GENETIKA, Vol. 45, broj 2 (2013)
Mihajlo ĆIRIĆ, Siniša JOCIĆ, Sandra CVEJIĆ, Milan JOCKOVIĆ, Petar ČANAK, Radovan MARINKOVIĆ, Mile IVANOVIĆ
KOMBINACIONE SPOSOBNOSTI NOVIH INBRED LINIJA SUNCOKRETA (Helianthus annuus L.) [Izvod] [Rad]
Danijela MILJKOVIĆ, Stevan AVRAMOV, Vukica VUJIĆ, Luka RUBINJONI, Nataša KLISARIĆ BARISIĆ, Uroš ŽIVKOVIĆ, Aleksej TARASJEV
VARIRANJE EPIDERMALNIH OSOBINA LISTA Iris pumila KLONOVA (IZMEĐU KLONOVA, IZMEĐU LISTOVA I U OKVIRU LISTA) [Izvod] [Rad]
Barbara PIPAN, Jelka ŠUŠTAR-VOZLIČ, Vladimir MEGLIČ
GENETSKA DIFERENCIACIJA IZMEĐU SEKSUALNO KOMPATIBILNIH SRODNIKA KOD VRSTE Brassica napus L. [Izvod] [Rad]
Sanja MATIĆ, Snežana STANIĆ, Slavica SOLUJIĆ, Nevena STANKOVIĆ, Milan MLADENOVIĆ i Vladimir MIHAILOVIĆ
MORFOLOŠKE KARAKTERISTIKE interspecies hibrida SIRKA I SUDANSKE TRAVE u uslovima intenzivne ishrane azotom [Izvod] [Rad]
IDENTIFIKACIJA LOKUSA ZA KVANTITATIVNA SVOJSTVA KODKUKURUZA U USLOVIMA SUŠE, II: PRINOS I KOMPONENTE PRINOSA [Izvod] [Rad]
Ahmad Reza GOLPARVAR
GENETIČKA KONTROLA I KOMBINACIONA SPOSOBNOST POVRŠINE VRŠNOG LISTA I RELATIVNOG SADRŽAJA VLAGE HLEBNE PŠENICE U USLOVIMA SUŠE [Izvod] [Rad]
Živko Ćurčić, Nevena Nagl, Ksenija Taški-Ajduković, Dario Danojević, željka STOJAKOVIĆ i Lazar Kovačev
genetska divergentnost i kombinacione sposobnosti oprašivača šećerne repe za glavna svojstva korena [Izvod] [Rad]
Mirjana SijaČiĆ-NikoliĆ, Јelena МilovanoviĆ,Мarina NoniĆ, Radmila KneŽeviĆ i Dragica StankoviĆ
VARIJABILNOST MORFOMETRIJSKIH KARAKTERISTIKA LISTA RAZLIČITIH PROVENIJENCIJA BUKVE U JUVENILNOJ ETAPI RAZVOJA [Izvod] [Rad]
Can ERGÜN i Meral AKSOY
ODNOS IZMEĐU HTAS2R38 GENOTIPA, IZBORA HRANE I ANTROPOMETRISIKIH VARIJABILA KOD ODRASLIH NORMENE TEŽINE I GOJAZNIH [Izvod] [Rad]
POVEĆANA UČESTALOST IZMENA SESTRINSKIH HROMATIDA DIEPOKSIBUTANOM JE SPECIFIČNA ODLIKA ĆELIJSKOG FENOTIPA FANKONIJEVE ANEMIJE [Izvod] [Rad]
Dragana IgnjatoviĆ-MiciĆ, Danijela RistiĆ, Vojka BabiĆ, Violeta AndjelkoviĆ, Ksenija MARKOVIĆ and Jelena VanČetoviĆ
Fenotipska i SSR analiza lokalnih populacija tvrdunaca i zubana iz regiona Jugoslavije [Izvod] [Rad]
Vlado KOVAČEVIĆ, Domagoj ŠIMIĆ, Zvonimir ZDUNIĆand Zdenko LONČARIĆ
UTICAJ GENOTIPA I KALCIZACIJE NA STANJE BORA I MOLIBDENAU KUKURUZU [Izvod] [Rad]
Emina Mladenović, Janoš Berenji, Ksenija Hiel, Marija Kraljević-Balalić, Vladislav Ognjanov, Mirjana Ljubojević i Jelena Čukanović
NASLEĐIVANJE NABORANOSTI I BOJE PLODA VRGA[Lagenaria siceraria (Molina) Standl.] [Izvod] [Rad]
Darko GRUJIČIĆ, Slobodan ARSENIJEVIĆ, Dragoslav MARINKOVIĆ i Olivera MILOŠEVIĆ-DJORDJEVIĆ
INTERINDIVIDUALNA VARIJANSA U FREKVENCI MIKRONUKLEUSA U LIMFOCITIMA PACIJENTKINJA SA CERVIKALNOM INSUFICIJENCIJOM [Izvod] [Rad]
Abdollah GHASEMI PIRBALOUTI, Mehdi BARANI, Behzad HAMEDI, Mehrdad ATAEI KACHOUEI, i Abnoos KARIMI
UTICAJ SPOLJNE SREDINE NA DIVERZITET KVALITETA I KOLIČINE ULJA RAZLIČITIH POPULACIJA Thymus carmanicus [Izvod] [Rad]
Sanja ĆIRKOVIĆ, Tatjana SRDIĆ-RAJIĆ, Marija GUĆ-ŠĆEKIĆ, Dragana VUJIĆ, Dragan MIĆIĆ, Dejan ŠKORIĆ
ANALIZA ĆELIJSKOG CIKLUSA KOD PACIJENATA SA FANKONIJEVOM ANEMIJOM U SRBIJI [Izvod] [Rad]
Velimir RADIĆ, Jelena MRĐA, Sreten TERZIĆ, Boško DEDIĆ, Aleksandra DIMITRIJEVIĆ, Igor BALALIĆ, Dragana MILADINOVIĆ
PAT I ANALIZA KORELACIJA IZMEĐU PRINOSA I DRUGIH OSOBINA SEMENA SUNCOKRETA[Izvod] [Rad]
Fuad GAŠI, Maja ŽULJ MIHALJEVIĆ, Silvio ŠIMON, Jasmin GRAHIĆ, Naris POJSKIĆ, Mirsad KURTOVIĆ, Dragan NIKOLIĆ, Ivan PEJIĆ
GENETSKA STRUKTURA AKSEŠNA JABUKE ODRŽAVANIH EX SITU U BOSNI I HERZEGOVINI ISPITANA MIKROSATELITSKIM MARKERIMA [Izvod] [Rad]
Katarina VELJOVIĆ, Amarela TERZIĆ-VIDOJEVIĆ, Maja TOLINAČKI, Milan KOJIĆ i Ljubiša TOPISIROVIĆ
MOLEKULARNA ANALIZA ENTEROLIZINA A I ENTL GENSKOG KLASTERA PRIRODNOG IZOLATA Enterococcus faecalis BGPT1-10P [Izvod] [Rad]
Dragan KOVAČEVIĆ, Biljana NIKOLIĆ, Snežana MLADENOVIĆ DRINIĆ, Srđan BOJOVIĆ, Tanja DODOŠ, Nemanja RAJČEVIĆ i Petar D. MARIN
GENETIČKI ODNOSI IZMEĐU NEKIH Pinus, Picea I Abies VRSTA UTVRĐENI POMOĆU RAPD MARKERA [Izvod] [Rad]
Jalal GHARESOURAN, Maryam REZAZADEH, Seiied MOJTABA MOHADDES ARDEBILI
ISPITIVANJA PET POLIMORFNIH DNK MARKERA VEZANIH SA KASNIM POČETKOM ALCHAJMEROVE BOLESTI [Izvod] [Rad]
Mihajla DJAN, NevenaVELIČKOVIĆ, Dragana OBREHT, Nataša KOČIŠ TUBIĆ, Vladimir MARKOVIĆ, Milan STEVANOVIĆ, Miloš BEUKOVIĆ
VARIJABILNOST KONTROLNOG REGIONA MITOHONDRIJALNE DNK DIVLJIH SVINJA ZAPADNOG BALKANA [Izvod] [Rad]
N.B. SINGH, S. JOSHI, PUNIT CHOUDHARY & J P SHARMA
UTVRĐIVANJE GENETIČKE DIVERGENTNOSTI ODABRANIH KLONOVA VRBE KORIŠĆENJEM SSR DNK [Izvod] [Rad]
Marija SAVIĆ VESELINOVIĆ, Sofija PAVKOVIĆ-LUČIĆ, Zorana KURBALIJA NOVIČIĆ, Mihailo JELIĆ, Marko ANĐELKOVIĆ3
SEKSUALNA SELEKCIJA MOŽE DA REDUKUJE MUTACIONA OPTEREĆENJA KOD Drosophila subobscura [Izvod] [Rad]
Željko LAKIĆ, Dejan SOKOLOVIĆ, Snežana BABIĆ, Svetko VOJIN, Jela IKANOVIĆ, Tatjana Veljovic, Igor BALALIĆ
Genetička varijabilnost Prinosa i komponentI prinosa sjemena autohtonih populacija Lolium perenne L. [Izvod] [Rad]
Jasna SAVIĆ, Ana MARJANOVIĆ-JEROMELA, Đorđe GLAMOČLIJA, Slaven PRODANOVIĆ
ODGOVOR GENOTIPOVA ULJANE REPICE NA TOKSIČNOST BORA [Izvod] [Rad]
Eva MACHANSKÁ, Vladimír BAJCAR, Roman LONGAUER), Dušan GÖMÖRY
ODREĐIVANJE EFEKTIVNE VELIČINE POPULACIJE U RASADNICIMA: ISPITIVANJE PRIMERA Pinus nigra ARNOLD I Fraxinus excelsior L./ F. angustifolia VAHL. [Izvod] [Rad]
Vojka Babić, Slaven Prodanović, Milosav Babić, Nenad Delić, Violeta Anđelković
Identifikovanje traka vezanih za prinos i stabilnost hibrida kukuruza i njihovih roditeljskih komponenti [Izvod] [Rad]
Velichka TODOROVA, Stanislava GROZEVA, Velichka RODEVA, Stoyka MASHEVA
PROCENA VREDNOSTI ZA OPLEMENJIVANJE LINIJA PAPRIKE DOBIJENIH IZ in vitro KULTURE TKIVA ANTERA [Izvod] [Rad]
Oindrila RAHA, B.N.SARKAR, P.VEERRAJU, G. SUDHAKAR, P.RAYCHAUDHURI , Soma MUKHOPADHYAY, V.R.RAO
ULOGA MICA POLIMORFIZMA MICA REPETITIVNIH SEKVENCI U MANIFESTACIJI Diabetesa melitus TIP 1 U PACIJENATA BENGALA, INDIJA [Izvod] [Rad]
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 289-296
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.8
DOI: 10.2298/GENSR130289C
Originani naučni rad
KOMBINACIONE SPOSOBNOSTI NOVIH INBRED LINIJA SUNCOKRETA (Helianthus annuus L.)
