GENETIKA, Vol. 46, broj 1 (2014)
Vanja KOLEVA, Asja DRAGOEVA, Marian DRAGNOV, Laura MELENDEZ-ALAFORT, Antonio ROSATO, Nikolaj UZUNOV, Dobromir ENHCEV
SPREČAVANJE ŠIRENJA I INDUKCIJA APOPTOZE U LJUDSKIM ĆELIJAMA RAKA PLUĆA POMOĆU BR-OXPH [Izvod] [Rad]
Dragan MILIĆ, Đura KARAGIĆ, Sanja VASILJEVIĆ, Aleksandar MIKIĆ, Branko,MILOŠEVIĆ, Slobodan KATIĆ
OPLEMENJIVANJE OSOBINA KVALITETA LUCERKE (Medicago sativa ssp. sativa L.) [Izvod] [Rad]
Nikolaj PANAJOTOV, Dočka DIMOVA
PROCENА PRINOSА I STАBILNOSTI PRINOSA NOVIH PERSPEKTIVNIH SORTI PАPRIKE KONUSNOG OBLIKА [Izvod] [Rad]
Desimir KNEŽEVIĆ, Sonja MARIĆ, Vlado KOVAČEVIĆ, Nevena DJUKIĆ, Srdjan ATANASIJEVIC
VARIJABILNOST I NASLEDJIVANJE SADRŽAJA AZOTA U ZRNU GENOTIPOVA OZIME PŠENICE (Triticum aestivum L.) [Izvod] [Rad]
Eleonora ČAPELJA, Nevena STEVIĆ, Vladislava GALOVIĆ, Milana NOVAKOVIĆ, Maja KARAMAN
rDNK BAZIRANA ANALIZA AUTOHTONIH VRSTA GLJIVA SRBIJE [Izvod] [Rad]
Ahmad Reza GOLPARVAR
GENETIČKA KONTROLA I NASLEĐIVANJE ŽETVENOG INDEKSA I BIOLOŠKOG PRINOSA U HLEBNOJ PŠENICI [Izvod] [Rad]
Milomir FILIPOVIĆ, Milosav BABIĆ, Nenad Delić, Goran Bekavac, Vojka BABIĆ
UTVRDJIVANJE RELEVANTNIH OPLEMENJIVAČKIH KRITERIJUMA KOD KUKURUZA PATH I FAKTORSKOM ANALIZOM [Izvod] [Rad]
Novo PRŽULJ, Vojislava MOMČILOVIĆ, Jasmina SIMIĆ, Milan MIROSAVLJEVIĆ
UTICAJ SEZONE GAJENJA I SORTE NA KVALITET JAROG DVOREDOG JEČMA [Izvod] [Rad]
POTVRDA EFEKTA KOMPONENATA RASTVORA IZOLOVANIH IZ BILJAKA NA CILJNE GENE [Izvod] [Rad]
PROCENA GENETSKOG POTENCIJALA PERFORMANS TESTIRANIH NAZIMICA METODOM SELEKCIJSKIH INDEKSA [Izvod] [Rad]
Jela IKANOVIĆ, Vera POPOVIĆ, Snežana JANKOVIĆ, Ljubiša ŽIVANOVIĆ, Sveto RAKIĆ, Dalibor DONČIĆ
PROUČAVANJE POPULACIJA KORASAN PŠENICE (Triticum turgidum, ssp. turanicum (McKey) U USLOVIMA MINIMALNE OBRADE ZEMLJIŠTA [Izvod] [Rad]
Vladan POPOVIĆ, Aleksandar LUČIĆ, Mirjana ŠIJAČIĆ-NIKOLIĆ, Tatjana ĆIRKOVIĆ-MITROVIĆ, Ljubinko RAKONJAC, Branislav CVJETKOVIĆ, Snežana MLADENOVIĆ-DRINIĆ
ANALIZA MEĐULINIJSKE VARIJABILNOSTI JUVENILNIH SADNICA TAKSODIJUMA (Taxodium distichum L. Rich.) UPOTREBOM MORFOMETRIJSKIH MARKERA [Izvod] [Rad]
Hilal YILDIZ, Sezai ERCISLI, Haluk Kemal NARMANLIOGLU, Saban GUCLU, Mustafa AKBULUT, Zumrut TURKOGLU
OSNOVNI ATRIBUTI KVALITETA NEPRSKANIH GENOTIPOVA TREŠNJE LAUREL (Laurocerasus officinalis Roem.) [Izvod] [Rad]
Dušica JOVIČIĆ, Zorica NIKOLIĆ, Miroslav ZORIĆ, Ana MARJANOVIĆ-JEROMELA, Gordana ZDJELAR, Dragana MILOŠEVIĆ, Maja IGNJATOV
ŽIVOTNA SPOSOBNOST SEMENA ULJANE REPICE (Brassica napus L.) U USLOVIMA SONOG STRESA [Izvod] [Rad]
Eva Kluzakova, Roman Stupka, Michal Sprysl, Jaroslav Citek, Monika Okrouhla
UTICAJ POLIMORFIZMA GENA CAST/MspI, HinfI, RsaI NA KVALITATIVNA SVOJSTVA PRASADI [Izvod] [Rad]
Nada HLADNI, Vladimir MIKLIČ, Siniša JOCIĆ, Marija KRALJEVIĆ-BALALIĆ, Dragan ŠKORIĆ
Način nasleđivanja i kombinacione sposobnosti za visinu biljke i prečnik glave suncokreta (Helianthus annuus L.) [Izvod] [Rad]
Dušan Dj. KOVAČEVIĆ, Svetlana ROLJEVIĆ, Željko DOLIJANOVIĆ, Snežana DJORDJEVIĆ, Vesna MILIĆ
različiti genotipovi alternativnih strnih žita u organskoj proizvodnji [Izvod] [Rad]
Ana MARJANOVIĆ JEROMELA, Radovan MARINKOVIĆ, Milan JOCKOVIĆ, Petar MITROVIĆ, Željko MILOVAC, Nikola HRISTOV, Jasna SAVIĆ, Biljana STAMENKOVIĆ
OCENA KOMPONENATA GENETSKE VARIJANSE ZA NEKA KVANTITATIVNA SVOJSTVA KOD ULJANE REPICE (Brassica napus L.) [Izvod] [Rad]
Mehrzad ALLHGHOLIPOUR, Ezatollah FARSHDFAR, Babak RABIEI
MOLEKULARNA KARAKTERIZACIJA I ANALIZA GENETIČKE DIVERGENTNOSTI RAZLIČITIH KULTIVARA PIRINČA KORIŠĆENJEM MIKROSATELITSKIH MARKERA [Izvod] [Rad]
Emina Mladenović, Janoš Berenji, Vladislav Ognjanov, Mirjana Ljubojević, Jelena Čukanović, Tihomir salamun
GENETIČKI DIVERZITET KOLEKCIJE UKRASNE TIKVE (Cucurbita pepo L.) [Izvod] [Rad]
Lejla KAPUR-POJSKIĆ, Naris POJSKIĆ, Gabrijela RADOSAVLJEVIĆ, Damir MARJANOVIĆ, Rifat HADŽISELIMOVIĆ
MtDNK VARIJACIJA UNUTAR LOKALNIH LJUDSKIH POPULACIJA U BOSNI I HERCEGOVINI [Izvod] [Rad]
Ivan Pihler, Hrisula Kiprijanovska, Nada Plavša, Milan Krajinović, Aleksandar Uzunov, Per KRYGER, Nebojša Nedić
GENETIČKO-POPULACIONE KARAKTERISTIKE PČELA VOJVODINE [Izvod] [Rad]
SANJAY KUMAR i A. K. SINGH
POTPUNO ODSUSTVO DISEKVILIBRIUMA UKOPČANOSTI IZMEĐU ENZIMATSKIH LOKUSA NA DRUGOM HROMOZOMU Drosophila ananassae [Izvod] [Rad]
Nevena STEVIĆ, Eleonora ČAPELJA, Vladislava GALOVIĆ, Milana NOVAKOVIĆ, Maja KARAMAN
MOLEKULARNA KARAKTERIZACIJA NEKIH LIGNIKOLNIH GLJIVA IZ KOLEKCIJE KULTURA GLJIVA [Izvod] [Rad]
Marko JOSIPOVIC, Hrvoje PLAVSIC, Vlado KOVACEVIC,Monika MARKOVIC, Dario ILJKIC
UTICAJ NAVODNJAVANJA I GENOTIPA NA PRINOS, SADRŽAJ PROTEINA, SKROBA I ULJA U ZRNU SAMOOPLODNIH LINIJA KUKURUZA [Izvod] [Rad]
Nataša KOČIŠ TUBIĆ, Mihajla DJAN, Nevena VELIČKOVIĆ, Goran ANAČKOV, Dragana OBREHT
SUKCESIVNO SMANJENJE GENETIČKOG DIVERZITETA POPULACIJA Ambrosia artemisiifolia L. U CENTRALNOJ SRBIJI [Izvod] [Rad]
Fereshteh ASHRAFI, Ali HASHEMI, Karim MARDANI, Reza DARVI
ISPITIVANJE GENETČKE VARIJABILNOSTI U MHC-DRB1 DRUGOM EGZONU U SELEKCIONOJ POPULACIJI MAKUIE OVCE [Izvod] [Rad]
Gordana ŠEBEK i Višnja KOVAČEVIĆ
KOMPATIBILNOST I BUJNOST SADNICA AUTOHTONIH SORTI KRUŠKE NA PODRUČJU SEVERA CRNE GORE [Izvod] [Rad]
Biljana BUFAN, Jasmina DJIKIĆ, Mirjana NACKA-ALEKSIĆ, Zorica STOJIĆ-VUKANIĆ, Mirjana DIMITRIJEVIĆ, Gordana LEPOSAVIĆ
SOJNE RAZLIKE U EFEKTIMA STARENJA NA RAZVOJ EKSPERIMENTALNOG AUTOIMUNSKOG ENCEFALOMIJETISA I EKSPRESIJU GENA ZA CITOKINE U DENDRITSKIM ĆELIJAMA [Izvod] [Rad]
Aleksandra SAVIĆ, Gordana PETROVIĆ, Mirjana MILOŠEVIĆ, Zorica NIKOLIĆ, Anamarija STOJANOVIĆ, Jelica GVOZDANOVIĆ-VARGA, Vida TODOROVIĆ, MirjanaVASIĆ
Morfo-hemijska karakterizacija lokalnih populacija pasulja i boranije (Phaseolus vulgaris L.) sakupljenih na Fruškoj gori [Izvod] [Rad]
Bosiljka PLEĆAŠ-SOLAROVIĆ, Ninoslav ĐELIĆ, Vladan BAJIĆ, Lada ŽIVKOVIĆ, Biljana SPREMO-POTPAREVIĆ
MORFOLOŠKA EVALUACIJA DIVERZITETA PASULJA U BOSNI I HERCEGOVINI PRIMJENOM MULTIVARIJATNE METODE DISKRIMINANTNE ANALIZE GLAVNIH KOMPONENTI (DAPC CITOGENETIČKE PROMENE U PERIFERNIM ĆELIJAMA PACIJENATA SA ALCHAJMEROVOM BOLEŠĆU [Izvod] [Rad]
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 1-10
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI: 10.2298/GENSR1401001K
Originani naučni rad
SPREČAVANJE ŠIRENJA I INDUKCIJA APOPTOZE U LJUDSKIM ĆELIJAMA RAKA PLUĆA POMOĆU BR-OXPH
Vanja KOLEVA1,*, Asja DRAGOEVA1, Marian DRAGNOV2, Laura MELENDEZ-ALAFORT 3, Antonio ROSATO3, Nikolaj UZUNOV1, Dobromir ENHCEV1
1 Prirodno matematički fakultet, Univerzitet Šumen, Bugarska
2 Medicinski Univerzitet u Plovdivu, Bugarska
3 Institut Veneto Oncologico IRCCS, Padova, Italija
Izvod
Studija je imala cilj procenu apoptotskog potencijala Br- oxph (4-bromo-N,N-diethyl-5,5-dimethyl-2,5-dihydro-1,2-oxaphosphol-2-amine 2-oxide) in vitro. Efekat doznog odgovora Br-oxph (veličina doze 1-3 mg/ml, za 48 sati) na vitalnost SK-MES-1 ćelija je određen pomoću VST -1 testa proliferacije ćelija. Vrednost polu – maksimalne inhibitorne koncentracije (ІС50) određena je na 1.8 mg/ml. Sposobnost testiranog jedinjenja da indukuje apoptozu je ispitana pomoću ELISA testa sa ciljem da se detektuje ćelijska DNK fragmentacija. Obezbedili smo kvantativnu procenu apoptotskog potencijala Br-oxph kod ćelija ljudskog karcinoma pluća u koncentracijama koje odgovaraju IC 50 i 2 x IC50 za 3 sata. Lečenje pomoću 2 x IC 50 znatno je povećalo količinu citoplazmatskih fragmenata DNK. Rezultati dobijeni iz ove studije da Br-oxph ciljno napadaju kancerogene ćelije u smeru apoptoze.
