, P=0.08) genotipova i bolesti se približila značajnosti (P=0.08).Naši rezultaati pokazuju da je potrebna veća grupa ispitanika da bi se utvrdila prava veza između potencijalno protektivnog alela Val i bolesti kao i da bi se utvrdio uticaj drugih polimorfizama gena GSTP1 na aterogenezu kod T2DM pacijenata.

Autor za kontakt: Grubiša Ivana, Odeljenje za humanu genetiku i prenatalnu dijagnostiku, Kliničko-bolnički centar "Zvezdara", Preševska 31, Beograd, Srbija, Tel: + 381 11 3810 600, Mail: i.pejin@lab.kbczvezdara.co.rs, ivanagrubisa@yahoo.com

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 237-249.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575

DOI: 10.2298/GENSR1301237G

Originani naučni rad

SELEKCIJA I RAPD ANALIZA IZOLATA Pseudomonas spp. KOJI POBOLJŠAVAJU BIOLOŠKU SPOSOBNOST KRTOLA KROMPIRA

Dobrivoj POŠTIĆ¹, Mira STAROVIĆ¹, Tatjana POPOVIĆ¹, Predrag BOSNIĆ, Aleksandra StanojkoviĆ- SEBIĆ², Radmila PiviĆ², Dragana JOŠIĆ²

¹Institut za zaštitut bilja i spoljašnje sredine, Beograd,

²Institut za zemljiste, Beograd

Izvod

Izolati Pseudomonas iz rizosfere kukuruza (Q4 i Q20), lucerke (Q1 i Q16) i divlje bele deteline (B25) selektovani su na osnovu produkcije indolsirćetne kiseline (IAA) radi ispitivanja efekta na biološku sposobnosti semenskih krtola krompira. Produkcija IAA iznosila je 4.09 do 15.9 µgmL^-1 posle 24h i 4.08 do 26.4 µgmL^-1posle 48h kultivacije. Upoređivanje izolata izvršeno je na osnovu RAPD analize. Na osnovu RAPD profila selektovanih Pseudomonas spp. izolata, dobijenih amplifikacijom BC318, AF14, SPH1 i AP10 prajmerima, ustanovljen je visok stepen različitosti između 4 izolata (44 do 68%), što je potvrdilo efikasnost RAPD metode pri upoređivanju izolata. Efekat na biološku sposobnosti semenskih krtola krompira (industrijski važnu sortu Pirol) ispitivan je tokom sedam nedelja naklijavanja na temperaturi 18-20°C. Krtole tretirane selektovanim izolatima bakterija formirale su nešto manji broj klica, ali je dužina klica statistički značajno veća i do 129,9% u odnosu na kontrolu. Ostvaren je kapacitet klijanja veći do 64,6% u odnosu na kontrolu. Dobijeni rezultati ukazuju na pozitivan efekat selektovanih Pseudomonas izolata koji produkuju IAA na dužinu klica i kapacitet klijanja kao parametara koji određuju biološku sposobnosti semenskih krtola krompira.

Autor za kontakt: Dobrivoj Poštić, Institut za zaštitut bilja i spoljašnje sredine, T. Drajzera 9, 11040 Beograd, Srbija, Tel: +381 11 2663-672; Fax: +381 11 2669-860; e-mail: pdobrivoj@yahoo.com

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 251-260.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575:630
DOI: 10.2298/GENSR1301251O

Originani naučni rad

EFECAT USLOVA SREDINE NA EKSPRESSIJU BIOPOMOLOŠKIH

KARAKTERISTIKE KESTENA (Castanea sativa MILL.) U PRIRODNIM POPULACIJAMA U CRNOJ GORI

Aleksandar ODALOVIĆ¹, Ranko PRENKIĆ¹,

Darko DUBAK¹, Miodrag JOVANČEVIĆ¹, Miroslav ČIZMOVIĆ¹, Marija RADUNOVIĆ²

¹Biotehnički fakultet Podgorica, Crna Gora

²Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja, Crna Gora

Izvod

U radu su prikazani petogodišnji rezultati (2007-2011.) godine fenoloških osmatranja (kretanje vegetacije, početak, puno i kraj cvjetanja), morfometrijskih analiza (masa ploda, dužina, širina i debljina ploda, dužina i širina hiluma), vrijeme zrijenja i prosječan prinos odabranih genotipova pitomog kestena (Castanea sativa Mill.). Rezultati istraživanja pokazuju da se u pogledu vremena cvjetanja ispitivana stabla pitomog kestena nalaze u grupi vrlo ranocvjetnih. Zrijenje ispitivanih stabala kestena pokazuje da je za berbu najranije pristiglo stablo Ostros II, Ostros VII i Kostajnica V (09.11.), a najkasnije stablo Kostajnica III (14.11.). Prosječna masa ploda u odabranih stabala pitomog kestena iznosila je (6.9 g). Apsolutno najveću prosječnu masu ploda (10.6 g), imalo je ispitivano stablo Ostros I, a najmanju (4.8 g), KostajnicaVI. Prosječan prinos u ispitivanih stabala pitomog kestena je iznosio (76.3 kg/stablu). Najslabiji prinos imala su odabrana stabla Kostajnica II (66 kg/stablu) i Kostajnica I (69.0 kg/stablu), a najbolji ispitivana stabla Ostros VI (94.0 kg/stablu) i Ostros V (87.0 kg/stablu). Očigledno proizilazi zaključak da je genetička varijabilnost populacija veoma visoka i ekspresija gena je pod jakim uticajem spoljne sredine u ispitivanim lokacijama. Za dalja istraživanja neophodno je usmeriti istraživanja u kontrolisanim uslovima na materijalu definisane genetičke structure, optimalno in vitro u kulturi tkiva.