Mihajlo ĆIRIĆ, Siniša JOCIĆ, Sandra CVEJIĆ, Milan JOCKOVIĆ, Petar ČANAK, Radovan MARINKOVIĆ, Mile IVANOVIĆ
Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
Izvod
Kombinacione sposobnosti za visinu biljke i prečnik glave 10 sterilnih A- linija, 3 restorera, RF linije i njihovih (10x3) F1 hibrida je ispitivano metodom linija x tester. Značajne razlike su utvrđene između A linija, RF-linija (testeri) i njihovih hibrida. Najveću prosečnu visinu biljke je imala linija MI-A-57 (198,17 cm) i hibrid MG-MI-1 x MI-A-57 (239 cm),a najmanju linija PL-DI-13 (79,67 cm) i hibrid MG-MI-4 x PL-DI-13 (152,67 cm). Linija PL-DI-52 (24,47 cm) i hibrid MG-MI-4 x MI-A-57(25,37 cm) imali su najveći prosečni prečnik glave, dok je najmanji prosečan prečnik zabeležen kod linije PL-DI-44 (13,60 cm) i hibrida MG-MI-2 x PL-DI-15 (17,90 cm). Linije sa najboljim opštim kombinacionim sposobnostima su PL-DI-13 za visinu biljke i MI-A-57 za prečnik glave. Hibridi sa najboljim posebnim kombinacionim sposobnostima su MG-MI-2 x PL-DI-15 za visinu biljke i MG-MI-1 x PL-DI-15 za prečnik glave.
Autor za kontakt: Mihajlo Ćirić, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksima Gorkog 30, 21000 NoviSad, e-mail: mihajlo.ciric@ifvcns.ns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 297 -308
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:10.2298/GENSR1302297M
Originani naučni rad
VARIRANJE EPIDERMALNIH OSOBINA LISTA Iris pumila KLONOVA (IZMEĐU KLONOVA, IZMEĐU LISTOVA I U OKVIRU LISTA)
Danijela MILJKOVIĆ 1 *, Stevan AVRAMOV 1, Vukica VUJIĆ 2, Luka RUBINJONI 2, Nataša KLISARIĆ BARISIĆ 1, Uroš ŽIVKOVIĆ 1, Aleksej TARASJEV1
1Institut za biološka istraživanja “S. Stanković“,Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija,
2 Biološki fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija
Izvod
Cilj ovog istraživanja je analiza variranja i kovariranja epidermalnih osobina lista (gustina epidermalnih ćelija ECD, gustina stoma SD i stomatalni indeks SI) između i unutar lista kao i između klonova Iris pumila. Gustina epidermalnih ćelija (slično obrascu gustina stoma, ranije publikovano) raste od baze ka vrhu lista, dok vrednost stomatalnog indeksa ostaje konstantna. Rezultati Profile analize (MANOVA) ukazuju da se klonovi, individualne biljke svakog klona (rameta), kao i tri sukcesivna lista na svakoj od biljaka ne razlikuju za ispitivane karakteristike epidermisa lista (epidermalna gustina lista i stomatalni indeks). Međutim, variranje unutar lista na različitim pozicijama lista (baza, sredina i vrh lista), uslovljeno razlikama genotipa (klonovima) je potvrđeno statistički značajnom interakcijom zona (pozicija na listu) x klon (P < 0.05). Razlike između baze i sredine lista za gustinu epidermalnih ćelija (F = 199.46, P < 0.0001), kao i značajna razlika između klonova između pomenutih pozicija je prema rezultatima analize kontrasta statistički značajna (F = 6.29, P < 0.001). Dobijene razlike između pozicija na listu i korelacija između analiziranih epidermalnih osobina lista I.pumila klonova su potvrda hipoteze širenja epidermalnih ćelija prilikom diferencijacije stoma unutar lista.
Autor za kontakt: Miljković Danijela, Odelejnje za evolucionu biologiju, Biološki institut “S. Stanković“Univerzitet Beograd,Despota Stefana 142,11000 Beograd, Srbija,tel: +381 11 207 83 76, Fax: +381 11 761 433,Mobtel.:+381 64 24 17 228,e-mail: danijela.miljkovic@ibiss.bg.ac.rs
,
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 309 - 327
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633
Originani naučni rad
GENETSKA DIFERENCIACIJA IZMEĐU SEKSUALNO KOMPATIBILNIH SRODNIKA KOD VRSTE Brassica napus L.
Barbara PIPAN, Jelka ŠUŠTAR-VOZLIČ, Vladimir MEGLIČ
Poljoprivredni institut, Odeljenje za oplemenjivanje i semenarstvo, Ljubljana, Slovenija
Izvod
Analiza protoka gena između Brassica napus L. i njegovih seksualno kompatibilnih srodnika, koji se mogu naći u prirodi u Sloveniji, izvedena je sa mikrosatelitskom analizom korišćenjem petnaest parova početnih oligonukleotida. Genotipovi uključeni u studiju dobijeni su iz terenskog istraživanja seksualno kompatibilnih srodnika B. napus u prirodnim staništima širom Slovenije i iz referentnih zbirki. U Sloveniji pronađene su dve različite divlje vrste svih seksualno kompatibilnih srodnika B. napus, B. rapa i Sinapis arvensis. Referentni genotipovi uključuju sorte i divlje forme iz internih zbirki kao semena s tržišta ili genskih banaka. Referentni genotipovi su bili zastupljeni sledećim vrstama i podvrstama: B. napus ssp. napobrassica, B. napus ssp. napus, B. nigra, B. oleracea, B. rapa ssp. oleifera, Diplotaxis muralis, D. tenuifolia, Raphanus raphanistrum, R. sativus, R. sativus var. oleiformis, Rapistrum rugosum, Sinapis alba i S. arvensis. Procena protoka gena opisana prosečnim brojem migranata je bila 0,72, pračena sa 0,20 migranata. Zbog uoćenih migracija gena, genetskog drifta i selekcije, Hardy-Weinberg ravnoteža nije bila postižena. Prosečan broj alela svih lokusa je bio 16,9, prosečan sadržaj informacijske vrednosti polimorfizma je bio 0,43. Od otkrivenog genskog protoka na statistički značajnom nivou (p<0,05) našli smo četiri vrlo različita i polimorfna lokusa (Na12-C08, Na10-A08, Ni3-G04B i BRMS-050). Rezultati genetskih veza koje temelje na standardnoj genetskoj udaljenosti i klasterskoj metodi nepondirane aritmetičke sredine, podelili su genotipove u tri glavne divergentne grupe. Slični rezultati dobijeni su analizom glavnih koordinata, gde su tri glavne grupe oblikovane na osnovu tri faktora. Stvaran broj genetskih klastera pokazao je jasnu podelu između populacija, gde samo jedna uključuje genotipove iz drugog porekla. Poljski pokus, u kojem smo kod B. rapa i S. avensis populacija primetili 30,7% tuđe oplodnje, predstavlja potencijal za spontani inter- in intra-specifični protok gena unutar slovenačkog proizvodnog područja.
Autor za kontakt: Vladimir Meglič, Poljoprivredni institut, Odelejnje za oplemenjivanje i semenarstvo, Hacquetova ulica 17, SI-1000 Ljubljana, Slovenija, Tel.: +386 1 2805 180; fax: +386 1 2805 255. E-mail address: vladimir.meglic@kis.si
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 329 -340
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1302329M
Originani naučni rad
Zaštitna uloga metanolSKIH ekstrakata VRSTA Gentiana asclepiadea L. i G. cruciata L. prema genotoksičnOm oštećenju indukovanog etil metanosulfonatOM
Sanja MATIĆ a,*, Snežana STANIĆ a, Slavica SOLUJIĆ b, Nevena STANKOVIĆ b, Milan MLADENOVIĆ b and Vladimir MIHAILOVIĆ b
aInstitut za biologiju i ekologiju, Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Kragujevcu, Srbija
bInstitut za hemiju, Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Kragujevcu, Srbija
Izvod
Antigenotoksična aktivnost metanolskih ekstrakata dobijenih iz podzemnog i nadzemnog dela dve vrste roda Gentiana, Gentiana asclepiadea L. i Gentiana cruciata L. iz Srbije, ispitivana je primenom testa za detekciju polno vezanih recesivno letalnih mutacija (ili SLRL testa) na Drosophila melanogaster, u in vivo uslovima. Za ovu svrhu, tri dana stari Canton S mužjaci tretirani su mutagenom etil metansulfonatom (EMS) u koncentraciji od 0.75 ppm, ili u kombinaciji sa metanolskim ekstraktima dobijenih iz podzemnih ili nadzemnih delova biljaka G. Asclepiadea i G. cruciata u koncentraciji od 5%, pojedinačno. Iako EMS-u koncentraciji od 0.75 ppm statistički značajno povećava frekvenciju mutacija u sva tri legla, post-tretmani sa metanolskim ekstraktima G. asclepiadea i G. cruciata drastično smanjuju frekvenciju polno vezanih recesivno letalnih mutacija indukovanih od strane EMS-a. U odnosu na saharozu, kao negativnu kontrolu, metanolski ekstrakt dobijen iz podzemnog dela biljke G. cruciata pokazuje statistički najznačajniju antigenotoksičnu aktivnost. Ekstrakti iz podzemnog i nadzemnog dela vrste G. asclepiadea i G. cruciata pokazuju jasnu antimutagenu aktivnost, smanjujući učestalost mutacija indukovanih mutagenom, kao što je EMS.