Autor za kontakt: Vanya Koleva, Prirodno matematički fakultet, Univerzitet Šumen,, "Universitetska" 115, 9712 Shumen, Bulgarska, fax: +359 54 830 371; tel: +359 54 830 495; e-mail: vanyakolleva@gmail.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 11 -18
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.3
DOI:10.2298/GENSR1401011M
Originani naučni rad
OPLEMENJIVANJE OSOBINA KVALITETA LUCERKE (Medicago sativa ssp. sativa L.)
Dragan MILIĆ, Đura KARAGIĆ, Sanja VASILJEVIĆ, Aleksandar MIKIĆ, Branko,MILOŠEVIĆ
i Slobodan KATIĆ
Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
Izvod
U radu su prikazani rezultati istraživanja sposobnosti regeneracije različitih genotipova eksplanata šečerne repe na selektivvnim podlogama sa kulturom filtrata patogene gljive F. Оxysporum var. Оrthoceras. Iz korena i izdanaka šećerne repe je izolovan patogen korena Fusarium i dobijene su čiste kulture izolovanih patogena. Morfolođki opis u kulturi patogena i mikrobiološke analize su pokazale da izolovani patogen Fusarium Oxysporum ima patogenu sposobnost. For regeneration in vitro of the sugar beet genotypes resistant to the pathogen the culture media was optimized to the culture filtrate of the fungus F. oxysporum var. orthoceras. Za regeneraciju in vitro genotipova rezistentnih na pathogen izvršena je optimizacija filtrate culture gljive F. oxysporum var. orthoceras. Učestalost regeneracije izdanaka, u zavisnosti od genotipa je 1,0-12,5%. Na ovim eksplantatima je uočeno višestruko formiranje izdanaka.
Autor za kontakt: Dragan Milić, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija, M. Gorkog 30. 21000 Novi Sad, Srbija tel.: + 381 21 4898376; fax: + 381 21 4898377, e-mail: dragan.milic@nsseme.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 19- 26
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:635
Originani naučni rad
PROCENА PRINOSА I STАBILNOSTI PRINOSA NOVIH PERSPEKTIVNIH SORTI PАPRIKE KONUSNOG OBLIKА
Nikolaj PANAJOTOV i Dočka DIMOVA
Poljoprivredni Univerzitet, Plovdiv, Bugаrskа
Izvod
Multidisciplinarni pristup demostriran u okviru ovog rada predstavlja prva istraživanja na crnom boru koje u direktnu vezu dovodi zavisnost genotipa i uslove sredine ispoljene kroz fitocenološku pripadnost. U radu su izvršena multidisciplinarna istraživanja (genetička i fitocenološka) 4 populacije crnog bora (Pinus nigra Arnold) u zapadnoj i centralnoj Srbiji. Izvršena je analiza PCR amplifikacija genomske DNA sa 14 RAPD primera, od čega je 10 polimorfno. Korišćene su tri vrste koeficienata genetičke sličnosti, Jaccard, Dice and Socal and Michener. Dobijeni dendogrami (NTSYS) diferenciraju na najvećoj genetičkoj distanci populaciju crnog bora na Šarganu u odnosu na ostale populacije Crni Vrh, Goč i Studenica. Fitocenološke analize su vršene po metodi Braun-Blanquet i tom prilikom je utvrđeno da populacija crnog bora na Šarganu gradi zajednicu crnog bora sa crnjušom (Erico-Pinetum gocensis), a ostale populacije formiraju zajednice crnog bora sa uskolisnom šašikom (Seslerio rigidae-Pinetum gocensis). Dobijenih rezultata korišćenjem genetičke analize (PCR) i analize fitocenološke pripadnosti dali su isti međupopulacioni raspored.
Autor za kontakt: Nikolay Panayotov, Poljoprivredni Univerzitet, 12 “Mendeleev” 4000 Plovdiv, Bugarska, Tel.: +35932654257, Mobile tel.: +359887872720, fax:+35932633157, e-mail: nikpan@au-plovdiv.bg
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 27 -32
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.11
DOI:
10.2298/GENSR1401027K
Originani naučni rad
VARIJABILNOST I NASLEDJIVANJE SADRŽAJA AZOTA U ZRNU GENOTIPOVA OZIME PŠENICE (Triticum aestivum L.)
Desimir KNEŽEVIĆ1, Sonja MARIĆ, Vlado KOVAČEVIĆ2,
Nevena DJUKIĆ3, Srdjan ATANASIJEVIC4
1Univerzitet u Prištini, Poljoprivredni fakultet, Kosovska Mitrovica, Lešak, KIM, Srbija
2 Sveučilište J.J. Strossmayera, Poljoprivredni fakultet u Osijeku, Osijek, Hrvatska
3Univerzitet u Kragujevcu, Prirodno-matematički fakultet, Institut za biologiju, Kragujevac, Srbija
4Visoka tehnička škola strukovnih studija u Kragujevcu, Odsek za informatiku Kragujevac, Srbija
Izvod
U radu je izučavano variranje sadržaja azota u zrnu sorti i hibrida pšenice. U izučavanjima su obuhvaćene 4 genetički divergentne sorte pšenice (Jugoslavija, Osiječanka, Žitnica, i NS Rana 2) i F2 hibridi dobijeni u dialelnom ukrštanju (bez recipročnih). Izučavano je nasleđivanje sadržaja azota u zrnu kod F2 hibrida i ustanovljno je da su se ispoljili različiti tipovi nasleđivanja sadržaja azota: parcijalna dominacija, intermedijarno nasleđivanje i superdominacija. Najveću vrednost sadržaja azota kod sorti imala je Novosadska rana 2 (3,52%) a najmanju Osiječanka (2,95%). Kod hibrida F2 generacije najveći saržaj aota je nadjen u kombinaciji Žitnica/NS Rana 2 (3,80%), Jugoslavija/Osiječanka (3,40%) koji predstavljaju najperspektivnije genotipove u daljem programu oplemenjivanja za ovo svojstvo.
Autor za kontakt: Desimir Knežević, Univerzitet u Prištini, Poljoprivredni fakultet, Kosovska Mitrovica, 38219, Kopaonicka bb., Lešak, Kosovo and Metohija, Srbija, tel: +381 64 614 8882 e-mail deskoa@ptt.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 33 -42
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:630
DOI:
10.2298/GENSR1401033C
Originani naučni rad
rDNK BAZIRANA ANALIZA AUTOHTONIH VRSTA GLJIVA SRBIJE
Eleonora ČAPELJA1, Nevena STEVIĆ1, Vladislava GALOVIĆ2, Milana NOVAKOVIĆ1,
Maja KARAMAN1
1 Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departaman za biologiju i ekologiju, Novi Sad, Srbija
2 Institut za nizijsko šumarstvo i životnu sredinu, Novi Sad, Srbija
Izvod
Plodna tela gljiva razdela Basidimycota često poseduju veoma slične morfoanatomske karakteristike, pa determinacija vrsta gljiva iskuljučivo na osnovu morfoloških karakteristika često može biti problematična. Primenom molekularnih markera i filogenetskog koncepta vrste ovaj problem može biti smanjen. U ovom radu, izvršena je analiza morfoloških i molekularnih podataka dobijenih za šest autohnotih vrsta gljiva koje su sakupljene sa nekoliko lokaliteta u Republici Srbiji (Tara, Kopaonik, Stara planina), sa ciljem da se izvrši pravilna identifikacija. ITS sekvence amplifikovane iz 11 uzoraka gljiva rodova Marasmius i Ganoderma poređene su sa ITS sekvencama iz baze podataka koristeći BLAST program za pretraživanje. Filogenetsko stablo je konstruisano na osnovu razlika između ispitivanih ITS sekvenci koristeći Neighbor joining metod. Naši rezultati pokazuju da se u okviru rodova Marasmius i Ganoderma determinacija na osnovu morfoloških i molekularniih podataka najšeće podudara, ali za pravilnu identifikaciju vrsta gljiva najbolje je koristit oba pristupa.