Autor za kontakt: Aleksandar Odalović, Mihaila Lalića 1, Podgorica, Montenegro 81000, fax: 020 268 437, odalovica@t-com.me

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 261-272
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575:633.15
DOI: 10.2298/GENSR1301261K

Originani naučni rad

Zavisnost prinosa HIBRIDA kukuruza (Zea mays) od količine vode koja dospeva na površinu zemljišta

Branka KRESOVIĆ ^1*, Vesna DRAGICEVIC¹, Boško Gajić², Angelina TAPANAROVA², Borivoj Pejić³

¹Institut za kukuruz „Zemun Polje“,Beograd, Srbija

²Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija

³ Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad

Izvod

Cilj rada je bio proučavanje genotipova kukuruza u prirodnom i irigacionom vodnom režimu zemljišta, kako bi se utvrdila zavisnost korišćenja potencijala rodnosti od količine vode koja dospeva na površinu zemljišta u toku vegetacionog perioda. Ogled je izveden na černozemu, po metodi blok sistema u četiri ponavljanja. Predzalivna vlažnost zemljišta iznosila je oko 70% od poljskog vodnog kapacitete, a sadržaj vlage u zemljištu određivan je termogravimetrijskom metodom.Za petogodišnji period proučavanja, različite količine vode uticale su da se izmedju varijanti sa i bez navodnjavanja, u proseku ostvare sledeće razlike prinosa po hibridima: 1,33 t ha^-1(ZP 341); 1,53 t ha^-1 (ZP 434); 1,77 t ha^-1 (ZP 578); 1,66 t ha^-1 (ZP 684) i 1,54 t ha^-1 (ZP 704). Analiza pokazuje da se maksimalni prinosi mogu očekivati na nivou sledećih vrednosti: 12,68 t ha^-1 (ZP 341); 12,76 t ha^-1(ZP 434); 13,17 t ha^-1(ZP 578); 14,03 t ha^-1(ZP 684) i13,75 t ha^-1(ZP 704) u uslovima, redom 440 mm, 440 mm, 424 mm, 457 mm, 466 mm vode. Najveću tolerantnost prema suši ispoljio je hibrid ZP 341, a najmanju ZP 578. Smanjenje količine vode za svakih 10 mm, umanjuje prinos za 119,4 kg ha^-1 (ZP 341), 156,7 kg ha^-1 (ZP 434), 172,3 kg ha^-1 (ZP 578), 148,9 kg ha^-1 (ZP 684) i 151,1 kg ha^-1 (ZP 704).

Autor za kontakt: Branka Kresović, Institut za kukuruz „Zemun Polje“, Slobodana Bajica 1, 11185 Zemun Polje, Srbija, e-mail: bkresovic@mrizp.rs, tel+381113756704, Fax: +381113756707

Povratak na sadržaj

Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 1 (2013), str: 273-288.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun

Srbija

UDC 575
DOI: 10.2298/GENSR1301273S

Originani naučni rad

KOMPLEKS Drosophila ananassae VRSTE: EVOLUCIONI ODNOS MEĐU RAZLIČITIM ČLANOVIMA

B.N. SINGH i Seema SISODIA

Genetička laboratorija, Odelenje zoologije, Banaras Hindu Univerzitet,

Varanasi-221 005, INDIA

Izvod

Informacija o genetičkoj strukturi i istorijskoj demografiji prirodnih populacija je ključna u razumevanju načina uticaja prirodne selekcije na promene genoma. Drosophila ananassae je široko rasprostranjena vrsta koja se nalazi u geografski izolovanim ili delimično izolovanim populacijama i pretstavlja jedinstvenu mogućnost za ispitivanja stukture populacije i molekularnog variranja. D. ananassae i bliske srodne vrste služe kao široko korišćen model u populacionoj i evolucionoj genetici. Ananassae podgrupa pripada melanogaster vrsti grupe. Ova podgrupa sadrži 22 opisane vrste raspoređene uglavnom u jugoistočnoj Aziji, sa nekim vrstama koje su se proširile u severoistočnu Australiju, Južni Pacifik I Indijski podkontinent i Afriku. Unutar ananassae podgrupe , kompleks tri vrste - ananassae, bipectinata and ercepeae se prepoznaju na osnovu morfologije muških genitalija. D. ananassae I njeni srodniic imaju mnoge prednosti kao model genetičke diferencijacije i specijacije. U radu su diskutovani distribucija, filogenija, hibridizacija i polna izolacija D. ananassae kompleksa vrsta. Kompleks nekoliko vrsta na izolovanim ostrvima obzbeđuju koistan model za evoluciona ispitivanja preko mehanizma specijacije.

Autor za kontakt: B.N. Singh, Department of Zoology, Banaras Hindu University, Varanasi-221005, India. bnsingh@bhu.ac.in; bashisthsingh2004@rediffmail.com

Povratak na sadržaj