Autor za kontakt: Sanja Matić, Prirodno matematički fakulet, University of Kragujevac, Radoja Domanovića 12, Kragujevac, Serbia.Tel: (+381) 34 336 223, Fax: (+381) 34 335.040,e-mail:sanjamatic@kg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 341 -359
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
DOI: 10.2298/GENSR1302341N
Originani naučni rad
IDENTIFIKACIJA LOKUSA ZA KVANTITATIVNA SVOJSTVA KOD
KUKURUZA U USLOVIMA SUŠE, II: PRINOS I KOMPONENTE PRINOSA
Ana NIKOLIĆ, Violeta ANDJELKOVIĆ, Dejan DODIG, Snežana MLADENOVIĆ DRINIĆ, Natalija KRAVIĆ, Dragana IGNJATOVIĆ-MICIĆ
Institut za kukuruz „Zemun Polje“, Beograd, Srbija
Izvod
Prinos je najvažnije svojstvo u programima oplemenjivanja kukuruza, a suša je glavni ograničavajući faktor u postizanju optimalnog prinosa. Značajno poboljšanje tolerantnosti na sušu kod kukuruza ostvareno je metodama konvencionalnog oplemenjivanja. Međutim, tradicionalne metode oplemenjivanja imaju brojna ograničenja, pa se zahvaljujući razvoju novih metoda molekularne genetike može postići napredak u rasvetljavanju genetičke osnove tolerantnosti na sušu. U cilju mapiranja QTL-ova za prinos i komponente prinosa kod kukuruza u uslovima suše izvršeno je fenotipsko ocenjivanje 116 F3 familija ukrštanjaDTP79xB73 u polju. Fenotipske korelacije između ispitivanih svojstava su izračunate pomoću Pirsonovog koeficijenta i bile su visoke i značajne. Za identifikaciju QTL-ova korišćena je composite interval mapping opcija u programu WinQTL Cartographer v 2.5. Detektovano je ukupno 45 QTL-ova za devet analiziranih svojstava: pet za prinos i 40 za osam komponenti prinosa. QTL-ovi su detektovani na svim hromozomima izuzev na hromozomu 9. Procent fenotipske varijabilnosti identifikovan za sve QTL-ove za sva ispitivana svojstva bio je u opsegu od 27.46 do 95.85%. Različiti tipovi genskih efekata detektovani su za različite QTL-ove za analizirana svojstva.
Autor za kontakt: Ana Nikolić, Institut za kukuruz „Zemun Polje“, S. Bajića 1, 11185 Begrad, Srbija,e-mail: anikolic@mrizp.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2(2013), str: 351 -360
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.11
DOI:
10.2298/GENSR1302351G
Originani naučni rad
GENETIČKA KONTROLA I KOMBINACIONA SPOSOBNOST POVRŠINE VRŠNOG LISTA I RELATIVNOG SADRŽAJA VLAGE HLEBNE PŠENICE U USLOVIMA SUŠE
Ahmad Reza GOLPARVAR
Odelenje za poljoprivredu i oplemenjivanje biljaka Khorasgan (Isfahan) Branch, Islamski Azad Univerzitet Isfahan, Iran
Izvod
U cilju poređenja načina nasleđivanja, kombinacione sposobnosti, heterozisa i dejstva gena u genetičkoj kontroli osobina kao što su površina vršnog lista, relativnog sadržaja vlage i brzine nalivanja zrna hlebne pšenice u uslovima suše, vršena su istraživanja 8 genotipova primenom Griffing’s metoda u fiksnom modelu.2 Sredina kvadrata generalne kombinacione sposobnosti (GCA) je bila značajna za sve ispitivane osobine dok je sredina kvadrata specifične kombinacione sposobnosti (SCA) bila značajna za sve osobine izuzev za relativni sadržaj vlage. Odnos sredine kvadrata GCA prema SCA nije bio značajan ni za jednu ispitivanu osobinu. Rezultati ovih istraživanja pokazuju da je neaditivni način dejstva gena značajniji od aditivnog efekta kod svih ispitivanih osobina. Dobijeni rezultati pokazuju da je genetička efikasnost u poboljšanju ovih osobina niska ako se koriste ukrštanja ranih generacija i upućuju na počinjanje procesa selekcije u kasnijim generacijama.
Autor za kontakt: Ahmad Reza Golparvar, Odelenje za poljoprivredu i oplemenjivanje biljaka Khorasgan (Isfahan) Branch, Islamski Azad Univerzitet Isfahan, Iran, P.O.Box:81595-158, Isfahan, Iran, e-mail:dragolparvar@gmail.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 361-368
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575.633.63
DOI:
10.2298/GENSR1302361C
Originani naučni rad
genetska divergentnost i kombinacione sposobnosti oprašivača šećerne repe za glavna svojstva korena
Živko Ćurčić, Nevena Nagl, Ksenija Taški-Ajduković, Dario Danojević, željka STOJAKOVIĆ and Lazar Kovačev
Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
Izvod
Informacije o genetskoj divergentnosti i kombinacionim sposobnostima roditeljskih komponenti šećerne repe su od izuzetnog značaja za proizvodnju hibrida. Cilj ovog istraživanja je bio ocena genetske divergentnosti oprašivača šećerne repe iz različitih oplemenjivačkih programa kao i kombinacionih sposobnosti za glavne osobine korena: masu korena, sadržaj šećera i prinos šećera. Osam oprašivača vodi poreklo iz tri različita oplemenjivačka programa Američkog ministarstva poljoprivrede (USDA-ARS), a četiri iz Instituta za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad. Analiza varijanse i Dankanov višestruki test intervala su pokazali značajne razlike (p = 0.05) između oprašivača za sva ispitivana svojstva. Oprašivač CR10 se izdvaja od svih ostalih kako u pogledu kvantitativnih vrednosti ispitivanih svojstava tako i u pogledu kombinacionih sposobnosti. Uprkos maloj masi korena CR10 je imao značajno pozitivnu vrednost opštih kombinacionih sposobnosti za ispitivano svojstvo i pokazao da iz oplemenjivačkog programa ne treba automatski odbacivati genotipove sa malom masom korena. Svi ispitivani oprašivači Instituta za ratarstvo i povrtarstvo u ovom istraživanju su imali negativne vrednosti opštih kombinacionih sposobnosti za masu korena i trebalo bi ih koristiti kao domaćine za uvođenje nove germplazme.
Autor za kontakt: Živko Ćurčić, Institute of Field and Vegetable Crops, Maksima Gorkog 30, 21000 Novi Sad,Phone 021 4898 328, Fax 021 6621 212,E-mail zivko.curcic@nsseme.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 369 -380
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:630
Originani naučni rad
VARIJABILNOST MORFOMETRIJSKIH KARAKTERISTIKA LISTA RAZLIČITIH PROVENIJENCIJA BUKVE U JUVENILNOJ ETAPI RAZVOJA
Mirjana SijaČiĆ-NikoliĆ1, Јelena МilovanoviĆ2,
Мarina NoniĆ1, Radmila KneŽeviĆ1 and Dragica StankoviĆ1
1 Šumarski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija
2Univerzitet “Singidunum“, Fakultet za primenjenu ekologiju “Futura“,
Beograd, Srbija
Izvod
Taksonomski status bukve sa Balkanskog poluostrva još uvek nije jasno definisan. Ne postoji saglasnost autora o razlikama morfoloških karakteristika između Balkanske i Evropske i/ili Istočne bukve. Provenijenični test bukve, osnovan u Srbiji, na lokalitetu Debeli lug, pružio je mogućnost za istraživanje međuprovenijenične varijabilnosti na nivou morfometrijskih karakteristika lista. Istraživanje se odnosilo na juvenilnu etapu razvoja i obuhvatilo je 10 provenijencija sa područja Zapadnog Balkana i centralne Evrope. Analizirana su sledeća morfometrijska svojstva lista: dužina i širina lista, dužina peteljke, širina osnove lista (na 1 cm udaljenosti od baze peteljke), broj bočnih nerava – levo i desno (u odnosu na glavni nerv) i razmak između trećeg i četvrtog nerva – levo. Rezultati istraživanja pokazuju da postoji jasna diferenciranost između provenijencija sa područja Zapadnog Balkana i centralne Evrope, u pogledu dimenzija lista, širine lisne osnove i broja bočnih lisnih nerava.
Autor za kontakt: Marina Nonić, Šumarski fakultet Univerziteta u Beogradu, Kneza Višeslava 1, 11030 Beograd, Srbija, tel: +381 11 3053 873; E-mail: marina.nonic@sfb.bg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 381-391
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC
575
DOI:
10.2298/GENSR1302381E
Originani naučni rad
ODNOS IZMEĐU HTAS2R38 GENOTIPA, IZBORA HRANE I ANTROPOMETRISIKIH VARIJABILA KOD ODRASLIH NORMENE TEŽINE I GOJAZNIH
Can ERGÜN a i Meral AKSOY b
a Bahçeşehir Universitet, Medicinski fakultet, odelejnje za nutricionizam, Beşiktaş, Istanbul, Turska
b Hacettepe Univerzitet, Medicinski fakultet, odelejnje za nutricionizam, Sıhhiye, Ankara,Turkey
Izvod
Cilj: Ukus je glavna determinanta (odrednica) za izbor hrane; ali ipak postoji veliki nedostatak znanja o tome kako percepcija ukusa utice na ljudsku ishranu. Gorak ukus percepcije predstavlja jedinstvenu priliku za ispitivanje ove teme. Cilj ovog istrazivanja je bio da se odredi da li polimorfizmi na gorak ukus receptora gena hTAS2R38 uticu na izbor hrane pojedinca i neke antropometrijske varijable. Predmeti i Metod: U ovoj studiji, moguca veza izmedju preferiranja (izbora)hrane, telesne tezine i polimorfizana na hТАS2R38 ispitivan je kod zdravih dobrovoljaca (n = 178), cija je tezina bila u okviru normalnih granica (BMİ: 20-24.9 kg/m2, n= 90) i onih koji su bili gojazni, ali ipak zdravi (BMİ ≥ 25.0 kg/m2, n = 88). Opisne informacije o temama bile su prikupljene od ispitanika, i antropometrijskih merenja preuzeta od ispitivaca. Evidencija od tri uzastopna dana na bazi potrosnje ishrane prikupljeni su da se utvrdi makronutristicki unos svakog subjekta (cinioca). Za identifikaciju hТАS2R38 genotipa, uzorci su uzeti iz ustiju svakog ucesnika sa epitela celija, а genetski materijal je analiziran u laboratoriji za Rс713598. Rezultati: Procenat "nе-degustatora" (n = 42) nad celom populacijom 23,6% (C-homozigotnom: 23,6%), Dok je "degustatora" (n = 136) cinilo 76,4% (CG-heterozigot: 46,6%, G-homozigotnom: 29.8%). Kada je napravljeno poredjenje sirom grupe i medje grupom, pokazalo se da status degustatora ne utice na razlike u antropometricnim merenjima. Otkrivene razlike medju makronutristickim uzimanjima pripisivane su polu. Diskusija: Polimorfizmi na hТАS2R38 na gen receptora gorkog ukusa ne utice na varijable kao sto su tezina tela, antropometricke varijable, procenat telesne masnoce, ili izbor hrane u okviru studije( proucavanja) populacije.