Autor za kontakt: Eleonora Čapelja, Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departaman za biologiju i ekologiju, Trg Dositeja Obradovića 3, 21000 Novi Sad, Srbija, +381 21 4852682, e-mail: eleonora.capelja@dbe.uns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1(2014), str: 43-48
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.151
DOI:
10.2298/GENSR1401043G
Originani naučni rad
GENETIČKA KONTROLA I NASLEĐIVANJE ŽETVENOG INDEKSA
I BIOLOŠKOG PRINOSA U HLEBNOJ PŠENICI
Ahmad Reza GOLPARVAR
Odelenje za poljoprivredu i oplemenjivanje biljaka, Fakultet za poljoprivredu,
Isfahan (Khorasgan) ogranak, Islamski Azad University, Isfahan, Iran
Izvod
Procena genetičke kontrole, načina nasleđivanja, generalne (GCA) i specifične (SCA) kombinacione sposobnosti i efekta stresa suše na genetičke parametre žetvenog indeksa i biološkog prinosa hlebnoe pšenice je izvršena u dialelnom setu ukrštanja. Podaci su obrađeni metodom Hallauer i Miranda kao fiksnim modelom Griffing – II. Jinks-Hayman model je primenjen za utvrđivanje široke i usko – osetljive naslednosti i prosečnog stepena dominantnosti. Utvrđene su začajne razlike između genotipova za ispitivane osobine u dve različite ekološke sredine. Studying mean of squares of general combining ability (GCA), specific combining ability (SCA), Odnos GCA i SCA kvadrata sredine i deo aditivne i dominantne variance su pokazali značaj kako aditivnog tako i neaditivnof efekta gena za žetveni indeks. Za naslednost biološkog prinosa aditivni efekat gena je značajniji. Utvrđivanje široke i uske heritabilnosti je pokazalo nisku efikasnost žetvenog indeksa i visoku efikasnost biološkog prinosa za programe selekcije u uslovima stresa.
Autor za kontakt: Ahmad Reza Golpavar , Odelenje za poljoprivredu i oplemenjivanje biljaka, Fakultet za poljoprivredu, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad Universitet, P.O.Box:81595-158, Isfahan, Iran, e-mail:dragolparvar@gmail.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 49-58
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575.633.15
DOI:
10.2298/GENSR1401049F
Originani naučni rad
UTVRDJIVANJE RELEVANTNIH OPLEMENJIVAČKIH KRITERIJUMA KOD KUKURUZA PATH I FAKTORSKOM ANALIZOM
Milomir FILIPOVIĆ1, Milosav BABIĆ1, Nenad Delić1, Goran Bekavac2, Vojka BABIĆ1
1Institut za kukuruz, Zemun Polje, Beograd, Srbija
2Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
Izvod
Primena relevantnih oplemenjivačkih kriterijuma u oplemenjivanju biljaka je veoma važna. Path analiza se široko primenjuje sa ciljem da se definišu komponente prinosa koje u najvećoj meri odredjuju prinos i koje se mogu uzeti kao pouzdani kriterijumi u procesu oplemenjivanja. Značaj utvrdjenih odnosa izmedju prinosa i komponenti prinosa može biti pod uticajem različitih faktora kao što su razlike u genetici materijala koji se ispituje, osobine koje su uključene u analizu, različite spoljne sredine u kojima se vrše ispitivanja kao i sam statistički pristup koji se primenjuje da se utvrdi priroda medjusobnih odnosa osobina koje se ispituju. Medjusobni odnosi prinosa i komponenti prinosa 15 komercijalnih hibrida kukuruza ispitivani su pomoću Path i faktorske analize. Na osnovu rezultata Path analize utvrdjeno je da visina biljke, prečnik klipa i sadržaj vlage u zrnu imaju najveći uticaj na prinos. U isto vreme faktorskom analizom izdvojena su dva značajna nekorelisana faktora koja definišu prinos. Factor 1 je pretežno definisan dužinom klipa i brojem zrna u redu, dok su vlaga u zrnu, prečnik klipa i oklaska u najvećoj meri definisali Faktor 2.
Autor za kontakt: Babić Vojka, Institut za kukuruz, Zemun Polje, Slobodana Bajića 1, 11185 Beograd, Srbija; Tel: +38111 37 56 704; Fax: +38111 37 56 707; e-mail: vbabic@mrizp.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj1 (2014),
str: 59 -73
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.11
Originani naučni rad
UTICAJ SEZONE GAJENJA I SORTE NA KVALITET JAROG DVOREDOG JEČMA
Novo PRŽULJ 1, Vojislava MOMČILOVIĆ 1, Jasmina SIMIĆ 2, Milan MIROSAVLJEVIĆ1
1Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksima Gorkog 30, Novi Sad, Srbija
2MAIB-Mediterranean Agronomic Institute of Bari (Trainee), Via Ceglie, 9-70010, Valenzano (Bari), Italy
Izvod
Kvalitet ječma kao sirovine za proizvodnju slada određen je precizno definisanim osobinama kvaliteta zrna (masa zrna, veličina zrna, sortiranje, sadržaj proteina u zrnu) i kvaliteta slada (sadržaj ekstrakta, viskozitet, Kolbach indeks i sl.). Osobine kvaliteta ječma nasleđuju se kvantitativno i nalaze se pod jakim uticajem faktora sredine, kao što su temperatura, dostupna voda, azot i tip zemljišta. Cilj ovoga rada je određivanje uticaja genotipa i uslova gajenja (godine) na osobine kvaliteta zrna i slada u poljskim uslovima Panonske zoni. Osam sorti jarog dvoredog ječma proučavane su tokom sedam sezona (1998-2004) na lokalitetu Novi Sad (45°20'N, 15°51'E, 86 m n.v.). Uslovi gajenja imali su jedan od najvećih uticaja na variranje svih proučavanih osobina zrna i slada jarog ječma. Udeo varijanse koji je bio pod kontrolom uslova gajenja iznosio je 35,2% za masu hiljadu zrna (GW), 20,2% za sortiranje (GRA), 32,5% za sadržaj proteina u zrnu (GPC), 25,4% za viskozitet (VIS), 30,9% za Kolbach indeks (KOL), 31,2% za Hartongov broj (HAR) i 38,5% za sadržaj finog ekstrakta (EXT). Udeo varijanse koji je bio pod kontrolom interakcije GxE iznosio je 28,4% za GW, 64,5% za GRA, 38,2% za GPC, 54,0% za VIS, 39,6% za KOL, 41,2% za HAR i 23,7% za EXT. Genetička komponentna virijanse imala je vrednosti od 11,1% za GRA do 35,0% za EXT. Heritabilnost je bila najniža za GRA, 0,54, a najviša za EXT, 0,91. Prosečne vrednosti sorti za osam ispitivanih godina iznosile su 39,6-46,1g za GW, 76,7-91,1% za GRA, 12,1-13,5g 100-1g sm za GPC, 1,44-1,61m.Ps za VIS, 32,5-42,9% za KOL, 31,9-45,9VZ 45°C za HAR i 76,3-80,3% sm za EXT. Iako su uslovi za gajenje pivskog ječma u Panonskoj zoni manje pogodni nego u zapadnoj Evropi, to ne isključuje mogućnost njegove uspešne proizvodnje u ovim ekološkim uslovima. Sorte jarog pivskog ječma Scarlett i Viktor gajene u uslovima Panonske zone imale su u potpunosti prihvatljiv kvalitet za industriju slada i mogu se preporučiti za komercijalnu proizvodnju.
Autor za kontakt: Novo Pržulj, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksima Gorkog 30, 21000 Novi Sad, Srbija,Telefon: 021 4898 220, fax: 021 4898 222, e-mail: novo.przulj@ifvcns.ns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 75-94
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC
575
DOI:
10.2298/GENSR1401075J
Originani naučni rad
POTVRDA EFEKTA KOMPONENATA RASTVORA IZOLOVANIH IZ BILJAKA NA CILJNE GENE
Wen JIN1,#, Qingqiong DENG2,#, Meiying NIU1,#, Liping HU1, Aijuan LIU1, Guihua TIAN3,*, Jianqiu LU1,*, Mingquan ZHOU2, Ghulam MURTAZA*4, Haiyan JIANG2
1Beijing University of Chinese Medicine, ChaoYang District, Beijing, P. R. China.
2Beijing Normal University, HaiDian District, Beijing, P. R. China.
3Dongzhimen Hospital, Beijing University of Chinese Medicine, Beijing,
P. R. China
4Department of Pharmaceutical Sciences, COMSATS Institute of Information Technology, Abbottabad, Pakistan
Izvod
Ixeris sonchifolia Hance, normalna perenialna trava ima efekta na upalu slepog creva, glavobolju, menstruaciju, cirkulaciju krvi, zastoj krvi, bolove, fibrinolitičke enzyme, formiranje tromba, koronarne arterije, veličinu miocardialnog infarkta, PGI2, ET, TXA2, TNF-,αIL-6 ,IL-8, etc. Merđutim, nije utvđeno potpuno pokrivanje molekularne osnove i target gena Ixeris sonchifolia injectiranja. PubChem Database i DAVID Database su korišćene zajedno u detekciji gena IDs , ciljnih gena I njihove funkcije. Konačno je nađeno 3008 gena, 16 vrsta konačnih funkcija od kojih je za potvrđen efekat fokusiran na fiziološke, immune, neurološke, metaboličke I kancerogene funkcije. Ixeris sonchifolia je imao širok efekat na različite simptome koji su utvrđeni u ranijim eksperimentima i potvrđene rezultatima istraživanja. Uticaj na starenje, zavisnost na hemikalije, razvojne funkcije, normalno variranje, reprodukciju, farmakogene I psihološke funkcije treba da budu potvrđene u budućim eksperimentima.