Autor za kontakt: Can Ergün, Bahçeşehir Universitet, Medicinski fakultet, odelejnje za nutricionizam Beşiktaş, Istanbul-Turska, Tel: +90-212-3815408, Fax: +90-212-3810027, e-mail: can.ergun@bahcesehir.edu.tr
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 393 - 403
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
Originani naučni rad
POVEĆANA UČESTALOST IZMENA SESTRINSKIH HROMATIDA DIEPOKSIBUTANOM JE SPECIFIČNA ODLIKA ĆELIJSKOG FENOTIPA FANKONIJEVE ANEMIJE
Ivana JOKSIĆ1, Sandra PETROVIĆ1, Andreja LESKOVAC1, Jelena FILIPOVIĆ1, Marija GUĆ-SĆEKIĆ2, 3, Dragana VUJIĆ2, 4 i Gordana JOKSIĆ1*
1Institut za nuklearne nauke Vinča, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija
2Institut za zdravstvenu zaštitu majke i deteta “Dr Vukan Cupic”, Beograd, Srbija
3 Biološki fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija
4 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija
Izvod
Fankonijeva anemija (FA) je genetički heterogena, retka bolest, koju karakterišu razvojne anomalije, progresivna aplazija kostne srži i sklonost ka oboljevanju od karcinoma. Kliničke manifestacije bolesti u odredjenom satrosnom dobu, mogu biti veoma slične aplaziji kostne srži drugog porekla. Diferencijalna dijagnostika ove dve kategorije uobičajeno se radi testom indukcije hromozomskih aberacija alkilirajućim agensima, tzv. Diepoksibutan (DEB) testom na limfocitima periferne krvi in vitro, ali su dragoceni svi drugi testovi koji mogu pomoći u postavljanju pravilne dijagnoze.U ovom radu prikazani su rezultati ispitivanja spontane i indukovane učestalosti izmena sestrinskih hromatida (SCE) u ćelijama poreklom od FA pacijenata, pacijenata obolelih od aplazije kostne srzi, njihovih roditelja, i odgovarajućih kontrola. Rezultati ispitivanja su pokazali da se bazalna učestalost izmena sestrinskih hromatida ne razlikuje izmedju tri navedene grupe. Tretman DEB-om, u trajanju od 24h finalne concentracije 0.1µg/ml indukuje dvostruko povećanje učestalosti SCE samo u grupi FA pacijenata i njihovih majki. Iznenadjujuće je da se heterozigotni nosioci mutacije u FA genima ženskog pola (majke), in vitro, po učestalosti SCE ne razlikuju od homozigotnih nosilaca mutacije. Ćelije poreklom od pacijenata sa drugim uzrokom aplazije kostne srži ponašaju se slično kontrolnim. Učestalost SCE u in vitro ozračenim uzorcima krvi navedenih grupa, ne pokazuje statistički značajnu razliku. Na osnovu dobijenih rezultata može se zaključiti da indukovana učestalost SCE alkilirajućim agensima može da bude od značaja kao dodatni test u diferencijalnoj dijagnostici FA ćelijkog fenotipa.
Autor za kontakt: Dr. Gordana Joksić, 1Institut za nuklearne nauke Vinča, Univerzitet u Beogradu, M. Petrovica Alasa 12-14, 11001 Beograd, Srbija,Tel. +381113408565,Fax +381118066434,E-mail: gjoksic@vinca.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 405– 417
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
DOI:
10.2298/GENSR1302405I
Originani naučni rad
Fenotipska i SSR analiza lokalnih populacija tvrdunaca i zubana iz regiona Jugoslavije
Dragana IgnjatoviĆ-MiciĆ, Danijela RistiĆ, Vojka BabiĆ, Violeta AndjelkoviĆ, Ksenija MARKOVIĆ and Jelena VanČetoviĆ
Institut za kukuruz Zemun Polje, Beograd, Srbija
Izvod
Kolekcija od 2217 lokalnih populacija sa teritorija Jugoslavije se održava u banci gena Instituta za kukuruz Zemun Polje. Populacije su klasifikovane u 18 agro-ekoloških grupa, koje obuhvataju rano introdikovane tipove tvrdunaca, kasnije inrodukovane tipove zubana i tipove nastale njihovom hibridizacijom. Cilj ovog rada je bio da se utvrdi struktura i genetička divergentnost, pomoću fenotipskih i SSR markera, devet populacija tvrdunaca i devet populacija zubana koji pripadaju različitim agro-ekološkim grupama. Analizirane populacije su pokazale visok stepen varijacija za većinu analiziranih osobina, mada su populacije tvrdunaca bile raznovrsnije. Ukupno 56 alela je detektovano u populacijama tvrdunaca, odnosno 64 u populacijama zubana, pomoću deset SSR markera. Osam specifičnih alela (alela detektovanih samo među tvrduncima, odnosno zubanima) je identifikovano pomoću pet proba – jedan alel među tvrduncima i sedam među zubanima. Ove razlike u alelnoj strukturi ukazuju na različito poreklo i različite namene genotipova tvrdunaca i zubana. Fenotipska i SSR analiza su mogle da razdvoje većinu tvrdunaca od zubana, ali ne i agro-ekološke grupe. Rezultati su pokazali značajnu genetičku heterogenost analiziranih populacija, koja bi mogla biti dragocen izvor genetičke varijabilnosti.
Autor za kontakt: Dragana Ignjatovic-Micic, S. Bajica1, 11185 Beograd, Srbija, tel: 3756704,Fax: 3756707,e-mail: idragana@mrizp.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 419-426
© 2013 Društvo
genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
Originani naučni rad
UTICAJ GENOTIPA I KALCIZACIJE NA STANJE BORA I MOLIBDENA
U KUKURUZU
Vlado KOVAČEVIĆ1, Domagoj ŠIMIĆ2, Zvonimir ZDUNIĆ2and Zdenko LONČARIĆ1
1 Sveučilište J. J. Strossmayera u Osijeku, Poljoprivredni fakultet,
Osijek, Hrvatska
2 Poljoprivredni institut Osijek, Osijek, Hrvatska
Izvod
Ogled kalcizacije primenom hidratnog kreča (73% CaO + 2-3% MgO + 21% vode) u količinama 0 (kontrola), 5 i 20 t ha-1 postavljen je u proleće 2006. Šest domaćih hibrida kukuruza (B1 = Os298P, B2 = Tvrtko303, B3 = Os444, B4 = Os499, B5 = Os552 i B6 = Os596) posejani su početkom maja (osnovna parcela 24 m2). List ispod klipa je uzet u cvatnji a zrno u fazi zrelosti vegetacije 2006. i 2007. Bor (B) i molibden (Mo) u uzorcima su određeni ICP-OES metodom. Vegetacaija 2006. bila je povoljna za kukuruz, dok je 2007. bila izražena suša u kombinaciji s visokim temperaturama. Koncentracije B i Mo (2-god. prosek) u zrnu bile su za 12 puta (B), odnosno blizu 2 puta (Mo) manje u poređenju s listom. Mo u listu 2007. bio je za 50% niži od onoga 2006. (0.310 i 0.149 mg Mo kg-1). Prosečne razlike između hibrida (mg kg-1) bile su sledeće: B u listu od 9.3 (B1) do 21.4 (B3) i B u zrnu od 1.00 (B2) do 1.50 (B3); Mo u listu od 0.157 (B5) do 0.361 (B3) i Mo zrnu od 0.109 (B5) do 0.137 (B1). Usled kalcizacije s 5, odnosno 20 t ha-1, Mo u listu je povećan prema kontroli za 2,5 puta, odnosno 4.1 puta, a Mo u zrnu 3.8 puta, odnosno 4.6 puta. Uticaj kalcizacije na koncentracije B u kukuruzu bio je značajno slabiji, jer u 2006. nisu ustanovljene signifikantne razlike, a u 2007. je kalcizacijom koncentracija B smanjena u proseku za 36%.
Autor za kontakt: Vlado Kovačević, Sveučilište J. J. Strossmayera u Osijeku, Poljoprivredni fakultet,Kralja P. Svačića 1d,31000 Osijek, Hrvatska; tel: ++385 31 554 932, e-mail: vkovacevic@pfos.hr
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 427 -432
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
DOI: 10.2298/GENSR1302427М
Originani naučni rad
NASLEĐIVANJE NABORANOSTI I BOJE PLODA VRGA
[Lagenaria siceraria (Molina) Standl.]
Emina Mladenović1,*, Janoš Berenji2, Ksenija Hiel1, Marija Kraljević-Balalić1, Vladislav Ognjanov1, Mirjana Ljubojević1 i Jelena Čukanović1
1 Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet, Departman za voćarstvo, vinogradarstvo, hortikulturu i pejzažnu arhitekturu, Novi Sad
2 Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad
Izvod
Vrg [Lagenaria siceraria (Molina) Standl.] je jedna od najinteresantnijih vrsta biljnog sveta, s obzirom na veliku raznolikost oblika, veličiine ploda i načina upotrebe. Genotipovi vrga sa naboranom površinom ploda su ređi u poređenju sa genotipovima sa glatkom površinom ploda. Imajući u vidu neobične izraštaje naboranih plodova, ovaj rad imao je za cilj da ispita način nasleđivanja naboranosti. Ukrštanjem genotipova vrga sa naboranom i sa glatkom površinom ispitan je način nasleđivanja naboranosti i boje ploda. U radu su prikazani rezultati merenja dve roditeljske linije, LAG 70 (sa naboranom površinom i svetlo zelenom bojom ploda) i LAG 71 (sa glatkom površinom i sa šarama) F1, F2 generacija i povratno ukrštanje sa oba roditelja. Genetička analiza pokazala je da se naboranost nasleđuje dominantnim putem, pri čemu je naborani tip dominantan (Wt) u odnosu na tip ploda sa glatkom površinom. (wt). Boja ploda vrga nasleđuje se recesivnom epistazom sa odnosom 9 šarenih (A-, B-), 3 tamno obojena ploda (aaB-) i 4 svetlo zelena ploda (aabb) u F2 generaciji.