Autor za kontakt: Ghulam Murtaza, E-mail: gmdogar356@gamil.com; Phone: +92-992-383591-5; Fax: +92-992383441
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 95-104
© 2013 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
Originani naučni rad
PROCENA GENETSKOG POTENCIJALA PERFORMANS TESTIRANIH NAZIMICA METODOM SELEKCIJSKIH INDEKSA
Mladen POPOVAC1, Milica PETROVIĆ1, Dragan RADOJKOVIĆ1, Dragan STANOJEVIĆ1, Aleksandar MILETIĆ2, Predrag PERIŠIĆ1
1Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet Beograd,Srbija
2Institut PKB Agroekonomik, Beograd, Srbija
Izvod
Cilj rada bio je da se proceni priplodana vrednost performans testiranih nazimica rase švedski landras i F1 meleza švedskog landrasa i velikog jorkšira metodom selekcijskog indeksa. Osobine na osnovu kojih je procenjena priplodna vrednost grla su: životni dnevni prirast, prosečna debljine leđne slanine izmerena na dva mesta i procenat mesa u trupu. Ove osobine su korigovane na telesnu masu od 100kg, metodom baznih indeksa i utvrđne sledeće vrednosti: korigovani životni dnevni prirast (KZDP) 408.93g/dan, korigovana prosečna debljine leđne slanine izmerena na dva mesta (KSL) 9.77mm i korigovani procenat mesa u trupu (KPM) 61.08%. Ispitujući uticaj genotipa, godine i sezone rođenja nazimica nije ustanovljeno statistički značajno variranje (P>0.05) ovih osobina izazvano navedenim faktorima, dok je otac nazimice statistički visoko značajno (P<0.001) uticao na sve ispitivane osobine. Koeficijenti heritabiliteta su iznosili: h2= 0.255 za KZDP, h2= 0.356 za KSL i h2=0.349 za KPM. Konstruisane su četiri jednačine selekcijskih indeksa od kojih je kao najoptimalnija izabrana ona koja uključuje sve tri osobine (KZDP, KSL I KPM) i čiji je koeficijent korelacije selekcijskog indeksa i agregatnog genotipa iznosio rIAG = 0.594.
Autor za kontakt: Popovac Mladen, Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet , Beograd, Nemanjina 6, Zemun, Srbija; mlp@agrif.bg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 105– 115
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.11
DOI:
10.2298/GENSR1401105I
Originani naučni rad
PROUČAVANJE POPULACIJA KORASAN PŠENICE (Triticum turgidum, ssp. turanicum McKey) U USLOVIMA MINIMALNE OBRADE ZEMLJIŠTA
Jela IKANOVIĆ1, Vera POPOVIĆ2, Snežana JANKOVIĆ3, Ljubiša ŽIVANOVIĆ1,
Sveto RAKIĆ1, Dalibor DONČIĆ4
1Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Beograd-Zemun, Srbija
2Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
3Institut za za primenu nauke u poljoprivredi, Beograd, Srbija
4Syngenta-Agro, Gradiška, Bosna i Hercegovina
Izvod
U grupi novih starih žita posebno mesto zauzima korasan pšenica (Triticum turgidum, ssp. Turanicum McKey). Korasan pšenica predstavlja drevnu vrstu, poreklom iz istočne Persije, koja je po morfološkim osobinama vrlo bliska tvrdoj pšenici. Istraživanja su izvedena u agroekološkim uslovima istočnog Srema, a predmet proučavanja bile su dve populacije ove pšenice, sa tamnim i sa svetlim osjem. Proučavane su sledeće morfološke i produktivne osobine: visina biljke, dužina klasa, broj klasića u klasu, apsolutna masa i masa zrna u klasu. Poljski mikroogledi postavljeni su 2011. i 2012. godine na zemljištu tipa karbonatni černozem na lesnoj zaravni. Ručna setva pšenice obavljena je početkom marta u redove na rastojanju 12 cm. Ogled je postavljen po slučajnom blok sistemu u četiri ponavljanja. Tokom vegetacionog perioda nisu primenjene mere nege useva. Biljke su gajene bez upotrebe NPK mineralnih hraniva. Nisu primenjene hemijske mere zaštite useva, iako se pre klasanja biljaka pojavila pepelnica (Erysiphe graminis) u malom stepenu.
Rezultati su pokazali da obe populacije imaju veliki genetički potencijal rodnosti. U celini obe populacije ispoljile su zadovoljavajuću tolerantnost na poleganje i nije bilo osipanja zrna. Biljke populacije svetlog osja bile su više, imale su duže klasove i veći broj klasića u klasu. Međutim, biljke populacije tamnog osja imale su veću apsolutnu masu i masu zrna u klasu, kao i prinos zrna po biljci. Utvrđivanje korelativnih odnosa, kao i direktnih i indirektnih efekata, omogućilo je lakše sagledavanje međusobnih veza i njihovo balansiranje u cilju unapređenja prinosa po jedinici površine.
Autor za kontakt: Jela Ikanovic,Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Beograd,Tel: +381 11 2615 315; E-mail: jela@agrif.bg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str:117-128
© 2014 Društvo
genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:630
Originani naučni rad
ANALIZA MEĐULINIJSKE VARIJABILNOSTI JUVENILNIH SADNICA TAKSODIJUMA (Taxodium distichum L. Rich.) UPOTREBOM MORFOMETRIJSKIH MARKERA
Vladan POPOVIĆ1), Aleksandar LUČIĆ1, Mirjana ŠIJAČIĆ-NIKOLIĆ2), Tatjana ĆIRKOVIĆ-MITROVIĆ1), Ljubinko RAKONJAC1), Branislav CVJETKOVIĆ3), Snežana MLADENOVIĆ-DRINIĆ4)
1Institut za šumarstvo, Beograd
2Šumarski fakultet, Beograd
3Šumarski fakultet, Banja Luka
4Institut za kukuruz, Zemun Polje, Beograd
Izvod
U radu su prikazani rezultati ispitivanja međulinijske varijabilnosti morfometrijskih svojstava juvenilnih sadnica taksodijuma na nivou 20 linija polusrodnika. Dobijeni rezultati daju doprinos boljem upoznavanju veza analiziranih svojstava, kao i uticaju analiziranih svojstava na diferencijaciju linija polusrodnika. Na osnovu dobijenih rezultata uočene su razlike u vrednostima posmatranih svojstava za svaku liniju polusrodnika ponaosob. Utvrđene vrednosti dimenzija sadnica ukazuju na dobar genetski i adaptivni potencijal ove vrste, što se može smatrati polaznom osnovom za masovnu proizvodnju kvalitetnog sadnog materijala i njegovu upotrebu u Srbiji.
Autor za kontakt Vladan Popović; Institut za šumarstvo; Kneza Višeslava 3; 11000 Beograd; Srbija; tel: 011-3553355; e-mail: vladanpop79@gmail.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str: 129 -136
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:634
DOI: 10.2298/GENSR1401129Y
Originani naučni rad
OSNOVNI ATRIBUTI KVALITETA NEPRSKANIH GENOTIPOVA TREŠNJE LAUREL (Laurocerasus officinalis Roem.)
Hilal YILDIZ1Sezai ERCISLI2, Haluk Kemal NARMANLIOGLU3, Saban GUCLU4, Mustafa AKBULUT5 and Zumrut TURKOGLU6
1Gumushane Univerzitet, Inženjerski fakultet, Odelenje inženjeringa hrane, Baglarbasi Gumushane-Turska
2 Odelenje za hortikulturu Poljoprivrednog fakulteta Ataturk Univerziteta, Erzurum-Turska
3Ataturk Univerzitet, Hamza Polatstručna škola, Ispir, Erzurum -Turska
4BozokUniverzitet, Fakultet poljoprivrednih i prirodnih nauka Erdogan Akdag Kampus, Yozgat-Turska
5Recep Tayyip ErdoganUniverzitet, Fakultet poljoprivrednih i prirodnih nauka, Katori Mevkii, Pazar Yerleskesi, Pazar, Rize-Turska
6 Ministarstvo za hranu, poljoprivredu i stočarstvo ,Ataturk Orman Ciftligi, Ankara-
Turska
Izvod
Trešnja laurel (Laurocerasus officinalis) uspeva u prirodnim uslovima crnomorskog regiona i nije prskana pesticidima i svi genotipovi u prirodnim uslovima su otporni na pesticide, naročito plodovi. Plodovi ukupno dvanaest genotipova u razlišitim regionima u istočnom crnomorskom region Turske. su analizirani u punoj zrelosti ploda. Vršene su analize ukupnih fenola (TP), ukupnih monomeernih antocijana (TMA), ukupnih karotenoida (TC) i vitamina C i njihov ukupni antioksidantski kapacitet C korišćenjem 2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH) u ekstraktu svežih plodova. Utrđena je najveća varijabilnost u ukupnim fenolima (TP) u rasponu od 154 – 213 mg GAE u 100 g, i ukupnih antocijana, u rasponu od 397 – 519 mg GAE na 100 g. Rezultati ukazuju da su plodovi trešnje laurel superiorni i jedinstveni u sadržaju bioaktivnih materija, posebno kada se uporede sa plodovima vrsta čiji plodovi su bogati bioaktivnim supstancama.
Autor za kontakt: Sezai Ercisli, Ataturk Univerzitet, Odelenje za hortikulturu Poljoprivrednog fakulteta, 25240 Erzurum-Turkey, Phone: 090 4422312599, Fax: 090 4422360958, e-mail: sercisli@gmail.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 137– 148
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633
DOI:
10.2298/GENSR1401137J
Originani naučni rad
ŽIVOTNA SPOSOBNOST SEMENA ULJANE REPICE (Brassica napus L.) U USLOVIMA SONOG STRESA
Dušica JOVIČIĆ, Zorica NIKOLIĆ, Miroslav ZORIĆ, Ana MARJANOVIĆ-JEROMELA,
Gordana ZDJELAR, Dragana MILOŠEVIĆ, Maja IGNJATOV
Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Serbia
Izvod
Iako soni stres utiče na sve faze rasta i razvića biljaka, najosetljivije su faze klijanje semena i razvoja ponika. S toga je cilj ovog rada bio da se ispita životna sposobnost semena odabranih genotipova uljane repice u zaslanjenim uslovima i da se utvrdi koji od ispitivanih genotipova je najtolerantniji na ovakve stresne uslove u fazi klijanja semena i početnom porastu ponika. Eksperiment je obuhvatio četiri genotipa uljane repice. Uslovi zaslanjenosti su simulirani in vitro primenom različitih koncentracija rastvora NaCl u podlogama za naklijavanje. Ispitivanje životne sposobnosti semena sprovedeno je korišćenjem standardnog laboratorijskog metoda i testa ubrzanog starenja. Kod sva četiri genotipa, sa povećanjem koncentracije NaCl u podlogama za naklijavanje, uočene su značajne promene u ispitivanim parametrima (klijavost, dužina i masa ponika). Rezultati testa ubrzanog starenja semena su bili niže od rezultata standardnog laboratorijskog metoda, što ukazuje na važnost vigor testova kao dodatnih pokazatelja fiziološkog kvaliteta semena, prvenstveno u stresnim uslovima. Statistička obrada podataka je pokazala da je najvažniji izvor varijacije intenzitet sonog stresa, ali su razlike između genotipova takođe bile značajne.