Autor za kontakt: Emina Mladenović, Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet, Departman za voćarstvo, vinogradarstvo, hortikulturu i pejzažnu arhitekturu,, Skver Dositeja Obradovića 30, 21000 Novi Sad, tel: +38121 485 3269, fax:+381 21 450 123, e-mail: eminam@polj.uns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 433 – 439
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1302433G
Originani naučni rad
INTERINDIVIDUALNA VARIJANSA U FREKVENCI MIKRONUKLEUSA U LIMFOCITIMA PACIJENTKINJA SA CERVIKALNOM INSUFICIJENCIJOM
Darko GRUJIČIĆ1, Slobodan ARSENIJEVIĆ2, Dragoslav MARINKOVIĆ3 i
Olivera MILOŠEVIĆ-DJORDJEVIĆ1,2
1Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Kragujevcu, Kragujevac, Srbija
2 Fakultet medicinskih nauka, , Univerzitet u Kragujevcu, Kragujevac, Srbija
3 Srpska akademija nauka i umetnosti, Beograd, Srbija
Izvod
Cilj ovog rada je objasniti interindividualnu varijansu u bazalnoj i indukovanoj frekvenci mikronukleusa (MN) u limfocitima periferne krvi pacijentkinja sa insuficijencijom cerviksa uterusa. Bazalni i indukovani MN odgovor u limfocitima periferne krvi 32 pacijentkinje je utvrđivan pomoću citokinezis-blok mikronukleus (CBMN) metode. Utvrđena prosečna vrednost indukovane MN frekvence (11.31 ± 4.44/1000 BN ćelija) je značajno viša (p < 0.001) u poređenju sa njihovom bazalnom frekvencom (7.81 ± 3.33 MN/1000 BN). Analiza varijanse (ANOVA) je pokazala statistički značajnu razliku između međugrupne u odnosu na unutargrupnu varijansu u bazalnoj (p < 0.05) i indukovanoj MN frekvenci (p < 0.001), kod profesionalno eksponiranih pacijentkinja u poređenju sa ne eksponiranim. Multivarijantna logistička regresiona analiza pokazuje da su pacijentkinje sa višom bazalnom MN frekvencom (cut-off 8.5 MN/1000 MN), imale značajno povećanu (odds ratio OR = 5.875; CI = 1.28 - 26.795, p < 0.05) indukovanu MN frekvencu (>12 MN/1000 BN). Ovi rezultati sugerišu da bazalna MN frekvenca u limfocitima periferne krvi direktno utiče na obim indukovanog MN odgovora.
Autor za kontakt:: Darko Grujičić, Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Kragujevcu, Radoja Domanovića 12, P.O. Box 60,34000 Kragujevac, Srbija, Tel. + 381-34-336-223, Fax: + 381-34-335-040, e-mail: darko@kg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2(2013), str: 441 – 450
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633
Originani naučni rad
UTICAJ SPOLJNE SREDINE NA DIVERZITET KVALITETA I KOLIČINE ULJA RAZLIČITIH POPULACIJA Thymus carmanicus
Abdollah GHASEMI PIRBALOUTI1,2*, Mehdi BARANI1,
Behzad HAMEDI1, Mehrdad ATAEI KACHOUEI1, and Abnoos KARIMI1
1 Odelenje za medicinske biljke, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran
2 program na medicinskim biljkama, College of Natural Sciences, University of Massachusetts, Amherst, SAD
Izvod
Thymus carmanicus je jedan od najznačajnijih rodova u odnosu na broj vrsta unutar familije Lamiaceae. Kerman (jalas) je endemska iranska vrsta intenzivno korišćena u medicini i kulinarstvu. Utvrđeno je da su glavne komponente esencijalna ulja carvacrol (47.6-57.9%), timol (8.3-19.0%), αterpinen (7.3-7.9%) i p-cymen (4.4-7.6%), a grupa monoterpena, posebno oksidovani monoterpeni su glavna sastavna grupa esencijalnih ulja T. carmanicus. Rezultati ukazuju na smanjenje timola u esencijalnim uljima divljih populacija T. carmanicus.
Autor za kontakt: Abdollah Ghasemi Pirbalouti, Odelenje za medicinske biljke, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, P.O. Box: 166, Shahrekord, Iran, E-mail: ghasemi@iaushk.ac.ir or aghasemipir@psis.umass.edu ,Tel: +98 (381) 336 10 60,Fax: +98 (381) 336 10 60
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2(2013), str: 451 – 458
© 2013Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1302451C
Originani naučni rad
ANALIZA ĆELIJSKOG CIKLUSA KOD PACIJENATA SA FANKONIJEVOM ANEMIJOM U SRBIJI
Sanja ĆIRKOVIĆ 1 *, Tatjana SRDIĆ-RAJIĆ 2, Marija GUĆ-ŠĆEKIĆ 1, 3, Dragana VUJIĆ 1, 4, Dragan MIĆIĆ1, Dejan ŠKORIĆ5
1 Institut za zdravstvenu zaštitu majke i deteta Srbije “Dr Vukan Čupić”, Beograd
2 Institut za onkologiju i radiologiju, Beograd
3 Biološki fakultet, Beograd
4 Medicinski fakultet, Beograd
5 Univerzitetska dečija klinika, Beograd
Izvod
Fankonijeva anemija (FA) je retka autozomno recesivna bolest, čija je osnovna karakteristika prisustvo hromozomskih aberacija u kariotipu pacijenata, kao i zastoj ćelija obolelih u G2 fazi ćelijskog ciklusa. Hipersenzitivnost ćelija FA može biti specifično indukovana delovanjem alkilirajućih agenasa kao što je diepoksibutan (DEB) i mitomicin C, što je primenjeno u diferencijalnoj dijagnostici FA. Od 72 pacijenta, klinički suspektnih da boluju od FA, koji su dijagnostikovani u Institutu za zdravstvenu zaštitu majke i deteta Srbije “Dr Vukan Čupić” i Univerzitetskoj dečijoj klinici (od 2004 – 2011. godine), kod 10 pacijenata je na osnovu povećane hromozomske senzitivnosti na DEB dijagnostikovana FA. Pet od 10 pacijenata obolelih od FA je bilo dostupno za dalje analize ćelijskog ciklusa. Ispitivan je zastoj ćelija u G2 fazi u netretiranim i DEB-om tretiranim kulturama limfocita periferne krvi bolesnika i zdravih osoba. Kod svih pet pacijenata sa FA je uočen povećan procenat ćelija u G2 fazi, indukovan DEB-om, koji je bio veći nego kod zdravih kontrola. Procenat ćelija FA zaustavljenih u G2 fazi se kretao od 4,41%-10,45%, sa srednjom vrednošću (SD) od 7,76%, dok se u kontrolnoj grupi taj procenat kretao od 1,56%-4,11%, sa SD od 2,84%, bez međusobnog preklapanja. Kod svih FA pacijenata je takođe uočen i povećan procenat spontano zaustavljenih ćelija u G fazi u odnosu na kontrolu, koji je bio statistički značajan, bez međusobnog preklapanja (SD: 14,63% prema 5,82%). Analiza zastoja ćelija u G2 fazi se može koristiti kao dodatna metoda u potvrdi dijagnoze kod bolesnika sa sumnjom da boluju od FA.
Autor za kontakt: Sanja Ćirković, Institut za zdravstvenu zaštitu majke i deteta Srbije “Dr Vukan Čupić”, Radoja Dakica 6-8, 11070 Beograd, tel: ++ 381 11 3108 273,e-mail: genetikaimd@beotel.rs, sanja.s.cirkovic@gmail.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 459-466
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633
Originani naučni rad
PAT I ANALIZA KORELACIJA IZMEĐU PRINOSA I DRUGIH OSOBINA SEMENA SUNCOKRETA
Velimir RADIĆ, Jelena MRĐA, Sreten TERZIĆ, Boško DEDIĆ, Aleksandra DIMITRIJEVIĆ, Igor BALALIĆ, Dragana MILADINOVIĆ
Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
Izvod
U poljskim uslovima su ispitivani različiti parametri kod 10 komercijalnih linija majke u cilju određivanja genetičkih parametara, koeficijenta korelacije i pat analize. Ispitivana je i interakcija između klijanja semena, mase 1000 semena, sadržaja ulja i proteina i prinosa. Nakon tri godine ispitivanja utvrđena je značajna pozitivna korelacija između prinosa semena i mase 1000 semena. Postojala je i značajna negativna korelacija između prinosa i klijavosti semena. Korelacija između prinosa i sadržaja ulja je bila pozitivna, ali ne i statistički značajna. Pat analiza je pokazala da masa 1000 semena ima najveći pozitivan, a klijavost najveći negativan uticaj na prinos semena.
Autor za kontakt: Velimir Radić, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, , Maksima Gorkog 30, Novi Sad 21000, Srbija, email: velimir.radic@nsseme.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013), str: 467-478
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1302467G
Originani naučni rad
GENETSKA STRUKTURA AKSEŠNA JABUKE ODRŽAVANIH EX SITU U BOSNI I HERZEGOVINI ISPITANA MIKROSATELITSKIM MARKERIMA
Fuad GAŠI1, Maja ŽULJ MIHALJEVIĆ2, Silvio ŠIMON2, Jasmin GRAHIĆ1, Naris POJSKIĆ3, Mirsad KURTOVIĆ1, Dragan NIKOLIĆ4, Ivan PEJIĆ2
1Poljoprivredno-prehrambeni fakultet, Univerzitet u Sarajevu; 2Agronomski fakultet, Sveučilište u Zagrebu; 3Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, Sarajevo; 4Poljoprivredni fakultet, Univerziteta u Beogradu
Izvod
U cilju sticanja uvida u genetsku strukturu germplazme jabuke održavane ex situ u Srebreniku, 14 aksešna iz date kolekcije genotipizirano je korišćenjem 10 SSR markera. Dobijeni SSR profili dodati su već postojećoj bazi podataka sačinjenoj od prethodno karakteriziranih 24 tradicionalnih i 13 internacionalnih, referentnih sorti koji se održavaju u istoj kolekciji. Bayesian analiza sprovedena u STUCTURE računarskom programu grupisala je 42 od 51 analiziranog aksešna jabuke (38 tradicionalnih i 13 internacionalnih) u tri RPP-a (rekonstruisane panmiktičke populacije) sa verovatnoćom članstva ql veće od 75%. Gotovo sve internacionalne, referentne sorte grupisale su se u RPP3, dok se tradicionalne BiH sorte iz Srebrenika mogu naći u sva tri RPP-a. Visoka i statistički značajna diferencijacija uočena je između pojedinačnih RPP-ova i dodatno potvrđena sa FCA (faktorska korespondentna analiza). NJ klaster analiza, bazirana na Bruvo genetskoj udaljenosti, otkrila je da od 38 ispitivanih tradicionalnih BiH sorti jabuke, ‘Ljepocvjetka’, ‘Bobovec’ i ‘Bobovec J.’ se grupišu najbliže internacionalnim, referentnim sortama. Dostupni podaci ukazuju da za razliku od velikog broja BiH sorti jabuke koje su introdukovane tokom vladavine Osmanskog carstva, ‘Ljepocvjetka’ i ‘Bobovec’ su verovatno introdukovane na ove prostore nešto kasnije. Klaster analiza je takođe omogućila detekciju jednog sinonima i tri homonima unutar kolekcije. U četiri slučaja, prethodno sprovedena identifikacija na osnovu fenotipa je potvrđena genetskim analizama. Rezultati analize genetske strukture ukazuju na heterogenu strukturu analiziranih aksešna. Ova karakteristika BiH germplazme jabuke može biti interesantna za buduće oplemenjivačke programe.
Autor za kontakt: Fuad Gasi, Poljoprivredno-prehrambeni fakultet, Univerzitet u Sarajevu, Zmaja od Bosne 8, 71000 Sarajevo, Bosna i Herzegovina. Tel: +387 33 653 033; Fax number: +387 33 667 429; E mail: fudo01@yahoo.com.
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 479-492
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI: 10.2298/GENSR1302479V
Originani naučni rad
MOLEKULARNA ANALIZA ENTEROLIZINA A I ENTL GENSKOG KLASTERA PRIRODNOG IZOLATA ENTEROCOCCUS FAECALIS BGPT1-10P
Katarina VELJOVIĆ*, Amarela TERZIĆ-VIDOJEVIĆ, Maja TOLINAČKI, Milan KOJIĆ and Ljubiša TOPISIROVIĆ
Institut za molekularnu genetiku i genetičko inženjerstvo, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija
Izvod
Soj Enterococcus faecalis BGPT1-10P je izolovan iz domaćeg polutvrdog sira, poreklom sa Stare Planine. Rezultati pokazuju da soj BGPT1-10P sintetiše termolabilan bakteriocin, enterolizin A, sa širokim spektrom delovanja, uključujući patogene bakterije roda Listeria i Candida. EntL gen, odgovoran za sintezu ovog bakteriocina, je hromozomalno lokalizovan. Analiza nukleotidne sekvence entL gena kod prirodnog izolata En. faecalis BGPT1-10P je identičana sa entL genom soja En. faecalis LMG 2333, koji je prethodno okarakterisan. Pokazana je jedinstvena sekvenca entL gena i njegove okoline, koju čine orf1, orf2 i orf3 geni, kao i scpE gen. Prvi put je kod prirodnog izolata okarakterisan scpE gen, koji kodira virulentni faktor stafopain peptidazu. Funkcionalna analiza entL gena je pokazala da je kompletna genetička informacija, neophodna za sintezu i aktivnost enterolizina A, sadržana u entL genu. Soj BGPT1-10P osim enterolizina, sintetiše i želatinazu i citolizin i sadrži set različitih virulentnih faktora. Pored toga, BGPT1-10P nosi ermB i tetM gene, odgovorne za rezistenciju na eritromicin i tetraciklin.
Autor za kontakt: Katarina Veljović, Institut za molekularnu genetiku i genetičko inženjerstvo, Univerzitet u Beogradu, Vojvode Stepe 444a, P.O. Box 23, 11010 Beograde, Srbija, E-mail: lab6@imgge.bg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 493-502.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:630
Originani naučni rad
GENETIČKI ODNOSI IZMEĐU NEKIH Pinus, Picea I Abies VRSTA UTVRĐENI POMOĆU RAPD MARKERA
Dragan KOVAČEVIĆ 1*, Biljana NIKOLIĆ 2, Snežana MLADENOVIĆ-DRINIĆ 1,
Srđan BOJOVIĆ 3, Tanja DODOŠ 4, Nemanja RAJČEVIĆ 4 i Petar D. MARIN 4
1*Institut za kukuruz “Zemun Polje”, Beograd, Srbija
2Institut za šumarstvoBeograd, Srbija
3Univerzitet u Beogradu, Institut za biološka istraživanja “Siniša Stanković”,
Beograd, Srbija
4Univerzitet u Beogradu, Biološki fakultet, Institut za botaniku i Botanička bašta
“Jevremovac“, Beograd, Srbija
Izvod
Prikazana su proučavanja sa ciljem utvrđivanja genetičke veze 10 različitih vrsta familije Pinaceae putem nasumično umnoženih polimorfnih DNA (RAPD) markera. Osamnaest proizvoljnih RAPD prajmera produkovalo je 123 fragmenata od kojih 107 polimorfnih (87%). Vrednosti koeficijenta sličnosti su varirale od 0.34 do 0.67. Najviši koeficijent sličnosti je detektovan između Pinus wallichiana i P. strobus, kao i između Picea abies i P. orientalis, a najniži između tri vrste roda Pinus (P. heldreichii, P. peuce i P. wallichiana) i Picea omorika. Analiza RAPD markera potvrdila je genetičku vezu između vrsta. Rod Picea se jasno razdvojio od roda Pinus i bliži je rodu Abies (A. concolor) nego rodu Pinus, što potvrđuje dosadašnje brojne uporedno-morfološke, anatomske, hemotaksonomske i molekularne rezultate ovih blisko srodnih rodova. Nadalje, na osnovu naših rezultata, jasno se razdvajaju analizirane vrste borova iz različitih podrodova - Pinus i Strobus, što je, takođe, u saglasnosti sa savremenom intrageneričkom klasifikacijom roda Pinus.
Autor za kontakt: Dragan Kovačević, Institut za kukuruz “Zemun Polje”, S. Bajića 1, 11185 Beograd, Srbjia, e-mail: dragan.kovacevic@hotmail.com, fax: +381 11 37 56 707
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 503-514.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
Originani naučni rad
ISPITIVANJA PET POLIMORFNIH DNK MARKERA VEZANIH SA KASNIM POČETKOM ALCHAJMEROVE BOLESTI
Jalal GHARESOURAN1, Maryam REZAZADEH1,2, Seiied MOJTABA MOHADDES ARDEBILI1
1 Odelenje za medicinsku genetika, medicinski fakultet, Tabriz Universitet medicinskih nauka Tabriz, Iran.
2 Istraživački centar za genetička istraživanja, Univerzitet za socijalnu pomoć i nauke za rehabitilaciju, Tehran, Iran.
Izvod
Cilj istraživanja je bio ispitivanje pet polimorfnih DNK markera: CCR2 (+190 G/A), CCR5Δ32, TNF-α (-308 G/A), TNF-α (-863 C/A) i CALHM1 (+394 C/T I utvrđivanje odnosa polimorfnosti markera i rizika kasne pojave Alchajmerove bolesti u populaciji Irana – istočnog dela Azerbejdžana. U ispitivanja je uključeno ukupno 160 uzoraka obolelih pacijenata i 163 uzorka zdravih osoba. Genotipiziranje je vršeno ispitivanjem polimorfizma (PCR – RFLP) a rezultati su potvrđeni dvosmernim sekvenciranjem. Statističkom obradom rezultata nisu utvrđene značajne razlike učestalosti CCR5Δ32 unutar controlne grupe. Isti rezultat je dobijen za TNF-α (-863 C/A) genotip i frekvece alela. Za razliku od navedenog utvrđene su statistički značajne razlike u frekvenci TNF-α (-308 G/A) i CCR2-64I genotipova bolesnika i kontrolnih uzoraka. Utvrđena je niska statistički značajna razlika između alela i frekvence genotipa rs2986017 u CALHM1 (+394 C/T; P86L) između pacijenata i kontrolnih uzoraka. Zaključeno je da T alel P86L varijante u CALHM1 & +190 G/A alela CCR2 ima zaštitnu ulogu za pojavu abnormalnih osobina Alzhajmerove bolesti
Autor za kontakt: Seiied Mojtaba Mohaddes Ardebili, Odelenje za medicinsku genetika, medicinski fakultet Tabriz, Tabriz-Iran Tel/Fax: ++98-411-3371587,e-mail: mohaddesmo@yahoo.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 515-526.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
Originani naučni rad
VARIJABILNOST KONTROLNOG REGIONA MITOHONDRIJALNE DNK DIVLJIH SVINJA ZAPADNOG BALKANA
Mihajla DJAN1, NevenaVELIČKOVIĆ1, Dragana OBREHT1, Nataša KOČIŠ TUBIĆ1, Vladimir MARKOVIĆ2, Milan STEVANOVIĆ3, Miloš BEUKOVIĆ4
1Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departman za biologiju i ekologiju, Novi Sad, Srbija; 2Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departman za geografiju, turizam i hotelijerstvo, Novi Sad, Srbija; 3Institut za kukuruz “Zemun Polje”, Zemun Polje, Srbija; 4Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet, Novi Sad, Srbija
Izvod
Divlja svinja (Sus scrofa) je jedna od najbrojnijih vrsta divljači u lovnim područjima Balkana. Na osnovu velikog broja jedinstvenih haplotipova u populacijama divljih svinja Grčke, zaključeno je da se veliki deo pre-glacijalnog genetičkog diverziteta ovih populacija zadržao na Balkanskom poluostrvu, koje je označeno kao glavni refugijum za divlje svinje. Cilj ovog rada je karakterizacija varijabilnosti kontrolnog regiona mitohondrijalne DNK kod divljih svinja sa različitih lokaliteta Zapadnog Balkana, u svrhu utvrđivanja genetičke varijabilnosti, detekcije jedinstvenih haplotipova i definisanja moguće struktuiranosti populacije. Ukupno su analizirane 163 jedinke sa različitih lokaliteta. Deo kontrolnog regiona mtDNK je umnožen i sekvenciran standardnim metodama. Populaciono-genetička analiza urađena je pomoću programskih paketa za analizu sekvenci: BioEdit, ARLEQUIN 3.5.1.2., Network 4.6.0.0 and MEGA5. Nađeno je jedanaest haplotipova i diverzitet haplotipova je iznosio 0.676, diverzitet nukleotida 0.0026, dok je prosečan broj nukleotidnih razlika bio 1.169. Test unimodalne distribucije i testovi neutralnosti pokazali su ekspanziju svih populacija. Pokazan je visok nivo genetičkog diverziteta u populacijama divljih svinja Zapadnog Balkana i detektovani su haplotipovi jedinstveni za regione u visokoj frekvenciji. Razlike u genetičkom diverzitetu pokazane su u regionalnim grupama, i klaster analiza je pokazala prisustvo dve odvojene grane, ali konačan zaključak o stepenu struktuiranosti nije mogao biti donet, zbog ograničene informativnosti jednog genskog markera. Dobijeni rezultati o genetičkoj varijabilnosti divljih svinja relevantni su za rekonstrukciju filogenije i filogeografije ove vrste divljači, ali i za organizacije odgovorne za efektivnu kontrolu populacija divljih svinja.