Autor za kontakt: Dušica Jovičić, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksima Gorkog 30, 21000 Novi Sad, Srbija, tel: 021/4898-154, Fax: 021/421-249,e-mail:dusica.jovicic@nsseme.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1(2014), str: 149 – 158
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
Originani naučni rad
UTICAJ POLIMORFIZMA GENA CAST/MspI, HinfI, RsaI NA KVALITATIVNA SVOJSTVA PRASADI
Eva Kluzakova, Roman Stupka, Michal Sprysl, CSc, Jaroslav Citek,
Monika Okrouhla
Češki Univerzitet prirodnih nauka Prag, FAFNR, Odelenje za stočarstvo, Prag, Češka Republika
Izvod
Cilj ovog istraživanja je bilo izvršenje tipizacije genova polimorfizma gena CAST/MspI, HinfI, RsaI i proveravanje njihovog mogućeg uticaja na kvantitativne i kvalitativne indikátore koji karakterišu proizvodnu vrijednost prasadi. Utvrđen je značajan uticaj gena CAST na indikatore proizvodne vrednosti prasadi. U slučaju prisutnosti alele A kod gena CAST/HinfI je bila otkrivena sklonost za veći dio nemasnog mesa, odnosno manje masti i niži kvalitet svinjskog mesa. Utvrdjene su statistički značajne razlike izmedju homozigota AA i heterozigota AB naročito kod količinei (P<0,05). Kod gena CAST/MspI je utvrdjen uticaj genotipa CD na věci deo nemasnog mesna kod prasadi zbog većeg udela muskulature glavnih mesnih dijelova. Medjutim, veći dio nemasnog mesa prasadi vodi do nižeg kvaliteta mesa. Utvrdjen je uticaj alela D na sadržinu IMT u delu vrata (P<0,05). Rezultati potvrđuju značajan uticaj (P<0,05) alela C na kvalitativne karakteristike svinjskog mesa (MS EC50). U pogledu polimorfizma CAST/RsaI istraživanje je potvrdilo da ovaj polimorfizam ne utiče na kvalitativne parametre proizvodne vrijednosti prasadi.
Autor za kontakt: Eva Kluzakova, Češki Univerzitet prirodnih nauka Prag, FAFNR, Odelenje za stočarstvo, Prag, Češka Republika, e.mail: kluzakova@af.czu.cz
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1(2014), str: 159 – 168
© 2014Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633
DOI:
10.2298/GENSR1401159H
Originani naučni rad
Način nasleđivanja i kombinacione sposobnosti za visinu biljke i prečnik glave suncokreta (Helianthus annuus L.)
Nada HLADNI1, Vladimir MIKLIČ1, Siniša JOCIć1, Marija KRALJEVIĆ-BALALIĆ2,
Dragan ŠKORIĆ3
1Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
2Poljoprivredni fakultet, Novi Sad, Srbija
3 Srpska akademija nauka i umetnosti, Ogranak u Novom Sadu, Novi Sad, Srbija
Izvod
Stvaranje novih hibrida suncokreta visokog genetskog potencijala za prinos semena i ulja zahteva posedovanje informacije o načinu nasleđivanja i kombinacionim sposobnostima visine biljke i prečnika glave u F1 generaciji. Za ova istraživanja korišćeno je trinaest novih divergentnih (A) citoplazmatski muško sterilnih inbred linija, tri Rf-restorer linije kao testeri i njihovi F1 hibridi. Između ispitivanih A-linija, Rf-tester linija i njihovih F1 hibrida ustanovljene su značajne razlike u visini biljke i prečniku glave. Način nasleđivanja visine biljke bio je superdominacija roditelja veće srednje vrednosti, a prečnika glave dominacija i superdominacija roditelja veće srednje vrednosti. Visoko značajne pozitivne vrednosti OKS za oba svojstva pokazale su cms A-linija NS-G-7 i Rf tester linija RHA-N-49. Uočeno je da najbolje OKS za visinu biljke imaju linije (NS-G-9 i NS-G-7) poreklom iz populacije PRA-RUN, a za prečnik glave linije (NS-G-13, NS-G-12) poreklom iz populacije DES. Najveću visoko značajnu pozitivnu vrednost PKS za visinu biljke ispoljio je hibrid NS-G-1xRHA-N-49, a za prečnik glave hibrid NS-G-8xRUS-RF-ol-168. Neaditivna komponenta genetske varijanse imala je glavnu ulogu u nasleđivanju oba ispitivana svojstva što potvrđuje odnos OKS/PKS u F1 generaciji koji je manji od jedinice. Najveći prosečan doprinos u ekspresiji visine biljke i prečnika glave imale su A linije majke.
Autor za kontakt: Nada Hladni, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksima Gorkog 30, 21000 Novi Sad, Srbija, fax: +381 21 6413833, tel: 021 4898411, e-mail: nada.hladni@ifvcns.ns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 169-178
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.11
Originani naučni rad
različiti genotipovi alternativnih strnih žita u organskoj proizvodnji
Dušan Dj. KOVAČEVIĆ1, Svetlana ROLJEVIĆ2, Željko DOLIJANOVIĆ1,
Snežana DJORDJEVIĆ1, Vesna MILIĆ3
1Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Zemun, R. Srbija
2Institut za ekonomiku poljoprivrede, Beograd, R. Srbija
3Univerzitet u Istočnom Sarajevu, Poljoprivredni fakultet, Istočno Sarajevo, R.BiH
Izvod
Organska poljoprivreda je jedan od interesantnih aktuelnih pravaca zasnovan na ekološkim principima i na odsustvu primene agrohemikalija. Za organsku proizvodnju alternatinih strnih žita izuzetno je važan izbor vrste odnosno sorte. Posebno su za ovu proizvodnju značajni genotipovi selekcionisani za posebne namene. Za preporuku su oni genotipovi koji su na osnovu produktivnih osobina adaptibilniji na skromnije uslove u ovom tipu proizvodnje i otporniji na bolesti i štetočine.
Na osnovu naših istraživanja pšenica krupnik (Triticum spelta) je dala najbolje rezultate u poredjenju sa ostalim alternativnim vrstama, odnosno slične rezultate kao sorta za komercijalnu upotrebu NS 40 S. Medjutim, i druga dva ispitivana genotipa pokazuju da mogu biti interesantni za organsku proizvodnju s obzirom da poseduju specifična kvalitativna svojstva.
Autor za kontakt: Dušan Dj. Kovačević, Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet dulekov@agrif.bg.ac.rs; +381 11 2615-315 ext. 356, fax: +381 11 3161-987
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014), str: 179-185
© 2014 Društvo genetičara
Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633
DOI:
10.2298/GENSR1401179M
Originani naučni rad
OCENA KOMPONENATA GENETSKE VARIJANSE ZA NEKA KVANTITATIVNA SVOJSTVA KOD ULJANE REPICE (Brassica napus L.)
Ana MARJANOVIĆ JEROMELA1, Radovan MARINKOVIĆ1, Milan JOCKOVIĆ1,
Petar MITROVIĆ1, Željko MILOVAC1, Nikola HRISTOV1, Jasna SAVIĆ2,
Biljana STAMENKOVIĆ3
1Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
2Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Beogradu, Srbija
3Fakultet za biofarming, Bačka Topola, Srbija
Izvod
Kod tri hibridne kombinacije nastale ukrštanjem 6 sorti ozime uljane repice analiziran je uticaj gena sa aditivnim i dominantnim efektima, kao i njihovih interakcija u nasleđivanju visine biljke i visine do prve bočne grane. Povezanost između očekivanih srednjih vrednosti potomstava proverena je primenom metode scaling testova (Mather, 1949), a procena genetskih efekata i načina nasleđivanja urađeni su po metodi Generation Mean Analysis (Mather and Jinks, 1982). Aditivno dominantan model nije bio adekvatan za visinu biljaka kod sva tri ukrštanja, a za visinu do prve bočne grane kod drugog i trećeg ukrštanja. Neadekvatnost modela ukazala je da su u nasleđivanju navedenih svojstava u tim ukrštanjima veliki značaj imali i epistatični genski efekti.
U nasleđivanju visine biljke kod sva tri ukrštanja i visine do prve bočne grane kod drugog i trećeg ukrštanja ispoljila se duplikatna epistaza. Međutim, treba napomenuti da se u nasleđivanju visine biljke kod prvog i trećeg ukrštanja i u nasleđivanju visine do prve bočne grane kod trećeg ukrštanja ispoljila duplikatna epistaza između dominantnih gena sa pozitivnim predznakom. Na drugoj strani kod drugog ukrštanja u nasleđivanju oba svojstva ispoljila se duplikatna epistaza između dominantnih gena sa negativnim predznakom.
Autor za kontakt: Ana Marjanović Jeromela, 1Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Maksima Gorkog 30, Novi Sad, Srbija
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str: 187-198
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI: 10.2298/GENSR1401187A
Originani naučni rad
MOLEKULARNA KARAKTERIZACIJA I ANALIZA GENETIČKE DIVERGENTNOSTI RAZLIČITIH KULTIVARA PIRINČA KORIŠĆENJEM MIKROSATELITSKIH MARKERA
Mehrzad ALLHGHOLIPOUR1*, Ezatollah FARSHDFAR2, Babak RABIEI3
1* Odelenje za oplemenjivanje biljaka, Institut za pirinač Irana (RRII) Rasht/Iran
2 Odelenje za poljoprivredu i oplemenjivanje biljaka, Fakultet za poljoprivredne nauke, Razi Univerzitet, Kermanshah, Iran
3 Odelenje za poljoprivredu i oplemenjivanje biljaka, Facultet poljoprivrednih nauka ,Univerzitet Guilan, Rasht, Iran.
Izvod
Korišćena su ukupno 52 SSR markera pirinča dobro rasporešena na 12 hromozoma u karakterizaciji genetičke divergentnosti 94 genotipa pirinča. Utvršena su 361 polimorfna alela sa prosečno 5.86 alela/ SSR. Markeri RM276 i RM5642 na hromozomu 6 i markeri RM14 i RM1 na hrmozomu 1 imaju više od 9 alela u poređenju sa ostalim prajmerima kao što su RM16, RM207, RM208 i RM317 sa 3 – 4 alela. Najviše i najniže PIC su utvrđene vrednosti su dobijene za prajmere RM276 (0.892 i RM208 (0.423). Analiza grupisanja (cluster analiza) korišćenjem potpunog metoda ukopčanosti zasnovanoj na jaccard koeficijentu sličnosti je potvrdila das u svi genotipovi klasifikovani u 9 klastera pri nivou genetičke sličnosti od 0.o1 – 0.75, sa 12, 16, 2, 18, 3, 6, 16, 10 i 11 genotipova. Rezultati diskriminantne analize pokazuju das u devet klaster grupa potvrđene na visokom nivou korigovanog koeficijenta (96.8) što pokazuje stvarnu razliku između tih klastera (grupa). Kao finalni rezltat odabrano je osam kultivara iz različitih klastera (grupa). Svi odabrani kultivari će biti uključeni u potpun dialelni set u cilju utvrđivanja kombinacione sposobnosti, efekta gena i heterozisa za svaku od značajnih morfoloških i fizičko – hemijskih osobina.