Autor za kontakt: Mihajla Djan, Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departman za biologiju i ekologiju, Trg Dositeja Obradovica 2, 21000 Novi Sad, Srbija, Tel: +381 21 485 2799,Fax: +381 21 450 620,e-mail: mihajla.djan@dbe.uns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 527-536.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
Originani naučni rad
UTVRĐIVANJE GENETIČKE DIVERGENTNOSTI ODABRANIH KLONOVA VRBE KORIŠĆENJEM SSR DNK
N.B. SINGH*, S. JOSHI**, PUNIT CHOUDHARY*** & J P SHARMA**
Odelenje za oplemenjivanje drvenastih kultura i genetičkih resursa, Šumarski fakultet,
Dr. Y. S. Parmar Univerzitet za hortikulturu i šumarstvo Nauni, Solan (H. P.) India
Izvod
Korišćenjem 16 SSR prajmer sekvenci od 100 klonova vrbe testiranih na morfometrijske osobine utvrđena je genetička divergentnost kod 25 genetički superiornih klonova vrbe poreklom iz 6 zemalja. Od korišćenih 16 prajmer sekvenci, umnožavanje DNK je dobijeno kod 14 ali je polimorfizam umnožene DNK utvrđen samo korišćenjem 10 prajmea. Dendogram dobijen korišćenjem SSR markera je potvrdio da su klonovi SE-69-002 (S. matsudana) i NZ-1040 (S. matsudana X S. alba) kao najsličniji (Jaccards koeficijent 0.97), a klonovi PN-721(S. matsudana X S. alba) i PN-731 (S. nigra) najdivergentniji klonovi (Jaccards koeficient 0.63). Svi ispitivani genotipovi se grupišu u 4 klastera. Formiranje klastera ukazuje da geografska distribucija ne odražava genetički diverzitet klonova vrbe genotipovi sa visokim molekularnim diverzitetom mogu da se koriste u programima oplemenjivanja,za dobijenje hibrida visokog heterozisa i razvoju genskog pula široke genetičke osnove. Genotip – specifične DNK trake, dobijene korišćenjem SSR markera mogu da se koriste u identifikaciji kultivara.trake
Autor za kontakt: J P Sharma, Odelenje za oplemenjivanje drvenastih kultura i genetičkih resursa, Šumarski fakultet, Dr. Y. S. Parmar Univerzitet za hortikulturu i šumarstvo Nauni, India Email : pmd.choudhary@gmail.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 537-552.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1302537V
Originani naučni rad
SEKSUALNA SELEKCIJA MOŽE DA REDUKUJE MUTACIONA OPTEREĆENJA KOD DROSOPHILA SUBOBSCURA
Marija SAVIĆ VESELINOVIĆ1, Sofija PAVKOVIĆ-LUČIĆ1, Zorana KURBALIJA NOVIČIĆ2, Mihailo JELIĆ1, Marko ANĐELKOVIĆ1,2,3
1 Biološki fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd
2 Institut za biološka istraživanja “Siniša Stanković”, Univerzitet u Beogradu,
Beograd
3 Srpska akademija nauka i umetnosti, Beograd
Izvod
Prema teorijskim očekivanjima seksualna selekcija može smanjivati mutaciona opterećenja u populacijama, preko uspešnosti mužjaka u parenju. Mužjaci koji su boljeg genetičkog kvaliteta bi trebalo da budu uspešniji u parenju od mužjaka lošijeg genetičkog kvaliteta. Na taj način bi ženke mogle da smanje prenošenje štetnih alela u sledeću generaciju. Ova hipoteza je testirana uspostavljanjem dve eksperimentalne grupe od istog genetičkog pula jedinki, pri čemu su u jednoj mutacije indukovane jonizujućim zračenjem. Unutar svake grupe je nametnuta mogućnost izbora u parenju: mužjaci i ženke nisu imali izbor, ili su imali višestruki izbor. Mutaciona opterećenja su merena preko dve komponente adaptivne vrednosti: fekunditeta i preživljavanja od stadijuma jaja do adulta. Dobijeni rezultati ukazuju da seksualna selekcija može imati uticaj na smanjivanje mutacionih opterećenja ali samo za fekunditet. U prisustvu seksualne selekcije su vrednosti fekunditeta bile veće u odnosu na vrednosti koje su dobijene kad je seksualna selekcija eksperimentalno uklonjena, ali samo u okviru „ozračene“ grupe. Razlike u preživljavanju od jaja do adulta između različitih režima seksualne selekcije nisu dobijene ni u jednoj od grupa. Kako seksualna selekcija često uzrokuje i seksualni konflikt, treba uzeti u obzir njihovo potencijalno delovanje u suprotnim pravcima na adaptivnu vrednost. Genetička struktura populacija, koja podrazumeva i veličinu mutacionih opterećenja, može biti važan faktor od koga će i zavisiti delovanje seksualne selekcija na adaptivnu vrednost.
Autor za kontakt: Marija Savić Veselinović, Biološki fakultet, Univerzitet u Beogradu,Studentski trg 16, 11000 Beograd, tel: +381 11 2187 266, Fax: +381 11 2638 500, mob: +381 64 1948 923, E-mail: marijas@bio.bg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 553-563
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633
DOI:
10.2298/GENSR1302553L
Originani naučni rad
Genetička varijabilnost Prinosa i komponentI prinosa sjemena autohtonih populacija Lolium perenne L.
1Željko LAKIĆ, 2Dejan SOKOLOVIĆ, 2 Snežana BABIĆ, 1Svetko VOJIN, 3Jela IKANOVIĆ, 3Tatjana Veljovic, 4Igor BALALIĆ
1Poljoprivredni institut Republike Srpske, Banjaluka, Republika Srpska – BiH
2Institut za krmno bilje, Kruševac, Republika Srbija
3 Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Zemun-Beograd, Republika Srbija
4Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Republika Srbija
Izvod
Cilj ovog rada je da se ispitaju genetička varijabilnost, heritabilnost i korelacije komponenti prinosa i prinos sjemena potomstava autohtonih populacija i sorti engleskog ljulja. Istraživanja su obavljena na oglednom polju i u laboratorijama Poljoprivrednog instituta Republike Srpske, tokom 2007. i 2008. godine. Proučavano je 6 autohtonih populacija engleskog ljulja sakupljenih u Bosni i Hercegovini i dvije sorte Maja i Calibra kao standardi. Analizirane su sledeće osobine: broj generativnih stabljika po biljci, broj dana do početka cvjetanja, dužina klasa, broj klasića po klasu, prinos sjemena po klasu i biljci i masa 1.000 sjemena.
Analiza rezultata broja generativnih stabljika po biljci ukazuje da postoji visoko signifikantna razlika kod ispitivanih populacija i sorti engleskog ljulja. Najduži period do početka cvjetanja imala je sorta Calibra, a najkraći populacija Laminci. Prosječna dužina klasa kod ispitivanih populacija iznosila je 22,7 cm i bila je značajno manja u odnosu na sortu Maja. U broju klasića po jednom klasu postoje visoko signifikantne razlike između pojedinih populacija engleskog ljulja i sorte Maja. Prosječan prinos sjemena po klasu ispitivanih populacija bio je u nivou sorte Maja, a u odnosu na sortu Calibra viši za 37,5%. Kod ispitivanih populacija engleskog ljulja prinos sjemena bio je od 5,21 g (populacija Dragočaj) do 15,40 g (populacija Kupres). Masa 1.000 sjemena bila je najveća kod sorte Calibra.
Tokom ispitivanja utvrđeno je postojanje visoko značajne pozitivne genetičke korelacije između početka cvjetanja i dužine klasa, početka cvjetanja i mase 1.000 sjemena, broja generativnih izdanaka i prinosa sjemena po biljci i dužine klasa i mase 1.000 sjemena.