Autor za kontakt: Mehrzad Allhgholipour,, Odelenje za oplemenjivanje biljaka, Institut za pirinač Irana (RRII) Rasht/Iran P.O Box: 1658, Postal Code: 41996-13475/ Rasht/Iran
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str: 199-207.
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:630
Originani naučni rad
GENETIČKI DIVERZITET KOLEKCIJE UKRASNE TIKVE (Cucurbita pepo L.)
Emina Mladenović, Janoš Berenji, Vladislav Ognjanov,
Mirjana Ljubojević, Jelena Čukanović i Tihomir salamun
1 Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet, Novi Sad, Srbija
2 Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Srbija
Izvod
Cilj ovog rada je kolekcionisanje i očuvanje jedinstvene germplazme obične tikve (Cucurbita pepo L.) u Srbiji. U radu je opisana unutarvrsna varijabilnost 20 genotipova obične tikve. Istraživanje je imalo za cilj da se očuva i ispita reprezentativna kolekcija obične tikve koja će se koristiti u oplemenjivačkom radu. Sakupljen je velik broj genotipova obične tikve. Jedanaest karakteristika je mereno kod 20 genotipova i na taj način determinisan je visok nivo polimorfizma kao i određene sličnosti među genotipovima. Kvalitativne karakteristike koje su pokazale veliku varijabilnost bile su oblik, boja i tekstura ploda. Koeficient varijabilnosti bio je najviši za osobine kao što su dužina ploda, težina ploda i broj plodova po biljci (CV=56.69-161.32%), dok je najniži bio za dužinu lista (CV=20.65%).
Na osnovu PCA rezultata, 20 genotipova obićne tikve grupisani su u pet grupa. Ove grupe imaju jedinstvene kvantitativne i kvalitativne karakteristike. Ovo istraživanje o genetičkoj raznolikostri između genotipova obične tikve je od velike važnosti za dalji oplemenjivački rad na ovoj vrsti.
Autor za kontakt: Emina Mladenović, Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet, Trg Dositeja Obradovića 30, 21000 Novi Sad, tel: +38121 485 3269, fax:+381 21 450 123, e-mail: eminam@polj.uns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str: 209-218
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
Originani naučni rad
MtDNK VARIJACIJA UNUTAR LOKALNIH LJUDSKIH POPULACIJA
U BOSNI I HERCEGOVINI
*Lejla KAPUR-POJSKIĆ, *Naris POJSKIĆ, Gabrijela RADOSAVLJEVIĆ, Damir MARJANOVIĆ, Rifat HADŽISELIMOVIĆ
Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, Univerzitet u Sarajevu
Izvod
Bosna i Hercegovina u prošlosti je bila raskrsnica migracijskih puteva ljudskih populacija. Takvi događaji ostavili su traga i u genetičkoj strukturi bh. stanovništva. MtDNK regoni su informativni markeri u populacijsko-genetičkim studijama. Koriste se ponajprije za određivanje genetičkog porijekla ljudskih skupina, kao i za procjenu filogenetičkih odnosa. Izolirane populacije su u tom smislu vrlo zanimljive, jer zbog svoje veličine, odnosa polova, inbridinga, te smanjenog stepena migracija mogu biti značajne u uočavanju različitih populacijsko-genetičkih fenomena. Takve su bosansko-hercegovačke planinske populacije Bobovice, Lukomira i Dejčića koje su analizirane sa namjerom određivanja i uočavanja potencijalno zanimljivih promijena i procesa koje se događaju na nivou mtDNK unutar i između populacija. Analizirane populacije su po pitanju haplotipskog diverziteta HVS-1 mtDNK regiona uspoređene sa izoliranim hrvatskim ostrvskim, kao i sa kopnenim priobalnim. Haplotipski diverzitet bh. populacija kreće se u rasponu od 0,960 (Lukomir) do 0,974 (Dejčići). Frekvencija i distribucija haplotipova analiziranih bh. populacija odgovara obrascu većine evropskih populacija. Najfrekventnija haplogrupa analiziranog uzorka je haplogrupa H (37,5%). Haplogrupe istočnoazijskog prefiksa potvrđene su u vrlo niskim frekvencijama, dok afrički signal u ovoj i prethodnim studijama nije potvrđen. Uočeni mtDNK diverzitet vrlo je sličan prethodno analiziranim izoliranim hrvatskim ostvrskim i priobalnim populacijama. Uočeni nukleotidni diverzitet analiziranih bh. populacija nešto je viši u poređenju s hrvatskim populacijama obalnog pojasa, a odgovara stanju populacija unutrašnjosti ostrva Brača i Hvara. Prosječni pairwise Fst među analiziranim lokalnim bh. populacijama pokazuju slične vrijednosti za sve analizirane populacije, sa najvećom diferencijacijom između Lukomira i Dejčića. Nisu zabilježene značajne vrijednosti pairwise Fst-a među analiziranim bh. lokalnim populacijama. Broj unikatnih haplotipova, kao i uočenih haplogrupa unutar tri bh. populacije odgovaraju priobalnim populacijama, dok Tajima’D sa statistički značajnom vrijednošću više sliči ostvrskim nego obalnim hrvatskim jadranskim populacijama. Iz svega navedenog se može zaključiti da pokazatelji diverziteta unutar populacija Bobovica, Lukomir i Dejčići su u opsegu ostvrskih i priobalnih kopnenih populacija. To ukazuje da planinske izolirane populacije u Bosni i Hercegovini imaju iste genetičke karakteristike izoliranih populacija detektovanih u prethodnim studijama u priobalnom i ostvrskom području Republike Hrvatske. No, isto tako, pokazatelji HVS-I mtDNK diverziteta ukazuju na činjenicu da reducirana veličina populacije ne dovodi nužno do smanjenog genetičkog diverziteta. Ipak se uticaj malog uzorka lokalne populacije na mtDNK diverzitet ne smije zanemariti, te manji genetički diverzitet može biti usljed povećanog inbridinga prije nego same izolacije
Autor za kontakt: Naris Pojskic, Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, Univerzitet u Sarajevu, Zmaja od Bosne 8, 71000 Sarajevo, Bosna i Hercegovina, tel+38733220926, fax:+38733442891, E mail: naris.pojskic@ingeb.ba
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 44, broj 1 (2014),
str: 219-226.
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
Originani naučni rad
GENETIČKO-POPULACIONE KARAKTERISTIKE PČELA VOJVODINE
Ivan Pihler1, Hrisula Kiprijanovska2, Nada Plavša1, Milan Krajinović1, Aleksandar Uzunov2, Per KRYGER3, Nebojša Nedić4
1 Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet Novi Sad, Srbija.
2 University of Skopje, Faculty of Agricultural Science and Food, Skopje, Macedonia.
3 University of Arhus, Department of Integrated Pest Management, Slagelse, Denmark
4 Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet Beograd, Srbija.
Izvod
Još 1893. Jovan Živanović na osnovu boje abdomena pčela, konstatuje da su na području Vojvodine prisutna dva varieteta pčela, jedan tamni i drugi sa dva žuta prstena na abdomen. Sve do današnjeg vremena postoje podeljena mišljenja oko prisutnosti jedne ili više populacija pčela u Vojvodini naročito oko prisutnosti žutog varieteta u Banatu.
Cilj ovog rada je da se pomoću genetskih analiza pčela utvrdi postojanje jedne ili više populacija pčela.
Ocena genetičke povezanosti, unutar populacijska raznolikost i struktura populacije pčela u Vojvodini, izračunata je na bazi varijacije alela 25 lokusa mikrosatelita. Izvršena je genetska tipizacija sledećih mikrosatelita: A8, A14, A24, A29, A43, A79, A88, A113, Ac11, Ac88, Ac139, Ac306, Ap15, Ap68, Ap85, Ap90, Ap223, Ap224, Ap226, Ap249, Ap273, Ap274, Ap288, At168, At188. 92% ili 23 lokusa su se pokazali kao polimorfni u uzorcima pčela iz Srema i Bačke, a 88% ili 22 lokusa su se pokazali kao polimorfni u uzorcima pčela iz Banata. Izračunata heterozigotnost na nivou cele populacije se nije statistički značajno razlikovala od očekivane heterozigotnosti. Utvrđeno je da dobijene genetičke razlike između analiziranih pčela iz regiona Srema i Bačke i retgiona Banata nisu dovoljne da se ove dve populacije mogu smatrati razdvojenim.
Autor za kontakt: Pihler Ivan, Trg Dositeja Obradovića 8., 21000 Novi Sad, tel: 0641352899, email: ivan.pihler@stocarstvo.edu.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str: 227-234.
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
Originani naučni rad
POTPUNO ODSUSTVO DISEKVILIBRIUMA UKOPČANOSTI IZMEĐU ENZIMATSKIH LOKUSA NA DRUGOM HROMOZOMU Drosophila ananassae
SANJAY KUMAR i A. K. SINGH
Odelenje za zoologiju, Banaras Hindu Univerzitet, Varanasi , Indija
Izvod
Vršena su ispitivanja disekvilibriuma između tri ukopčana enzimatska D. ananassae sakupljene iz pet prirodnih populacija. Svaki od tri enzimatska lokusa, Acph1, Acph 2 and Xdh koji su pretstavnici dva različita alela u tri forme genotipa. Utvrđeno je devet kombinacija genotipa za svaki enzimatski par. Rezultati jasno pokazuju odsustvo pravilog događanja različitih kombinacija genotipova u svim ispitivanim populacijama. Pojava svih mogućih kombinacija genotipova ukazuje dovoljnu učestalost krosin – overa između tih enzimatskih lokusa. Odsustvo disekvilibriuma ukopanosti ukazuje da selekcija nije imala ulogu i da je slučajna rekombinacija gena i da su slobodne rekombinacije gena rezultat slučajne pojave svih kombinacija.
Autor za kontakt: A. K. Singh, Odelenje za zoologiju, Banaras Hindu Univerzitet, Varanasi
-221005 Indija, e-mail: aksbhu23@rediffmail.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj1 (2014),
str: 235-242.
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1401235S
Originani naučni rad
MOLEKULARNA KARAKTERIZACIJA NEKIH LIGNIKOLNIH GLJIVA
IZ KOLEKCIJE KULTURA GLJIVA
Nevena STEVIĆ1, Eleonora ČAPELJA1, Vladislava GALOVIĆ2, Milana NOVAKOVIĆ1,
Maja KARAMAN1
1 Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departaman za biologiju i ekologiju, Novi Sad, Srbija
2 Institut za nizijsko šumarstvo i životnu sredinu, Novi Sad, Srbija
Izvod
Kolekcije kultura mikroorganizama, uključujući i gljive, su depozit sojeva priznatih kao Biološki resursni centri (Biological Resource Centers – BRCs) sa velikim značajem za nauku, industriju i obrazovanje. Njihov cilj je održavanje čistoće, vijabilnosti i genomskog integriteta svakog soja kao člana takve kolekcije. Kako je napredak molekularnih metoda doneo brojne načine za manipulaciju sojevima mikroorganizama, one mogu biti korisne i za karakterizaciju postojećih.
ITS1 region nuklearne DNK je prioritetni DNK barkoding marker za identifikaciju taksona zbog svoje velike interspecijske varijabilnosti. U ovom radu su prikazani rezultati analize 17 sekvenci ITS1 regiona dobijenih iz gljiva iz kultura, autohtonih, lignikolnih vrsta, pripadnika rodova Piptoporus, Pleurotus, Ganoderma i Schizophyllum kultivisanih na čvrstoj hranljivoj podlozi sladnog agara tokom 14 dana 25°C. BLAST (Basic Local Alignment Search Tool) pretraživač je upotrebljen za upoređivanje sa bazama podataka, dok je poravnavanje sekvenci urađeno pomoću softvera MEGA 5.10. Morfološka determinacija vrste ili roda je potvrđena za 13 kultura, dok je kod ostalih opovrgnuta. Rezultati poravnavanja sekvenci ukazuju na malu intraspecijsku varijabilnost ITS1 regiona. ITS1 regioni predstavljaju idealan marker za potvrdu autentičnosti kolekcije kultura gljiva.
Autor za kontakt: Stević R. Nevena, Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departaman za biologiju i ekologiju, Trg Dositeja Obradovića 2, 21000 Novi Sad, Srbija, e-mail: nevena.stevic@dbe.uns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj1 (2014),
str: 243-253
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575:633.15
DOI:
10.2298/GENSR1401243J
Originani naučni rad
UTICAJ NAVODNJAVANJA I GENOTIPA NA PRINOS, SADRŽAJ PROTEINA, SKROBA I ULJA U ZRNU SAMOOPLODNIH LINIJA KUKURUZA
Marko JOSIPOVIC1, Hrvoje PLAVSIC1, Vlado KOVACEVIC2,
Monika MARKOVIC2 i Dario ILJKIC2
1 Poljoprivredni institut Osijek, Osijek, Hrvatska
2 Sveučilište J.J. Strossmayera u Osijeku, Poljoprivredni fakultet, Osijek, Hrvatska
Izvod
Četiri samooplodne linije kukuruza (Os 438-95 = C1, Os 30-8 = C2, Os 6 = C3 i Os 1-44 =C4) su gajene četiri godine (2006-2009) u stacioniranom poljskom ogledu na eutričnom kambisolu kod Osijeka. Vlažnost zemljišta je održavana navodnjavanjem na nivou 60-100% (B2) i 80-100% (B3) poljskog vodnog kapaciteta. gled je đubren s dve količine azota (0, 100 i 200 kg N ha-1). Osam genotipova (po četiri samooplodne linije i hibrida) su gajene na svakoj parceli đubrenja. Ogled je postavljen u duplikatu za plodored kukuruz – soja i po split-split-plot metodi i slučajnom rasporedu u tri ponavljanja (osnovne parcele 617.2 m2, 313.6 m2, i 39.2 m2 za navodnjavanje, đubrenje i genotip). Parcele neđubrene azotom i četiri samooplodne linije (faktor C) su odabrane za ispitivanje efekata godine (A) i navodnjavanja (B). Prosečan prinos 1809 kg ha-1 ostvaren bez đubrenja je indikator veoma plodnog zemljišta. Prinosi zrna (4-god. proseci) ovisno o godini iznosili su od 823 (2007.) do 2450 (2006.) kg ha-1, bez navodnjavanja1500 kg ha-1, a navodnjavanjem su povećani za 21% (B2), odnosno za 41% (B3). Prinosi pojedinih genotipova bile su od 1259 (C3) do 2765 (C1) kg ha-1. Razlike u sadržaju proteina, skroba i ulja u zrnu bile su od 9.61 do 11.84%, od 68.51% do 70.93%, odnosno od 3.50% do 4.17% (uticaj godine). Genotip C2 se izdvajao većim sadržajem proteina (10.93%) od preostala tri genotipa (prosek 9.96%). Uticaj genotipa na sadržaj skroba i ulja u zrnu bio je od 69.83% (C4) do 70.58% (C1), odnosno od 3.56% (C3) do 4.09% (C1).
Autor za kontakt: Vlado Kovačević, Poljoprivredni fakultet, Kralja P. Svačića 1d, 31000 Osijek, Hrvatska; tel: +385 31 554 932, fax: +385 31 554 853; e-mail: vkovacevic@pfos.hr
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str: 255-268
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1401255K
Originani naučni rad
SUKCESIVNO SMANJENJE GENETIČKOG DIVERZITETA POPULACIJA
Ambrosia artemisiifolia L. U CENTRALNOJ SRBIJI
Nataša KOČIŠ TUBIĆ, Mihajla DJAN, Nevena VELIČKOVIĆ, Goran ANAČKOV,
Dragana OBREHT
Departman za biologiju i ekologiju, Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad, Srbija
Izvod
Kao invazivni alergeni korov, Ambrosia artemisiifolia L. uzrokuje ozbiljne zdravstene i ekonomske probleme u Evropi. U poslednje dve decenije, šireći se prema južnim delovima Srbije, ambrozija je postala veliki problem u celoj zemlji. Obzirom na važnost genetičkih studija u razumevanju invazivnih vrsta, cilj ovog rada je bio analiza genetičkog diverziteta i strukture populacija Ambrosia artemisiifolia iz Centralne Srbije, regiona relativno skoro nastanjenog ovom biljnom vrstom. Poredeći vrednosti genetičkih parametara dobijenih analizom mikrosatelitskih markera, uočena je veća genetička varijabilnost u populacijama iz severnog dela ispitivanog regiona u odnosu na južne populacije. Na osnovu Fst vrednosti, AMOVA rezultata i PCo analize, detektovana je umerena diferencijacija među populacijama, dok je STRUCTURE analiza jasno izdvojila dve populacije (SR-Kru i SR-Les). Dobijeni podaci ukazuju na sukcesivan gubitak genetičkog diverziteta populacija ambrozije u regionu Centralne Srbije. Da bi potvrdili mehanizme širenja ambrozije u ovom regionu i otkrili moguće izvorne populacije, neophodno je proširiti ispitivani uzorak sa populacijama iz severnih delova Srbije, regiona inicijalne introdukcije. Ovo istraživanje predstavlja prvu detaljniju genetičku analizu ambrozije u Centralnoj Srbiji i dobijeni rezulati mogu doprineti razumevanju dinamike invazija u skoro nastanjenim regionima
Autor za kontakt: Nataša Kočiš Tubić, Departman za biologiju i ekologiju, Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Novom Sadu, Trg Dositeja Obradovica 2, 21000 Novi Sad, Sebija, Tel: +381 21 485 2656, Fax: +381 21 450 620, e-mail: natasa.kocis@dbe.uns.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str: 269-275.
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1401269A
Originani naučni rad
ISPITIVANJE GENETČKE VARIJABILNOSTI U MHC-DRB1 DRUGOM EGZONU
U SELEKCIONOJ POPULACIJI MAKUIE OVCE
Fereshteh ASHRAFI1, Ali HASHEMI1, Karim MARDANI1, Reza DARVI
1 Odelenje za nauku o životinjama,Poljoprivredni fakultet, Urmia Univeryitet, Urmia, Iran.
2 Odelenje za higijenu hrane, I kontrolu kvaliteta, Fakultet veterinarske medicine, Urmia Univerzitet, Urmia, Iran.
3 Odelenje za biotehnologiju, Urmia Univeryitet, Urmia, Iran
Izvod
Vršena su ispitivanja polimorfizma egzona 2 MHC (Major Histocompatibility Complex) gena kod Makuie ovce. Ekstrahovana genomska DNK iz uzoraka krvi 90 ovaca I MHC exon 2 fragment velićine 279 bp je amplifikovan koristeći PCR. PCR produkti su digestovani endonukleazom RsaI I razdvajani na 2% agaroznom gelu. Dobijeni rezultati su pokazali da postoji 10 alela,: A, B, E, F, I, M, O, P, Q i V za egzon 2 ispitivanog gena, različite učestalosti (0.4756, 0.0976, 0.0183, 0.0366, 0.0549, 0.0122, 0.1098, 0.0915, 0.0854 i 0.0183). Identifikovano je 18 genotipova , AA, AB, AE, FF, AM, BO, EO, IO, OM, AP, BP, OP, PP, AQ, OQ, PQ, QQ i AV učestalosti 0.317, 0.1585, 0.0121, 0.0365, 0.0121, 0.0243, 0.0243, 0.1097, 0.0121, 0.0487, 0.0121, 0.0365, 0.0365, 0.0487, 0.0121, 0.0121, 0.0487 i 0.0365. Efektivan broj alela i heterozigotnosti u ispitivanom regionu je utvrđen, 3.7231 i 0.731. Hi- kvadrat test je pokazao da ispitivana populacija ovaca nije bila u Hardy-Weinberg ekvilibriumu u ispitivanom region.
Autor za kontakt: Fereshteh Ashrafi, Odelenje za nauku o životinjama, Poljoprivredni fakultet, Urmia Univezyitet, Urmia, Iran
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str: 277-286.