Autor za kontakt: Zeljko Lakic, 1Poljoprivredni institut Republike Srpske, Knjaza Milosa 17, 78 000 Banja Luka, Republika Srpska - Bosna i Herzegovina, tel: 00387 51 303 112, fax: 00387 51 312 792, e-mail: zeljko_lakic@inecco.net
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 565-574.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1302565S
Originani naučni rad
ODGOVOR GENOTIPOVA ULJANE REPICE NA TOKSIČNOST BORA
Jasna SAVIĆ1, Ana MARJANOVIĆ-JEROMELA2, Đorđe GLAMOČLIJA1, Slaven PRODANOVIĆ1
1Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Beogradu, Zemun-Beograd, Srbija
2Institut za ratarstvo u povrtarstvo, Novi Sad
Izvod
Odgovor 16 genotipova uljane repice na toksičnost B (bora) analizirana je poređenjem rezultata dva ogleda izvedenim u stakleniku. U Ogledu 1, biljke su gajene u hranljivim rastvorima sa dva tretmana B: 10 μM B (kontrola) i 1000 μM B (toksična koncentracija). Vrednosti za relativni porast korena i nadzemnog dela varirale su od 20-120% i 31-117%, po redu. Koncentracija B je takođe značajno varirala (206.5-441.7 µg B g-1 SM) kao i ukupno usvojena količina B po biljci. Na osnovu rezultata dobijenih u Ogledu 1 odabrana su četiri genotipa koja su u Ogledu 2 gajena u posudama sa zemljištem kome je dodat B preračunato za poljske uslove u količini od 8 kg ha-1 (B8) uz kontrolu..Toksične količine B nisu negativno uticale na porast biljaka, dok je koncentracija B u korenu i nadzemnoj masi značajno povećana u poređenju sa kontrolom. Iako su u Ogledu 1 zabeležene velike razlike u prastu biljaka i koncentraciji B u suvoj masi, rezultati dobijeni u Ogledu 2, nisu pokazali da je kod bilo kog genotipa prisutna tipična reakcija na osnovu koje bi bili svrstani u grupu osetljivih ili tolerantnih na tiksičnost B. Genotipovi Panther i Pronto kod kojih je u Ogledu 1 zabeležen mali relativni porast korena i nadzemnog dela, kao i velika koncentracija B u biljci, imali su dobar porast u tretmanu sa 8 kg ha-1. U Ogledu 2, kod genotipa NS-L-7 zabeležena je značajno niža koncnetracija B u nadzemnom delu biljaka, ali i velika akumulacija B u Ogledu 1. Kluster analizom genotipovi su podeljeni u tri grupe na osnovu relativnog porasta korena i nadzemnog dela, koncentracije B u njima i ukupnom usvajanju B po biljci, ali tako da ne ukazuju na eventualno postojanje otpornosti na toksičnost B. Istraživanje je pokazalo da ni jedan od 16 testiranih genotipova ne može da bude preporučen za proces oplemenjivanja za otpornost na toksičnost B.
.
Autor za kontakt: Jasna Savić, Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Beogradu, 11080 Zemun-Beograd, Srbija, tel ++381 64 220 44 71, fax: ++ 381 11 3161987, e-mail: jaca@agrif.bg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 575-630.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:630
DOI: 10.2298/GENSR1302575M
Originani naučni rad
ODREĐIVANJE EFEKTIVNE VELIČINE POPULACIJE U RASADNICIMA: ISPITIVANJE PRIMERA Pinus nigra ARNOLD I Fraxinus excelsior L./ F. ANGUSTIFOLIA VAHL.
Eva MACHANSKÁ1), Vladimír BAJCAR1), Roman LONGAUER1)2), Dušan GÖMÖRY3)*
1) Nacionalni centar šumarstva,Istraživački Institut za šumarstvo, Zvolen, Slovačka
2) Mendelov Univerzitet, Facultet za šumarstvo i tehnologiju drveta, Brno, Češka Republika
3) Tehnički Univerzitet u Zvolenu Šumarski fakultet, Zvolen, Slovakia
Izvod
U semenskim rasadnicima Pinus nigra, korišćenjem markera vršena je verifikacija vernosti klonova i dobijeni rezultati su pokazali visoku proporciju izgubljeni jedinki (29.9 %) u odnosu na drugie genotipove (44.4%). Kontrolom reproduktivnih procesa u toku 2002 i 2003 godine utvrđeno je visoko variranje kod oba pola na različitim nadmorskim visinama i ranije cvetanje kod muških jedinki u odnosu na ženske jedinke kod Pinus nigra. Utvrđeno je da ispitivani faktori doprinose veoma niskom relativnom statusu efektivnog( 8.6% to 38.6%) cenzusa populacije. U mešovitim rasadnicima Fraxinus excelsior i F. angustifolia, odnos izgubljenih i drugih genotipova je bio znatno niži (22.4% i 12.3% ). Međutim visoko variranje formiranja plodova i potomstva ima za rezultat brojčano nizak relativni odnos klonova (18.8% do 29.5% cenzusa broja klonova) u istim rasadnicima.
Autor za kontakt: Dušan Gömöry, Nacionalni centar šumarstva,Istraživački Institut za šumarstvo, T.G. Masaryka 24, 960 53 Zvolen, Slovačka, tel +421-45-5206226, e-mail gomory@tuzvo.sk
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 589-599.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
DOI:
10.2298/GENSR1302589B
Originani naučni rad
Identifikovanje traka vezanih za prinos i stabilnost hibrida kukuruza i njihovih roditeljskih komponenti
Vojka Babić1, Slaven Prodanović2, Milosav Babić1, Nenad Delić1,
Violeta Anđelković1
1Institut za kukuruz, Zemun Polje, Beograd, Srbija
2 Poljoprivredni fakultet, Univerzitet Beograd, Beograd, Srbija
Izvod
Gentičari pokušavaju da objasne adaptabilnost i stabilnost genotipa u smislu poželjne kombinacije alela ispoljenih kroz epistazu. Međutim, stabinost definisana u jednom setu podataka je vrlo često zapravo stabilnost genotipa na dominantni stresni faktor u momentu izvođenja ogleda. Stoga, stabilnost rodnosti određenog genotipa može biti rezultat različitih faktora kao što su tolerantnost na sušu ili neku značajnu bolest ili štetočinu. U ovom radu ispitivan je nivo i stabilnost prinosa 15 hibrida kukuruza u 24 poljne sredine. Nivo interakcijskog efekta definisan je AMMI analizom. Genetička karakterizacija je urađena RAPD markerima. Trake pozitivno vezane za visok nivo prinosa su najčešće bile prisutne u roditeljima koji vode poreklo iz BSSS populacije dok su trake pozitivno vezane za stabilnost bile u značajnom procentu prisutne kod roditelja Lancaster populacije.
.
Autor za kontakt: Babić Vojka, 1Institut za kukuruz, Zemun Polje, Slobodana Bajića 1, 11185 Beograd, Srbija; Tel: +38111 37 56 704; Fax: +38111 37 56 707; e-mail: vbabic@mrizp.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 601-610.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:634
DOI:
10.2298/GENSR1302601T
Originani naučni rad
PROCENA VREDNOSTI ZA OPLEMENJIVANJE LINIJA PAPRIKE DOBIJENIH IZ in vitro KULTURE TKIVA ANTERA
Velichka TODOROVA*, Stanislava GROZEVA, Velichka RODEVA, Stoyka MASHEVA
Maritsa Institut za istraživanja povrtarskih kultura Plovdiv, Bugarska
Izvod
Vršeno je komparativno vrednovanje opplemenjivačkih osobina šest novih linija paprika (Capsicum annuum L.) androgenog porekla i njihove počtne sorte hebar u vremenu od 2008 – 2010 u poljskim uslovima u Plovdivu, Bugarska. Karaiterizacija genotipova je vršena na standardni prinos, visinu biljke i osobinu plodova: dužina, širina, debljina pokožice i težina. Dve odabrane linije (4 i 6) i kontrolna sorta su ispitivane na veštački inficiranoj podlozi. Prema rezultatima eksperimentalnog rada standardni i ukupni prinoss je u svim androgenim linijama bio viši u poređeju sa inicijanom sortom ali su statistički značajne razlike utvrđene samo kod 4 linije. Linija br. 2 e bila superiornija u prinosu i dužim plodovima upoređene sa ostalim genotipovima. Linije dobijene iz culture antera sui male dobru uniformnost ispitivanih osobina. Kod linije je utvrđen niži stepen infekcije sa Verticillium dahliae Kleb nego kontrolne biljke u period istraživanja. Perspektivne linije će biti uključene kao vredan u budućim programima oplemenjivanje.
Autor za kontakt: Velichka Todorova, Maritsa Institut za istraživanja povrtarskih kultura, Brezovsko shosse 32, 4003 Plovdiv, Bugarska, Tel.: +35932952296, Fax: +35932960177, e-mail: todorova_vili@abv.bg;
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 45, broj 2 (2013),
str: 611-619.
© 2013 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1302611R
Originani naučni rad
ULOGA MICA POLIMORFIZMA MICA REPETITIVNIH SEKVENCI U MANIFESTACIJI Diabetesa melitus TIP 1 U PACIJENATA BENGALA, INDIJA
Oindrila RAHA1,2, B.N.SARKAR1, P.VEERRAJU2, G. SUDHAKAR2, P.RAYCHAUDHURI 3, Soma MUKHOPADHYAY4, V.R.RAO5
1Antropološki pregled u Indiji, Kolkata-700016, Zapadni Bengal, Indija
2Odelenje humane medicine, Andhra Univerzitet, Visakhapatnam-530003, Indija
3Odelenje za endokrinologiju, Koledž medicine i bolnica. Kolkata, Indija
4 Netaji Subhash Chandra Bose Institut za kancer,Delhi Univerzitet, 110007, Delhi, Indija
5Odelenje za antropologiju, Delhi Iniverzitet, 110007, Delhi, Indija
Izvod
Glavni kompleks histokompatibilan sa klasom I lanca gena A (MICA) (OMIM-600169) je polimorfan gen u HLA regionu koji se velikm delom eksprimira u epitelnim ćelijama. Utvrđeno je da je protein kodiran alelom gena MICA koji aktivira NK ćelije koje modifikuju destrukciju beta – ćelija uključen u osetlivost T 1DM. Cilj ovih istraživanja je bio da se utvrdi asocijacija MICA alela sa T1DM unutar populacije Indije. Dobijeni podaci pokazuju da MICA×A5 alelni mikrosateliti imaju značajno veću učestalost kod obolelih pacijenata u poređenju sa kontrolnim. Za MICA A×6 je pokazana zaštitna uloga.
.
Autor za kontakt: V. R. Rao, Odelenje za antropologiju, Delhi Iniverzitet, 110007, Delhi - 110 007,Tel: 91-11-27667329, Fax: 91-11-27666614, Mobile 91-9560839997,
E mail: ansidiabetes@gmail.com