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1401277S
Originani naučni rad
KOMPATIBILNOST I BUJNOST SADNICA AUTOHTONIH SORTI KRUŠKE NA PODRUČJU SEVERA CRNE GORE
Gordana ŠEBEK¹ i Višnja KOVAČEVIĆ²
¹Biotehnički fakultet – Podgorica, Univerzitet Crne Gore
²Student biologije, opšti smer. Beograd
Izvod
Šebek G., and V. Kovačević (2014): Compatibility and verdure of seedling for autochtonous peer in the region of north Montenegro. Genetika, Vol 46, No. 1, 277-286.
The study was conducted in three successive years to examine the compatibility and verdure in nursery trees of autochthonous peer cultivars grafted on Quince MA and wild peer seedlings (Pyrus communis L) during the first year after bud grafting. The aim of this paper is to determine compatibility and verdure of autochthonous peer seedling sorts (Pećanka, Jerebasma, Lubeničarka, Sinka, Turšijača and Jarac) with the Quince MA and wild peer seedlings (Pyrus communis L). The severity of incompatibility varies between varieties but is always more severe with Quince MC than Quince MA.
The incompatibility expresses itself in several ways. Firstly a poor ‘bud’ or ‘graft’ take in the nursery will be evident, secondly even if growing successfully in the nursery very often when ‘lifted’ breakages (brittle unions) occur between rootstock and scion and thirdly ‘delayed’ incompatibility where again the union between rootstock and scion breaks suddenly in later years, this is unpredictable and can often happen when there is a heavy crop load assisted by strong autumnal winds.
The production of seedling material of autochthonous sorts with vegetative rootstocks Quince MA will be enormous contribution for even partially saving of fruit genofond that is the unity product of our ecological environment and autochthonous biocenosis.
Key words: autochthonous varieties, acceptance of grafting, growth dynamic, compatibility, morphological characteristics,one-year old seedlings, wild peer
.
Autor za kontakt: Gordana Šebek, Biotehnički fakultet – Podgorica, Univerzitet Crne Gore, Ul. Mihaila Lalića No. 1, 81000 Podgorica,Crna Gora; tel: +38269380183; fax: +38220268432; email: sebek@t-com.me
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str: 287-301.
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1401287B
Originani naučni rad
SOJNE RAZLIKE U EFEKTIMA STARENJA NA RAZVOJ EKSPERIMENTALNOG AUTOIMUNSKOG ENCEFALOMIJETISA I EKSPRESIJU GENA ZA CITOKINE
U DENDRITSKIM ĆELIJAMA
Biljana BUFAN1, Jasmina DJIKIĆ2, Mirjana NACKA-ALEKSIĆ2, Zorica STOJIĆ-VUKANIĆ1, Mirjana DIMITRIJEVIĆ3, Gordana LEPOSAVIĆ2
1 Katedra za mikrobiologiju i imunologiju, Univerzitet u Beogradu- Farmaceutski fakultet, Beograd, Srbija
2 Katedra za fiziologiju, Univerzitet u Beogradu- Farmaceutski fakultet, Beograd, Srbija
3 Centar za imunološka istraživanja “Branislav Janković”, Institut za virusologiju, vakcine i serume “Torlak”, Beograd, Srbija
Immunology Research Center “Branislav Janković”, Institute of Virology, Vaccines and Sera “Torlak”, Belgrade, Srbija
Izvod
Eksperimentalni autoimunski encefalomijelitis (EAE) je animalni model multiple skleroze i prototip autoimunske bolesti posredovane Th1/Th17 limfocitima. Pokazana je sojna- i uzrastna- zavisnost razvoja ove bolesti kod pacova kao i fenotipskih i funkcijskih promena dendritskih ćelija (DC) kod miša. Cilj rada je bio da se ispita uticaj starenja na: i) osetljivost AO i DA pacova na razvoj EAE i ii) odnos CD4+:CD4- subpopulacija OX62+ DC u slezini i njihovu ekspresiju iRNK za citokine koji utiču na polarizaciju CD4+ T-limfocita u ćelije Th1 i Th17 fenotipa. Starenjem AO pacovi postaju osetljiviji, dok se kod DA smanjiuje podložnost razvoju EAE. U populaciji DC starih AO pacova je nađeno povećanje zastupljenosti CD4- ćelija (sintetišu velike količine proinflamatornih citokina), dok se kod DA pacova odnos CD4-:CD4+ ćelije nije menjao. Povećana ekspresiju iRNK za TNF-α je nađena u svežim DC starih pacova oba soja, dok je ekspresija iRNK za IL-6 u DC bila smanjena kod AO pacova, a povećana kod DA pacova. Nakon stimulacije LPS-om, ekspresija iRNK za IL-23p19 i IL-1β je bila veća u DC starih nego mladih AO životinja, dok je ekspresija iRNK za IL-10 bila manja. Kod DA pacova starenje je povećalo ekspresiju iRNK za IL-23p19, dok je na ekspresiju iRNK za IL-1β i IL-10 imalo suprotan efekat u odnosu na AO pacove. Rezultati pokazuju da starenje, u zavisnosti od soja, različito utiče na razvoj EAE i sugeriše da se ovo može pripisati različitom uticaju na ekspresiju gena za citokine koji utiču na polarizaciju CD4+ limfocita u Th17 ćelije.
Autor za kontakt: Gordana Leposavić, Katedra za fiziologiju, Univerzitet u Beogradu- Farmaceutski fakultet, 450 Vojvode Stepe, 11221 Beograd, Srbija, Tel. +381 11 3951 209, E-Mail: Gordana.Leposavic@pharmacy.bg.ac.rs
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str: 301-313.
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575.630
DOI:
10.2298/GENSR1401301S
Originani naučni rad
Morfo-hemijska karakterizacija lokalnih populacija pasulja
i boranije (Phaseolus vulgaris L.) sakupljenih na Fruškoj gori
Aleksandra SAVIĆ1, Gordana PETROVIĆ1, Mirjana MILOŠEVIĆ1, Zorica NIKOLIĆ1, Anamarija STOJANOVIĆ1, Jelica GVOZDANOVIĆ-VARGA1, Vida TODOROVIĆ2, MirjanaVASIĆ1
1Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, Serbia
2Poljoprivredni fakultet, Banja Luka
Izvod
Nestanak starih sorata, uključujući pasulj i boraniju (Phaseolus vulgaris L.) je ubrzan u poslednjih pet do šest decenija, što je dovelo do velikog genetičkog osiromašenja. Za celo čovečanstvo i njegovu budućnost posebno je važno očuvanje i ispitivanje semena starih sorata. Ispitivanje predstavljeno u ovom radu je vršeno na teritoriji jugozapadne Fruške gore. Od sakupljenih uzoraka ratarskog, povrtarskog i samoniklog bilja, 13 akcesija boranije i 21 akcesija pasulja je analizirana u ovom radu. Boja zrna, oblik zrna, masa 1000 zrna i tip fazeolina su idređeni za svaku akcesiju. Seme sakupljenih akcesija pasulja i boranije je bilo većinom belo i valjkastog oblika. Masa 1000 zena se kretala od 104,90 g do 634,96 g. Dominirao je T tip fazeolina, dok se S tip nalazio kod šest akcesija pasulja i dve akcesije boranije.
.
Autor za kontakt: Aleksandra Savić, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad, tel: +381214898357; +38121631936458, fax number: +381214898355, e-mail address: aleksandra.savic@nsseme.com
Štampano u „GENETIKA“ Vol. 46, broj 1 (2014),
str:315-330.
© 2014 Društvo genetičara Srbije
S. Bajića 1, 11185 Beograd – Zemun
Srbija
UDC 575
DOI:
10.2298/GENSR1401315P
Originani naučni rad
CITOGENETIČKE PROMENE U PERIFERNIM ĆELIJAMA PACIJENATA SA ALCHAJMEROVOM BOLEŠĆU
Bosiljka PLEĆAŠ-SOLAROVIĆ1, Ninoslav ĐELIĆ2, Vladan BAJIĆ3, Lada ŽIVKOVIĆ1, Biljana SPREMO-POTPAREVIĆ1
1Katedra za fiziologiju, Univerzitet u Beogradu, Farmaceutski fakultet, Beograd, Srbija
2 Katedra za biologiju, Univerzitet u Beogradu, Fakultet veterinarske medicine, Beograd, Srbija
3Institut za farmaceutska istraživanja, Galenika, Beograd, Srbija
Izvod
Alchajmerova bolest (AB) je najučestaliji neurodegenerativni poremećaj starije populacije, praćen ireverzibilnim slabljenjem kognitivnih sposobnosti i demencijom. Kod 90% do 95% pacijenata bolest se javlja posle 65. godine života, kao sporadična forma (SAB). Uprkos istraživanjima koja traju više od jednog veka, etiologija i patogeneza, naročito SAB, nije objašnjena. Postoji nekoliko hipoteza o uzrocima neurodegeneracije kod AB; prema jednoj, glavni uzrok je genetska nestabilnost neurona određenih područja mozga i njihov ulazak u ponovni ćelijski ciklus, koji se posle određenog vremena rezultuje apoptozom. Iako AB prvenstveno oštećuje mozak, u literaturi su opisane brojne promene u perifernim tkivima ukazujući na to da je AB generalizovana sistemska bolest. One uključuju poremećaje ćeliskog ciklusa i hromozomsku nestabilnost, promene u proliferaciji i apoptozi, metabolizmu prekursora amiloidnog proteina i amiloidnog proteina β i brojnih drugih ćelijskih procesa. Ispitivanje lako dostupnih perifernih ćelija (ćelije krvi, fibroblasti kože, ćelije bukalne sluzokoža) ima značajnu ulogu u intenzivnoj potrazi za specifičnim i pouzdanim biomarkerima rane faze bolesti, tj., pre ispoljavanja kliničkih simptoma. U ovom radu ćemo sumirati naše i rezultate drugih autora koji se odnose na genetske, odnosno hromozomske poremećaje perifernih ćelija AB pacijenata i razmotrićemo njihovu moguću ulogu u patogenezi bolesti, kao i značaj daljih istraživanja u tom pravcu.
.
Autor za kontakt: Bosiljka Plećaš-Solarović, Katedra za fiziologiju, Univerzitet u Beogradu, Farmaceutski fakultet, Vojvode Stepe 450, 11000 Beograd, Srbija, Tel.: +381 11 3951346, Fax: +381 11 3972840, E-mail: bosiljka.plecas@pharmacy.bg.ac.rs